Toan tính sai lầm của Putin

>> Chiến sự Nga - Ukraine, lộ toan tính của nước lớn

Sau sự kiện sáp nhập Crimea năm 2014, Tổng thống Nga, V. Putin bắt đầu có những tính toán mang tính chiến lược nhằm đương đầu với lệnh cấm vận từ Mỹ và chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nếu dùng vũ lực với Ukraine.

Từ 2014, Nga - Trung bắt tay nhau thành lập liên minh tài chính, theo đó hai bên từng bước giảm giao dịch bằng USD thay bằng Rup và Nhân dân tệ. Từ mức USD chiếm 90% giao dịch xuống còn 46%; Euro tăng 30% và đồng nội tệ hai bên là 24%.

Rup và Nhân dân tệ có thể hoán đổi trực tiếp cho nhau mà không cần thông qua giao dịch trên thị trường tài chính. Năm 2019, hai nước tiếp tục ký thỏa thuận bước ngoặt, thay thế tiền dollars bằng đồng tiền của một số nước khác; đồng thời khai sinh cơ chế thanh toán mới chỉ dùng Rup và Nhân dân tệ.

Phía Nga xem chừng quyết tâm hơn hẳn Trung Quốc! Putin chỉ đạo Ngân hàng Trung ương Nga tăng tích lũy, đầu tư 50 tỷ USD vào Nhân dân tệ, giảm một nửa dự trữ USD, tương tương khoảng 110 tỷ tiền Mỹ.

Và kịch bản tồi tệ đã xuất hiện ngay trong tháng 2/2022. Đó là khi Hiệp hội viễn thông liên ngân hàng và tài chính quốc tế (SWIFT) chính thức chặn hết giao dịch của Nga từ ngày 27/2, ép Moscow dừng tấn công Ukraine.

Ngay lập tức hệ thống tài chính Nga rối loạn, đồng Rup mất 30% giá trị, Sberbank - ngân hàng lớn nhất Nga có thể sụp đổ khi người dân đổ xô rút hết tiền mặt. Nga dường như bị cô lập khỏi kinh tế toàn cầu!

Để chuẩn bị cho cuộc chiến này, Nga tăng cường dự trữ ngoại hối, đạt mức 634 tỷ USD, nhiều thứ 4 thế giới. Gồm có chứng khoán nước ngoài, ngoại tệ và tiền gửi nước ngoài, quyền rút vốn đặc biệt (SDR), vàng và một số tài sản khác. Nhưng hiện rất khó sử dụng khối tiền này. Khoảng 21% là vàng cất trong nước, 4% nằm ở SDR, khoảng 140 tỷ Nhân dân tệ ở Trung Quốc.

Còn phần lớn do các ngân hàng ở châu Âu nắm giữ! Đây là sai lầm chết người của Putin, khi châu Âu đồng loạt cấm vận Moscow, đến cả Thụy Sĩ, trung tâm gửi tiền quốc tế, đã bỏ qua vị trí trung lập để phong tỏa tài sản Nga.

Theo Bộ trưởng Tài chính Pháp, đòn đánh kinh tế mà phương Tây nhằm vào Nga trị giá 1.000 tỷ USD, tương đường 10% GDP Nga. Tình hình này kéo dài Moscow không còn USD, Euro, bảng Anh, Yen Nhật để giao dịch quốc tế.

Chỉ còn cửa duy nhất là thông qua Trung Quốc - đồng Nhân dân tệ để quy đổi ra ngoại tệ mạnh. Thỏa thuận tài chính đã ký sẽ phát huy tác dụng, nhưng rồi Moscow phải cầu cạnh Bắc Kinh, nếu không muốn nói là phụ thuộc.

Ông Tập Cận Bình có thể giúp “bạn tốt” Putin. Tất nhiên, còn gì tuyệt vời hơn khi chiêu mộ (khống chế) thành công một nền kinh tế lớn thứ 11 toàn cầu, một quốc gia tràn đầy dầu mỏ và khí đốt, dư sức phục vụ tham vọng bá quyền của Trung Quốc.