Trung Quốc đang giấu thế giới điều gì? (Bài 2)

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 02/07/2020 07:04

Để đạt được nhiều thành tựu trong kinh tế, Trung Quốc phải hy sinh nhiều thứ, trong đó có đạo đức, môi trường và bây giờ rất khó để hoàn nguyên.

Xã hội Trung Quốc ngày càng cho thấy nhiều vấn đề nhức nhối

Năm 2019, trên mạng xã hội tại Trung Quốc xuất hiện phong trào “Metoo”, đó là một hastag lớn, nội hàm của nó bao gồm các vấn đề liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) và đạo đức từ ngoài đường đến công sở. Đương nhiên, có cả những diễn biến tại Hồng Kông.

Tương tự như Việt Nam, xã hội Trung Quốc cũng bắt đầu bung ra nhiều chủ đề rất lớn liên quan đến đạo đức, nhân phẩm con người. Ở đó có sự “tha hóa” không hề nhẹ và cội nguồn của nó cũng bắt đầu từ nền kinh tế. Nhiều chính quyền địa phương đã ban hành quy định yêu cầu “ứng xử văn minh hơn”.

Ngoài mặt trận kinh tế, Trung Quốc rất coi trọng khâu khai quật và “xuất khẩu văn hóa”, phổ biến tiếng Hán. Ví dụ, ứng dụng truyền hình trực tuyến OTT tràn ngập phim Hoa ngữ; hơn 450 Viện Khổng Tử đã có mặt ở 100 quốc gia.

Trung Quốc là cái nôi Nho giáo, luôn biểu trưng sức mạnh của các chuẩn mực đức của con người, gia đình và xã hội. Những “tam cương”, “ngũ thường”, “quân tử”, “tiểu nhân”. Truyền thống văn hóa pha trộn với triết thuyết Mác, hình thành tư tưởng Mao Trạch Đông.

Nhưng hiện nay xã hội Trung Quốc đang gánh chịu những hiện thực đau xót chưa từng thấy. Một bài viết từng gây chấn động trên mạng weixin, tác giả cho rằng Trung Quốc ngày nay nhìn bề ngoài hào nhoáng nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ xã hội đặc biệt nghiêm trọng, cơ sở vật chất dù sung túc nhưng tinh thần con người thì trống rỗng,…

Dục vọng thả cửa cùng lối sống thượng tôn kim tiền khiến lòng người ồn ào nông cạn, con người đứng trước thách thức nghiêm trọng về văn hóa tinh thần: ích kỷ, giả tạo, hời hợt, vô trật tự,…

Bài viết còn mô tả, xã hội Trung Quốc ngày này nhìn đâu cũng thấy hàng giả: Rượu giả, thuốc giả, lời giả, ý giả, tình giả, văn bằng giả, con số giả, thành tích giả, thông tin giả… Đây chính là hệ quả của lối sống theo chủ nghĩa duy lợi cực đoan khiến không ai quan tâm chuyện luân lý.

Cách đây mấy năm, tại Trung Quốc xảy ra vụ tai nạn làm chấn động lương tri. Một chiếc xe taxi chạy tốc độ cao đâm vào một người phụ nữ đang qua đường, làm cô này bắn tung lên, rồi rơi xuống, nằm bất động.

Hàng chục người đi đường thản nhiên bước qua hoặc thờ ơ đứng nhìn như thể nạn nhân không hề tồn tại. Chừng một phút sau đó, một chiếc xe SUV phóng qua và cán lên người phụ nữ một lần nữa! Cô ấy đã tử vong.

Đó là những u nhọt xuất hiện ngày một dày trong xã hội Trung Quốc mà cơ quan chức năng, hoặc trực tiếp là những nhà quản lý văn hóa, đạo đức không cách gì vực dậy được.

Một xã hội tồi tàn về đạo đức, luân lý hẳn không phải là bệ đỡ vững vàng cho nền kinh tế. Nhiều ý kiến cho rằng, suy thoái đạo đức ở Trung Quốc còn nghiêm trọng hơn cả suy thoái về kinh tế.

Ở Trung Quốc, chưa bao giờ có bản báo cáo tình trạng môi trường nào đầy đủ tính xác thực. Mấy thập kỷ, Trung Quốc chấp nhận đánh đổi môi trường sinh thái để thực hiện “giấc mộng Trung Hoa”. Nếu virus corona xuất phát từ chợ hải sản tại Trung Quốc thì đó chắc chắn là cái giá phải trả cho sự man rợ của con người.

Ở Trung Quốc, có một cuộc khủng hoảng mang tên ung thư, mỗi năm nước này có 4,3 triệu ca mắc mới và 2,3 triệu người từ giã cõi đời, số người chết vì căn bệnh này mỗi ngày tương đương dân số 1 xã trung bình tại Việt Nam, xấp xỉ 7.500 người.

Một lần nữa, dịch bệnh COVID-19 giáng thêm đòn chí tử vào xã hội Trung Quốc - thất nghiệp bây giờ thực sự là vấn nạn, bởi nước này có tới149 triệu người tự làm chủ và 174 triệu người đi làm thuê ở xa. Nhưng theo con số được công bố, tháng 2/2020, khi dịch đạt đỉnh, thất nghiệp tại Trung Quốc đại lục chỉ là 6,2%, tăng rất nhẹ so với tháng 12/2019!

Rõ ràng, bức tranh Trung Quốc hoàn toàn khác xa so với bộ mặt mà họ muốn quảng bá cho thế giới thấy. Mục đích để làm gì? Đây là một chuỗi câu chuyện lớn liên quan đến thể chế, văn hóa và tập tính quốc gia.