Sửa Luật Quảng cáo: Nâng cao hiệu lực quản lý

Theo đó, sau tiếp thu, chỉnh lý, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo gồm 3 Điều, đã sửa đổi, bổ sung 23 Điều, bãi bỏ 1 Điều và 7 điểm, khoản của Luật Quảng cáo năm 2012, tăng 5 Điều sửa đổi, bổ sung so với Dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.

Đáng chú ý, tại Dự thảo Luật (sửa đổi) lần này, cơ quan soạn thảo đã chỉnh sửa, làm rõ hơn một số thuật ngữ mới, còn nhiều ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, như: “Hoạt động cung cấp dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam”, “người chuyển tải sản phẩm quảng cáo”,... đồng thời làm rõ hình thức mặc, treo, gắn, dán, vẽ hoặc các hình thức tương tự.

Đặc biệt, đối với thuật ngữ “người chuyển tải sản phẩm quảng cáo”, Dự thảo Luật chỉnh sửa theo hướng điều chỉnh 02 loại đối tượng: Thứ nhất là người trực tiếp quảng cáo, khuyến nghị, xác nhận các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ trên mạng; Thứ hai là người trực tiếp quảng cáo bằng hình thức mặc, treo, gắn, dán, vẽ, sử dụng có mục đích sinh lợi hoặc các hình thức khác theo quy định của Chính phủ. Bổ sung giải thích thuật ngữ “người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng”, chủ yếu dẫn chiếu đến quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật cũng chỉnh lý Điều 15a về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo theo hướng ngoài nghĩa vụ chung được quy định tại khoản 2 sẽ bổ sung một số nghĩa vụ đặc thù; đồng thời bỏ quy định về nghĩa vụ phải trực tiếp sử dụng sản phẩm khi quảng cáo mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, thực phẩm bổ sung trên mạng xã hội do tính khả thi chưa cao, khó kiểm soát và thực hiện…

Không chỉ có vậy, sau khi tiếp thu ý kiến đại biểu, Dự thảo Luật đã bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo (Điều 15a); về nghĩa vụ của người quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, người phát hành quảng cáo tham gia hoạt động quảng cáo trên mạng (khoản 3, khoản 4, khoản 5 Điều 23);

Về trách nhiệm của người kinh doanh dịch vụ quảng cáo trên mạng khi thiết lập, vận hành nền tảng số trung gian để cung cấp dịch vụ (điểm g khoản 5 Điều 23)…

Nhìn nhận về Dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi), nhiều ý kiến cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2012 sẽ góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển công nghiệp văn hóa, trong đó có ngành quảng cáo; khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật Quảng cáo trong thực tế tổ chức thực hiện hiện nay; góp phần xây dựng thị trường quảng cáo ở Việt Nam phát triển.

Theo PGS, TS Bùi Hoài Sơn - đại biểu hoạt động chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, việc Quốc hội xem xét sửa Luật Quảng cáo, trong đó đưa ra các quy định siết hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội là động thái rất cần thiết, kịp thời.

Việc Luật bổ sung nội dung chế tài, yêu cầu rõ ràng rằng cá nhân quảng cáo phải thực sự sử dụng sản phẩm, phải công khai lợi ích tài chính nhận được từ việc quảng cáo là bước đi đúng hướng, thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường số.

“Các quy định mới về việc xác định trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok trong việc kiểm soát, gỡ bỏ nội dung quảng cáo vi phạm - đây là điểm đột phá” - PGS, TS Bùi Hoài Sơn đánh giá.

Đồng thời cho hay, trong không gian số, không ai có thể "vô hình" trước pháp luật. Chúng ta không thể để các nền tảng trở thành "vùng xám", nơi mọi hành vi quảng cáo sai trái được lan truyền chóng mặt nhưng không ai chịu trách nhiệm.

Mặt khác, chế tài xử phạt người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật cũng cần được áp dụng nghiêm minh. Việc đề xuất tước quyền biểu diễn, cấm xuất hiện trên sóng truyền hình hoặc mạng xã hội trong một thời gian nhất định đối với người vi phạm là hoàn toàn phù hợp. Đây không chỉ là biện pháp xử lý mà còn là thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm xã hội trong kỷ nguyên số.

PGS TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, việc sửa đổi Luật Quảng cáo lần này cần đặt trọng tâm vào tính khả thi và tính răn đe. Quy định cần thiết nhưng nếu không đi kèm cơ chế kiểm tra, giám sát và xử phạt minh bạch, công bằng, luật sẽ chỉ nằm trên giấy. Vì vậy, cùng với bổ sung các điều khoản, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan quản lý chuyên ngành cần đầu tư vào năng lực thực thi pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo kỹ thuật số, bao gồm cả nguồn nhân lực, công nghệ lẫn hợp tác quốc tế.

Trước đó, không ít ý kiến cũng bày tỏ, việc sửa đổi Luật Quảng cáo sẽ sớm được thông qua để tạo cơ chế rõ ràng, minh bạch cho doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, tham gia đấu thầu, đấu giá ở sân bay, metro, các tuyến đường cao tốc…

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp ngày 16/6 tới đây, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.