Sửa Luật Phá sản: Cần tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất

Theo đó, Dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi) được xây dựng gồm 8 Chương, 89 Điều. Nội dung Dự thảo kế thừa những quy định của Luật Phá sản năm 2014 còn phù hợp; đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định có vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản, đáp ứng yêu cầu khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó, bổ sung mới 22 Điều, sửa đổi, bổ sung 62 Điều, giữ nguyên 5 Điều.

Cụ thể, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản (Điều 6); sửa đổi, bổ sung quy định về thương lượng, hòa giải theo hướng khuyến khích người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản thực hiện thương lượng, hòa giải trong quá trình giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản (Điều 22).

Bổ sung quy định về lệ phí phục hồi; tạm ứng chi phí phục hồi, phá sản, chi phí phục hồi, phá sản trong trường hợp người nộp đơn không phải nộp tạm ứng chi phí phục hồi, phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản do Ngân sách Nhà nước bảo đảm (Điều 19, Điều 20).

Cùng với đó, quy định chỉ doanh nghiệp, hợp tác xã là người có quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán/mất khả năng thanh toán (Điều 24).

Đáng nói, Dự thảo Luật (sửa đổi) cũng đã bổ sung thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có ít chủ nợ, số nợ nhỏ hoặc quy mô doanh nghiệp, hợp tác xã nhỏ, siêu nhỏ; thời hạn thực hiện các thủ tục bằng 1/2 thời hạn trong phục hồi thông thường; điều kiện thông qua Nghị quyết Hội nghị chủ nợ không cao như trong thủ tục thông thường; quy định việc chuyển đổi thủ tục phục hồi rút gọn sang giải quyết theo thủ tục thông thường khi vụ việc không còn đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn (chương IV).

Đồng thời, Dự thảo Luật bổ sung quy định các thủ tục có thể thực hiện trên môi trường điện tử trong quá trình giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản như: cấp, tống đạt, thông báo, gửi văn bản; nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi, phá sản; nộp lệ phí, tạm ứng chi phí, chi phí phục hồi, phá sản; cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ; phiên họp giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản; hoạt động khác theo quy định của pháp luật. Quy định đa dạng, linh hoạt các phương thức cấp, tống đạt, thông báo văn bản bao gồm sử dụng môi trường điện tử trong giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản (Điều 17 và Điều 23)…

Đánh giá cao sự cần thiết phải sửa đổi Luật trong bối cảnh hiện nay, tuy nhiên, do liên quan nhiều đến hệ thống luật về kinh doanh, một số ý kiến đề nghị, cần tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất.

Theo Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát - Lê Thị Nga, việc sửa Luật Phá sản rất phù hợp với nền kinh tế thị trường, tuy nhiên, do liên quan nhiều đến hệ thống luật về kinh doanh, tư pháp, nhất là Luật Thi hành án dân sự, vì vậy, cần tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất.

Đồng quan điểm, cho ý kiến về Dự thảo Luật (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội - Trần Thanh Mẫn cũng đánh giá, việc sửa đổi Luật là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Vấn đề quan trọng là đảm bảo không chồng chéo, không thống nhất giữa các luật khác…

Tham gia góp ý Dự thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội - Nguyễn Thị Thanh cũng lưu ý, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân “chỉ đích danh” sửa đổi Luật Phá sản, rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục pháp lý, mở rộng phạm vi áp dụng chế tài phá sản rút gọn, vì vậy, cần đẩy mạnh áp dụng thủ tục tố tụng trên nền tảng điện tử, cải cách cơ chế xử lý tài sản.

Ngoài ra, liên quan chi phí phục hồi phá sản, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, các cơ quan cân nhắc việc quy định sử dụng trực tiếp ngân sách Nhà nước để tạm ứng chi phí phá sản vì điều này không phù hợp với quy định của luật ngân sách và sẽ tạo ra áp lực lớn cho cân đối ngân sách.

“Thay vào đó, nghiên cứu có cơ chế thành lập quỹ hỗ trợ phục hồi và phá sản, một quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề xuất.

Được biết, theo Chương trình lập pháp, Dự án Luật Phá sản (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, dự kiến sẽ diễn ra trong tháng 10/2025 tới đây.