Giữ chân người lao động sau Tết: Tín hiệu tích cực nhưng chưa ổn định

Theo thống kê, tỷ lệ lao động trở lại làm việc sau Tết có xu hướng tăng lên qua các năm. Điều này phản ánh sự thay đổi tích cực trong nhận thức của người lao động, khi ngày càng nhiều người ưu tiên ổn định công việc sau kỳ nghỉ dài. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận lao động, đặc biệt là lao động phổ thông, vẫn duy trì tâm lý “nghỉ Tết xả hơi”, dẫn đến việc quay lại muộn hoặc thậm chí nghỉ việc.

Đây là nguyên nhân chính gây gián đoạn hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn đầu năm khi nhu cầu sản xuất tăng cao.

Đâu là nguyên nhân?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động sau Tết, trong đó đáng chú ý nhất là yếu tố văn hóa và thói quen. Quan niệm “tháng Giêng là tháng ăn chơi” đã ăn sâu vào tâm lý của nhiều người lao động. Đối với những lao động xa quê, kỳ nghỉ Tết kéo dài là dịp hiếm hoi để sum họp với gia đình. Nhiều người chọn cách kéo dài thời gian ở quê thay vì quay lại làm việc đúng lịch.

Bên cạnh đó, chế độ đãi ngộ chưa hấp dẫn. Một số doanh nghiệp, đặc biệt trong các ngành thâm dụng lao động, vẫn chưa xây dựng được chế độ lương, thưởng, và phúc lợi đủ hấp dẫn. Điều này khiến người lao động không còn mặn mà với việc quay lại, hoặc tranh thủ kỳ nghỉ để tìm công việc mới có điều kiện tốt hơn.

Ngoài ra, sau Tết, nhiều doanh nghiệp đồng loạt tuyển dụng để bù đắp nguồn lao động thiếu hụt. Trong bối cảnh này, những doanh nghiệp có chính sách đãi ngộ tốt hơn sẽ thu hút được nhân lực, gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp còn lại.

Doanh nghiệp cần làm gì?

Từ cuối năm 2024, nhiều doanh nghiệp đã chủ động công bố mức thưởng Tết nhằm tạo động lực làm việc và thu hút nhân lực, trong bối cảnh cạnh tranh lao động ngày càng gay gắt.

Theo khảo sát từ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mức thưởng cao nhất có thể lên đến 700 triệu đồng cho những lao động kỹ thuật cao. Điều này phản ánh sự khác biệt lớn giữa các ngành nghề và vị trí công việc. Những người làm việc trong lĩnh vực dệt may, da giày và logistics có khả năng nhận được khoản thưởng cao hơn nhờ vào sự phục hồi của các đơn hàng ổn định.

Dựa trên các dự báo từ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mức thưởng Tết năm 2025 sẽ cao hơn khoảng 6% - 8% so với năm trước. Điều này khiến người lao động cảm thấy lạc quan hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp và khả năng nhận được mức thưởng tốt hơn.

Đơn cử, Công ty CP Đồng Phú Cường (Đồng Nai) công bố mức thưởng bình quân hơn 12 triệu đồng/người, tăng 4 triệu đồng so với năm trước, cho thấy nỗ lực cải thiện phúc lợi lao động của doanh nghiệp. Tương tự, Công ty CP Hãng sơn Đông Á cũng thu hút sự chú ý với mức thưởng "mạnh tay": 1 tháng lương thứ 13, kèm suất quà Tết trị giá 1 triệu đồng/người và đặc biệt, người lao động có thâm niên từ 10 năm trở lên sẽ nhận thêm phần thưởng là 1 chỉ vàng…

Theo VCCI, những chính sách thưởng Tết như trên không chỉ giúp doanh nghiệp giữ chân người lao động mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trên thị trường lao động. Thưởng Tết cao, công khai và minh bạch thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với đời sống nhân viên, tạo ra sức hút mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường việc làm ngày càng cạnh tranh.

Tuy nhiên, mức thưởng Tết không phải là yếu tố duy nhất. Người lao động ngày nay quan tâm hơn đến môi trường làm việc, chế độ phúc lợi lâu dài và cơ hội phát triển nghề nghiệp. Do đó, để thực sự giữ chân và thu hút lao động, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược đãi ngộ toàn diện, đảm bảo sự hài lòng không chỉ trong những dịp đặc biệt như Tết mà còn trong suốt hành trình làm việc của nhân viên.

Những tín hiệu tích cực

Sự phục hồi kinh tế từ nửa cuối năm 2024 đang tạo nền tảng tích cực cho thị trường lao động, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tuyển dụng được dự báo sẽ tăng cao trong quý I-2025.

Theo số liệu từ cơ quan chức năng, hơn 77% doanh nghiệp tham gia khảo sát đánh giá tình hình sản xuất, kinh doanh đang trên đà ổn định hoặc cải thiện. Đáng chú ý, nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo – một trong những động lực chính của nền kinh tế – bày tỏ sự lạc quan mạnh mẽ với tỷ lệ doanh nghiệp có đánh giá tích cực đạt trên 79%.

Những con số này không chỉ phản ánh sự hồi phục mà còn báo hiệu sức bật mới của nền kinh tế trong giai đoạn đầu năm. Với nhiều doanh nghiệp đang mở rộng quy mô sản xuất, nhu cầu tuyển dụng lao động, đặc biệt trong các ngành công nghiệp chủ lực, chắc chắn sẽ gia tăng. Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là những thách thức không nhỏ về việc đảm bảo nguồn lao động chất lượng.

Thực tế cho thấy, dù thị trường lao động có dấu hiệu phục hồi, nỗi lo thiếu hụt nhân công sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vẫn luôn thường trực. Đặc biệt, với các ngành sử dụng nhiều lao động tay nghề cao như chế biến, chế tạo, việc thu hút và giữ chân người lao động càng trở nên cấp thiết.

Do đó, một số doanh nghiệp đã áp dụng các biện pháp sáng tạo như hỗ trợ phương tiện đưa đón lao động, chăm lo đời sống tinh thần trong dịp Tết, nhằm gắn kết người lao động với doanh nghiệp.

Bên cạnh những nỗ lực của doanh nghiệp, sự vào cuộc của các cơ quan quản lý nhà nước đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo nguồn lao động ổn định sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là yếu tố then chốt để cân bằng cung - cầu lao động trong bối cảnh nền kinh tế đang hồi phục mạnh mẽ.

Ngoài ra, việc thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo là yếu tố nền tảng để bảo đảm nguồn lao động đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng và chuyên môn. Điều này không chỉ giải quyết nhu cầu ngắn hạn mà còn xây dựng lực lượng lao động bền vững, phù hợp với định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Trong bối cảnh nền kinh tế đang trên đà phục hồi và phát triển mạnh mẽ, người lao động không chỉ là mắt xích quan trọng trong guồng quay sản xuất mà còn là nhân tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa, người lao động cần thay đổi tư duy, bỏ qua tâm lý “xả hơi” sau kỳ nghỉ dài và sớm trở lại nhịp độ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao.

Trước hết, người lao động cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình đối với công việc và doanh nghiệp. Doanh nghiệp không chỉ là nơi cung cấp việc làm mà còn là nơi gắn bó lâu dài, mang lại thu nhập ổn định và cơ hội phát triển cá nhân. Ý thức làm việc nghiêm túc, tuân thủ quy định và đảm bảo tiến độ công việc không chỉ góp phần giúp doanh nghiệp phát triển mà còn củng cố vị thế của người lao động trong tổ chức.

Bên cạnh đó, việc không ngừng học hỏi và nâng cao tay nghề là yếu tố sống còn để người lao động thích nghi với những thay đổi trong thị trường lao động hiện đại. Các ngành nghề đòi hỏi lao động không chỉ có kỹ năng chuyên môn mà còn phải sở hữu tư duy sáng tạo, khả năng làm việc nhóm và tinh thần cầu tiến. Vì vậy, mỗi người cần tự giác học tập, tích lũy kiến thức và kỹ năng để gia tăng giá trị bản thân, đồng thời đáp ứng tốt hơn yêu cầu của công việc.

Hơn thế, người lao động cần xác định tinh thần hợp tác và đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi hoàn cảnh, đặc biệt là những thời điểm khó khăn. Chỉ khi doanh nghiệp phát triển bền vững, đời sống của người lao động mới thực sự được cải thiện. Đây là mối quan hệ hai chiều, đòi hỏi sự nỗ lực từ cả hai phía để cùng hướng tới mục tiêu chung.

Trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại, lực lượng lao động chuyên nghiệp, ổn định và có tay nghề cao chính là chìa khóa quyết định. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người lao động sẽ là động lực mạnh mẽ đưa kinh tế đất nước bước sang trang mới đầy hứa hẹn.

Hà Thu