Gửi bình luận
Mặc dù đã có những tiếp thu, chỉnh lý, tuy nhiên, quy định công bố hợp quy tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật vẫn để lại không ít băn khoăn.
Trước những vướng mắc, bất cập được chỉ ra thời gian qua, tiếp thu, chỉnh lý, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đã bổ sung quy định theo nguyên tắc mỗi sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình hoặc môi trường chỉ được điều chỉnh bởi một quy chuẩn kỹ thuật thống nhất trên phạm vi toàn quốc, trừ trường hợp được phân cấp, phân quyền theo quy định của pháp luật (điểm a khoản 3 Điều 26a); đồng thời, bổ sung quy định về trường hợp không phải công bố hợp quy và thể hiện như tại Điều 69a Dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, về công bố hợp quy (Điều 48 Dự thảo Luật), cơ quan soạn thảo cũng đã bổ sung quy định về công bố hợp quy được dựa trên kết quả chứng nhận hợp quy của tổ chức chứng nhận được công nhận hoặc đăng ký theo quy định của pháp luật để hạn chế việc phải thực hiện thử nghiệm, chứng nhận lặp lại, gây tốn kém cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, Dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng bổ sung quy định về thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau, cho phép được thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp của tổ chức nước ngoài nhằm tạo thuận lợi cho hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, phù hợp thông lệ quốc tế và cam kết FTA thế hệ mới (Điều 57 Dự thảo Luật). Việc quy định như vậy được cho, không làm cản trở, chậm trễ hoạt động xuất khẩu.
Đánh giá cao những tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan soạn thảo, tuy nhiên, xoay quanh quy định về công bố hợp quy, không ít ý kiến còn bày tỏ băn khoăn, đồng thời đề xuất tiếp tục cân nhắc về quy định này.
Góp ý quy định về công bố hợp quy tại Điều 48, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang cho rằng, việc duy trì quy định công bố hợp quy khiến Việt Nam trở thành một trong số ít, nếu không muốn nói là quốc gia duy nhất, còn áp dụng quy định này trong khi Hiệp định TBT của WTO và pháp luật của các nước đối tác thương mại lớn không có quy định tương tự.
Theo đại biểu, điều này không chỉ đi ngược lại chuẩn mực quốc tế mà còn có nguy cơ bị các đối tác thương mại nhìn nhận là một hàng rào phi thuế quan không cần thiết, không có cơ sở khoa học, gây khó khăn cho Việt Nam trong các cuộc đàm phán mở cửa thị trường.
Thực tế cho thấy, để thực hiện công bố hợp quy, doanh nghiệp phải tốn kém chi phí không nhỏ cho việc kiểm nghiệm mẫu, chưa kể thời gian chờ đợi để được đăng ký hoặc tiếp nhận bản công bố. Những gánh nặng này trực tiếp gây lãng phí thời gian và tiền bạc, làm tăng chi phí sản xuất, giảm lợi thế cạnh tranh của hàng hóa “Made in Vietnam” và làm lỡ mất nhiều cơ hội kinh doanh quý báu của doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Từ đó, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé khẳng định, việc bãi bỏ quy định công bố hợp quy không chỉ giúp chúng ta hài hòa với thông lệ quốc tế, mà quan trọng hơn, sẽ tạo điều kiện thuận lợi, thực chất cho doanh nghiệp phát triển, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao năng lực cạnh tranh.
“Điều này hoàn toàn phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, cũng như chủ trương chung của Đảng và Nhà nước về cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế, coi xuất nhập khẩu là động lực quan trọng cho phát triển đất nước”, đại biểu bày tỏ.
Liên quan đến nội dung này, tham gia góp ý, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đồng tình với việc bổ sung nguyên tắc mỗi sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình hoặc môi trường chỉ được điều chỉnh bởi một quy chuẩn kỹ thuật thống nhất trên phạm vi toàn quốc, trừ trường hợp được phân cấp, phân quyền theo quy định của pháp luật trong Dự thảo Luật (điểm a khoản 3 Điều 26a).
Theo đại biểu, quy định về trường hợp không phải công bố hợp quy khi sản phẩm, hàng hóa đã đảm bảo yêu cầu, biện pháp quản lý tương ứng trong các luật chuyên ngành (Điều 69a). Quy định này sẽ khắc phục tình trạng phải thực hiện đồng thời 02 thủ tục, giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo Dự án Luật cần rà soát quy định tại Điều 69a và bổ sung quy định về trường hợp loại trừ không phải công bố hợp quy tại Điều 48.
Liên quan đến quy định công bố hợp quy, trước đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng đã bày tỏ quan ngại, đồng thời cho rằng, đây là quy định không cần thiết, tạo gánh nặng về chi phí, thủ tục trong hoạt động.
Theo TS Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, công bố hợp quy hiện nay là hình thức, không đảm bảo chất lượng sản phẩm thực tế. Dù các doanh nghiệp có chứng nhận quốc tế như ISO, GMP, HACCP, họ vẫn phải chịu chi phí lớn để công bố hợp quy cho từng sản phẩm, gây khó khăn cho quá trình sản xuất và thương mại.
“Công bố hợp quy chỉ là một hình thức, không giúp chúng ta quản lý chất lượng sản phẩm. Các sản phẩm được kiểm nghiệm qua hồ sơ không có nghĩa là chúng đạt chất lượng thực tế”, TS Nguyễn Xuân Dương nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, một số ý kiến cũng cho rằng, không có quốc gia nào yêu cầu sản phẩm phải có công bố hợp quy để đảm bảo chất lượng. Một ví dụ điển hình là ngành sản xuất vắc-xin thú y tại Việt Nam, mặc dù trước đây 70-80% thuốc thú y phải nhập khẩu, nhưng hiện nay, Việt Nam đã có 11 nhà máy sản xuất vắc-xin nội địa và xuất khẩu sang nhiều quốc gia mà không gặp phải vấn đề gì liên quan đến công bố hợp quy.
Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật sẽ tiếp tục được tiếp thu, chỉnh lý. Dự kiến tại phiên họp ngày 14/6 tới đây, Dự thảo Luật này sẽ được trình ra Quốc hội biểu quyết thông qua.
