Cần có giá trần với nhà ở xã hội

DIỆU HOA• 05/06/2023 15:03

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng nhà ở xã hội do Nhà nước hay doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư đều cần "Nhà nước duyệt giá" và quy định giá trần.

>>Mua bán nhà ở xã hội không đúng đối tượng sẽ thu hồi

Sáng 5/6, sau khi nghe tờ trình, thẩm tra, Quốc hội thảo luận tại tổ dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Việc xác định giá bán, thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội nhận được nhiều góp ý từ các đại biểu.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, nhà ở xã hội có 2 loại là do Nhà nước đầu tư và từ nguồn vốn xã hội hóa, tức do doanh nghiệp đầu tư. Nếu nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư thì dự thảo quy định rõ UBND tỉnh có thẩm quyền giao chủ đầu tư thực hiện và “là người quy định giá bán và giá thuê”.

Nhấn mạnh quan điểm đã là nhà ở xã hội thì Nhà nước phải duyệt giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhận định, đất nhà ở xã hội không thu tiền, đương nhiên khi Nhà nước làm thì quy định giá bán cho các đối tượng được mua nhà ở xã hội. Với nhà ở xã hội do doanh nghiệp đầu tư, dự thảo luật chưa quy định giá bán là ai duyệt.

"Doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư, nhưng đất là Nhà nước giao đất sạch, không thu tiền sử dụng đất, thì Nhà nước phải khống chế mức bán tối đa. Có như vậy, nhà ở xã hội mới bán, cho thuê đúng đối tượng. Còn nếu không khống chế giá bán tối đa, sẽ rơi vào “kênh” nhà ở thương mại" - Bộ trưởng bày tỏ lo ngại.

Bộ trưởng đề nghị quy định trong luật về hạ tầng nhà ở xã hội nếu không sau này thực hiện sẽ rất khó. Trong đó, phí bảo trì và quản lý nhà ở xã hội phải giao cho UBND tỉnh ban hành, chứ không mỗi khu chung cư lại đặt ra một mức phí. Nhà ở xã hội trước đây quy định không quá 5 tầng nên chỉ đi cầu thang bộ, nhưng giờ phải đi thang máy và các hạ tầng hiện đại hơn, đòi hỏi bộ máy quản lý phải chuyên nghiệp.

"Muốn chuyên nghiệp thì phải có kinh phí bảo trì. Mà kinh phí bảo trì do người lao động, những đối tượng sử dụng nhà ở xã hội trả. Đây là những đối tượng nghèo, yếu thế, cho nên phải duyệt giá, phí, chứ không thể để chủ đầu tư tự nâng lên thế nào cũng được", ông Phớc nhận định.

>>"Ma trận" thủ tục cho nhà ở xã hội

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng cần khống chế mức bán nhà ở xã hội

Dẫn dự thảo quy định: “Căn cứ vào nhu cầu đầu tư xây dựng nhà ở được xác định trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm báo cáo HĐND cùng cấp việc dành một tỷ lệ nhất định nguồn tiền thu được từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn để thực hiện công tác đền bù, bồi thường, giải phóng mặt bằng (nếu có) và đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hoặc đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội, dự án nhà lưu trú công nhân trên phạm vi địa bàn”.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Luật Ngân sách nhà nước quy định, các khoản thu ngân sách không quy định nhiệm vụ chi. Tức thu vào để hòa chung vào ngân sách chứ không quy định nhiệm vụ chi những việc cụ thể. "Nếu quy định như dự thảo sẽ rất khó khăn", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhận xét.

Theo đó, ông Phớc đề nghị thiết kế lại theo hướng: Nhà nước có trách nhiệm đền bù, bồi thường, giải phóng mặt bằng để giao đất sạch; xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho khu vực nhà ở xã hội. Sau đó, có đất sạch thì chỉ định để chủ đầu tư làm nhà ở xã hội theo đúng quy hoạch được phê duyệt.

Trước đó, theo Bộ Xây dựng, pháp luật hiện hành đã có những quy định cụ thể và chi tiết để các đơn vị triển khai đầu tư nhà ở xã hội. Tuy nhiên, khi theo dõi triển khai luật Nhà ở năm 2014 và các nghị định, thông tư hướng dẫn đầu tư vào nhà ở xã hội thì có một số nhóm sách khiến các doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn khi đầu tư, tiếp cận nhà ở xã hội.

Về chính sách hỗ trợ chủ đầu tư. Dù luật có quy định miễn tiền sử dụng đất, miễn giảm thuế VAT, thu nhập doanh nghiệp khoảng 50%, được ưu đãi tiếp cận vốn, nhưng, các chính sách chưa thực chất, bởi vì mấu chốt quy định là dù có ưu đãi nhưng chủ đầu tư khi áp dụng ưu đãi thì không được tính vào giá bán, như vậy bản chất là chủ đầu tư không được hưởng, dẫn đến không thu hút được chủ đầu tư.