Sửa Luật Phá sản: Tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản

Trình bày Tờ trình tại phiên họp, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao - Lê Minh Trí cho biết, việc xây dựng Luật Phá sản (sửa đổi) nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định còn vướng mắc, bất cập trong thực tiễn; tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản; tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh; tuyên bố phá sản và thanh lý kịp thời những doanh nghiệp, hợp tác xã không còn khả năng phục hồi;

Khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh; góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện của Việt Nam, đóng góp vào việc đưa Đất nước vững bước tiến vào “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh”.

Cụ thể, Dự thảo Luật (sửa đổi) đã xây dựng, hoàn thiện thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã; xây dựng thủ tục phục hồi rút gọn, thủ tục phá sản rút gọn đối với doanh nghiệp, hợp tác xã; ứng dụng giao dịch điện tử trong giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản; hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Quản tài viên, doanh nghiệp, quản lý, thanh lý tài sản, người tiến hành thủ tục phục hồi, phá sản, người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản; hoàn thiện trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc phá sản để khắc phục vướng mắc, bất cập và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Theo Chánh án Lê Minh Trí, Dự thảo Luật (sửa đổi) được xây dựng gồm 08 Chương 89 Điều, gồm: Chương I - Quy định chung (gồm 23 Điều, từ Điều 1 đến Điều 23); Chương II - Thủ tục phục hồi (gồm 14 Điều, từ Điều 24 đến Điều 37); Chương III - Thủ tục phá sản (gồm 30 Điều, từ Điều 38 đến Điều 67); Chương IV - Thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn (gồm 05 Điều, từ Điều 68 đến Điều 72).

“Nội dung Dự thảo Luật đã bám sát 05 chính sách trong Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua. Dự thảo Luật kế thừa những quy định của Luật Phá sản năm 2014 còn phù hợp; đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định có vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản, đáp ứng yêu cầu khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó, bổ sung mới 22 Điều, sửa đổi, bổ sung 62 Điều, giữ nguyên 05 Điều”, Chánh án Lê Minh Trí chia sẻ.

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Luật (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội – Phan Văn Mãi nêu rõ, hồ sơ Dự án Luật đã cơ bản đáp ứng theo yêu cầu và đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân tối cao (Cơ quan trình) và Cơ quan chủ trì thẩm tra để có ý kiến kịp thời trong quá trình rà soát, chỉnh lý Dự thảo Luật và hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật, nhất là đối với những nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết tại Dự thảo Luật để bảo đảm tính khả thi và chất lượng tốt nhất trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Cụ thể, theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, về phạm vi điều chỉnh, đa số thành viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Luật theo hướng xây dựng, hoàn thiện thủ tục phục hồi là thủ tục độc lập được thực hiện trước thủ tục phá sản.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc tách thủ tục phục hồi thành thủ tục độc lập được thực hiện trước thủ tục phá sản là chưa phù hợp với thực tiễn, không khả thi, có thể dẫn đến việc lạm dụng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước trong giai đoạn phục hồi, kéo dài thời gian giải quyết vụ việc phá sản. Do đó, đề nghị quy định về thủ tục phục hồi là một khâu trong quá trình thực hiện thủ tục phá sản.

“Về nguyên tắc cơ bản và chính sách của Nhà nước, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ, Dự thảo Luật đã được tiếp thu theo hướng Nhà nước có chính sách hỗ trợ về thuế, tín dụng, lãi suất, tài chính, đất đai và các biện pháp hỗ trợ khác cho doanh nghiệp, hợp tác xã gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh.

Căn cứ vào khả năng cân đối nguồn lực của Nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ xây dựng cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã. Quy định này nhằm tái cơ cấu, khôi phục hoặc chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã một cách có trật tự, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế”, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi chia sẻ.

Cùng với các nội dung đã nêu, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cân nhắc một số nội dung về khái niệm doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ, mất khả năng thanh toán; về tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản; về trách nhiệm nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản; về cơ chế hỗ trợ của Nhà nước cho doanh nghiệp, hợp tác xã trong giai đoạn phục hồi; về bán đồng bộ tài sản, một phần hoặc toàn bộ mảng kinh doanh, hoạt động kinh doanh, bán một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp, hợp tác xã; Về áp dụng thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn; về điều khoản thi hành.

Gia Nguyễn