Rào cản lớn cho tham vọng của TikTok ở Đông Nam Á

NGUYỄN CHUẨN• 02/10/2023 03:00

Tham vọng mở rộng ở Đông Nam Á của TikTok đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi lệnh cấm mới đây của Chính phủ Indonesia.

>>>Thách thức của TikTok trong cuộc chiến thương mại điện tử Đông Nam Á

“Đòn đánh” vào TikTok Shop?

Mới đây, Indonesia cho biết TikTok sẽ có thời hạn một tuần để trở thành một ứng dụng độc lập mà không có bất kỳ tính năng thương mại điện tử nào, hoặc sẽ có nguy cơ bị “cấm cửa” ở đất nước này.

TikTok buộc phải đưa ra lựa chọn trong tại Indonesia.

TikTok buộc phải đưa ra lựa chọn tại Indonesia.

Đồng thời, chính quyền của Tổng thống Joko Widodo cũng đã đưa ra lệnh cấm các giao dịch thương mại điện tử trên các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok Shop và Facebook. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người dùng sẽ không được phép mua hoặc bán hàng hóa, dịch vụ thông qua các nền tảng đó.

Jonathan Woo, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Phillip Securities Research, cho biết: “Việc trở thành một ứng dụng độc lập có thể gây ra sự bất đồng đáng kể cho người dùng TikTok hiện tại, tác động tiêu cực đến trải nghiệm người dùng”.

TikTok hiện thuộc sở hữu của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc ByteDance và đang bị các nhà lập pháp Mỹ giám sát chặt chẽ, những người lo ngại về cơ cấu sở hữu và mối quan hệ của công ty với chính quyền Trung Quốc.

Vào tháng 6, Giám đốc điều hành của TikTok cho biết ứng dụng này sẽ rót “hàng tỷ đô la” vào Đông Nam Á trong vài năm tới khi công ty tìm cách đa dạng hóa hoạt động kinh doanh trên toàn cầu trước áp lực ngày càng gia tăng của Mỹ. Và theo công ty, Indonesia là thị trường Đông Nam Á lớn nhất và thị trường lớn thứ hai toàn cầu với 125 triệu người dùng sau Mỹ.

Tuy nhiên, với việc phải đối mặt với lệnh cấm này từ chính phủ Indonesia, các nhà phân tích trong ngành cho rằng, tham vọng tiệm cận và vượt qua những Shopee và Lazada trong lĩnh vực thương mại điện tử ở Đông Nam Á của TikTok có thể sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Sachin Mittal, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu viễn thông, truyền thông và công nghệ tại DBS Bank, cho biết: “Vì hầu hết các giao dịch mua hàng trên TikTok đều là mua sắm ngẫu hứng, nên nhu cầu đăng nhập vào một ứng dụng riêng biệt có thể dẫn đến tỷ lệ thoát ra cao. Và ngay cả khi nó có thể có được giấy phép hoạt động riêng thì hoạt động như một ứng dụng độc lập vẫn có thể là một thách thức”.

Điều gì khiến Indonesia ra lệnh cấm?

Theo Bộ trưởng Thương mại Indonesia, ông Zulkifli Hasan cho rằng, quy định này nhằm đảm bảo cạnh tranh kinh doanh “công bằng và chính đáng”, đồng thời nói thêm rằng quy định này cũng nhằm đảm bảo bảo vệ dữ liệu của người dùng.

trở thành một ứng dụng độc lập mà không có bất kỳ tính năng thương mại điện tử nào, hoặc sẽ có nguy cơ bị “cấm cửa” ở Indonesia

Hoặc trở thành một ứng dụng độc lập, hoặc sẽ có nguy cơ bị “cấm cửa” ở Indonesia.

Đặc biệt, Tổng thống Indonesia Joko Widodo cũng đã kêu gọi ban hành các quy định về truyền thông xã hội, ông nói rằng những nền tảng như vậy sẽ tác động đến các công ty siêu nhỏ, nhỏ và vừa cũng như nền kinh tế của nước này.

Trong tương lai, Indonesia yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử trong nước phải áp dụng mức giá tối thiểu là 100 USD cho một số mặt hàng được mua trực tiếp từ nước ngoài. Tất cả các sản phẩm được cung cấp phải đáp ứng các tiêu chuẩn địa phương.

>>>Bước đi mới vào thương mại điện tử của TikTok

>>>Mỹ- Trung Quốc và sự trớ trêu của Facebook, Tiktok

Chỉ nhằm vào TikTok?

“Điều quan trọng là, doanh nghiệp duy nhất bị ảnh hưởng sẽ là TikTok Shop, họ có toàn bộ mô hình kinh doanh dựa vào thương mại trên mạng xã hội”, BMI, một đơn vị của Fitch Solutions, cho biết trong một báo cáo trước đó, đồng thời cho biết thêm rằng họ dự kiến sẽ thấy số lượng TikTok Shop giảm.

Đó sẽ là đòn đánh vào tham vọng mở rộng lĩnh vực TMĐT tại Đông Nam Á của TikTok.

Theo báo cáo tháng 6 của công ty tư vấn Momentum Works có trụ sở tại Singapore, TikTok Shop chiếm 5% tổng giá trị hàng hóa thương mại điện tử ở Indonesia. Báo cáo cho biết TikTok Shop đang xếp sau Shopee (36%), Tokopedia (35%), Lazada (10%) và Bukalapak (10%) .

“Theo quan điểm của chúng tôi, TikTok Shop sẽ phải chứng minh rằng thương mại điện tử của họ là một hoạt động kinh doanh riêng biệt với mạng xã hội, không chia sẻ dữ liệu từ phần phụ trợ và có thể là nguồn tài trợ rõ ràng cho các khoản lỗ thương mại điện tử, vốn đã được tài trợ trước đó bởi kinh doanh quảng cáo trên ứng dụng truyền thông xã hội của mình”, Sachin Mittal, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu viễn thông, truyền thông và công nghệ tại DBS Bank cho biết.

Phản ứng của TikTok?

Đáp lại động thái mới nhất của Indonesia, TikTok cho biết họ sẽ tôn trọng các quy tắc và quy định của địa phương. Tuy nhiên, người phát ngôn của TikTok cũng nói với hãng tin CNBC: “Chúng tôi quan ngại sâu sắc về thông báo này, đặc biệt là việc nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sinh kế của 6 triệu người bán và gần 7 triệu người sáng tạo liên kết sử dụng TikTok Shop”.

Người này nói thêm: “Chúng tôi tôn trọng luật pháp và quy định của địa phương và sẽ theo đuổi con đường mang tính xây dựng về phía trước”.

Có thể nói, ở trong bối cảnh hiện tại, TikTok đang tìm kiếm sự tăng trưởng bên ngoài nước Mỹ, họ ráo riết mở rộng sang Đông Nam Á, cạnh tranh với Shopee và Lazada. Song, với “đòn đánh” mạnh này từ chính quyền của Tổng thống Joko Widodo, rất có thể sẽ đem lại những ảnh hưởng nghiêm trọng cho tham vọng mở rộng của TikTok. Đặc biệt, điều này cũng có thể sẽ khiến những quốc gia có số lượng người dùng lớn khác như Việt Nam và Thái Lan cân nhắc những chế tài trong tương lai.