Làn sóng Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những cơ hội đầu tư vượt trội tại Việt Nam – một trong những nền kinh tế số phát triển nhanh nhất khu vực.
Thế giới đang được định hình khác đi với sự phát triển không ngừng nghỉ của công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI). Trong một kỷ nguyên số, nơi mà sự trỗi dậy của AI không phải là một làn sóng công nghệ đơn thuần, mà là một cơn địa chấn đang định hình lại toàn bộ nền văn minh, đặt ra những câu hỏi nền tảng về bản chất của lao động, sự sáng tạo, và chính ý nghĩa của việc làm người, nắm bắt toàn bộ xu hướng thị trường để chủ động "làm chủ cuộc chơi" có ý nghĩa quyết định.
Làn sóng Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những cơ hội đầu tư vượt trội tại Việt Nam – một trong những nền kinh tế số phát triển nhanh nhất khu vực. Dữ liệu cho thấy nền kinh tế số Việt Nam tăng trưởng ấn tượng 28% mỗi năm, đạt 23 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến chạm mốc 49 tỷ USD vào năm 2025. Sự tăng trưởng này kéo theo nhu cầu khổng lồ về hạ tầng dữ liệu và các ứng dụng AI. Thị trường AI Việt Nam được dự báo sẽ đạt 932 triệu USD vào năm 2025 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 26%, theo số liệu trích dẫn tại báo cáo Quản lý gia sản Vol.08 của Chứng khoán SHS.
Đặc biệt, lĩnh vực trung tâm dữ liệu – xương sống của hạ tầng AI – đang chứng kiến sự mở rộng mạnh mẽ, với tổng công suất dự kiến tăng gấp 5,6 lần lên hơn 104MW vào năm 2030. Các nhà cung cấp dịch vụ lớn như Viettel, VNPT, FPT và CMC hiện đang chiếm lĩnh thị phần đáng kể, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển AI. Việt Nam cũng nổi lên là quốc gia đứng thứ hai trong khu vực Đông Nam Á về số lượng startup GenAI, thể hiện tiềm năng vượt trội trong lớp ứng dụng AI.
Một số liệu thống kê riêng về phát triển trung tâm dữ liệu cho thấy tại Việt Nam trung tâm dữ liệu được dự báo là một trong những ngành có phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, với mức tăng trưởng hằng năm 10,8% và thị trường trung tâm dữ liệu tại Việt Nam dự kiến sẽ đạt 1,26 tỷ USD Mỹ vào năm 2030. "Miếng bánh" tài nguyên công nghệ hấp dẫn này hiên đang thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp quốc tế, với một số dự án đáng chú ý có thể kể đến như trung tâm dữ liệu công suất 20MW của Gaw Capital tại Khu Công nghệ cao Tp. Hồ Chí Minh, dự án công suất 30MW của Worldwide DC Solution, nhà phát triển trung tâm dữ liệu có trụ sở tại Singapore, và dự án hợp tác giữa gã khổng lồ viễn thông Nhật Bản NTT với DQ Tek. "Đáng chú ý, Alibaba đã công bố kế hoạch thành lập trung tâm dữ liệu tại Việt Nam, cho thấy xu hướng ngày càng có nhiều nhà cung cấp dịch vụ đám mây toàn cầu, đặc biệt từ Hoa Kỳ, dự kiến sẽ theo chân, khiến tăng tính cạnh tranh của thị trường và đa dạng hóa các dịch vụ", theo một báo cáo thị trường của JLL.
Tuy nhiên, việc tiếp cận các cơ hội đầu tư AI toàn cầu có thể phức tạp đối với nhà đầu tư Việt Nam do các hạn chế về kênh đầu tư trực tiếp vào các mã cổ phiếu quốc tế. Do đó, với khuyến nghị phân bổ danh mục tập trung vào các giải pháp “Việt Nam hóa”, sử dụng các kênh đầu tư có thể tiếp cận được như cổ phiếu niêm yết, chứng chỉ quỹ ETF và các quỹ mở trong nước, đồng thời khai thác dữ liệu về các doanh nghiệp lớn trong hệ sinh thái AI tại Việt Nam, ông Nguyễn Minh Hạnh - Giám đốc Khối Phân tích, Chứng khoán SHS, lưu ý với sự bứt phá của trí tuệ nhân tạo (AI), nhà đầu tư có nhiều cơ hội mới nhưng cũng đối mặt với thách thức trong việc lựa chọn chiến lược phù hợp.
3 mô hình danh mục được khuyến nghị với tỷ trọng và đối tượng để phân bổ, cụ thể:
Danh mục Cân bằng (Balanced)
Lớp 1: (Công nghệ & Ứng dụng AI): 20–30% - Đây là “xương sống" của danh mục, mang lại sự ổn định và tăng trưởng trung bình. Các công ty này được hưởng lợi từ nhu cầu cố định và tăng trưởng bền vững của hạ tầng số.
Lớp 2: (Hạ tầng số & Trung tâm dữ liệu): 50–60% - Phân bổ một phần nhỏ hơn vào các công ty công nghệ lớn, đã có mô hình kinh doanh rõ ràng và ổn định, phù hợp với khẩu vị rủ ro trung bình.
Lớp 3: (Đầu tư gián tiếp, năng lượng & Chuỗi cung ứng): 10–20%
Đây là “xương sống” của danh mục, mang lại sự ổn định và tăng trưởng trung bình.
Danh mục Bảo thủ (Conservative)
Lớp 1: 70-80%: Tỷ trọng chủ yếu dành cho các công ty hạ tầng số lớn, có vị thế ổn định và ít rủi ro, đóng vai trò “xương sống" không thểthiếu trong nên kinh tế số.
Lớp 2&3: 20-30%: tỷ trọng rất nhỏ hoặc qua ETF để giảm biến động. Tập trung vào các công ty hạ tầng lớn, ít rủi ro và đóng vai trò trọng yếu trong kinh tế số.
Danh mục Tăng trưởng cao (High-Growth)
Lớp 1: 40–50% -Tập trung vào các công ty có tiềm năng đột phá lớn trong việc phát triển và ứng dụng AI, chấp nhận rủi ro cao.
Lớp 2: 30–40% -Phân bổ vào các công ty đầu ngành về hạng tầng số, TTDL, giúp khai thác xu hướng toàn ngành công nghệ/growth;
Lớp 3: 10–20% - Tập trung vào các doanh nghiệp có khả năng đột phá mạnh trong phát triển và ứng dụng AI.
Các doanh nghiệp được định vị trong các lớp theo đó gồm: Lớp 1: Công nghệ và Ứng dụng AI có FPT (dẫn đầu ngành CNTT), VNG, ELC (Elcom) ; Lớp 2- Hạ tầng số và Trung tâm dữ liệu gồm CMC, Viettel, FPT Telecom, FPT; Lớp 3 - Các doanh nghiệp đầu tư gián tiếp, năng lượng và chuỗi cung ứng.
Nhận xét thêm về tiến trình phát triển và cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, ông Hạnh lưu ý, đối với bối cảnh Việt Nam, cuộc chơi AI trong giai đoạn hiện tại và trung hạn chưa phải là cuộc đua về phần mềm hay phát triển mô hình nền tảng. Việc cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn công nghệ toàn cầu ở Lớp 1 gần như bất khả thi do yêu cầu về vốn, dữ liệu và nguồn lực. Thay vào đó, cơ hội chiến lược của Việt Nam nằm ở “cuộc chơi phần cứng dài hạn”, tức là tăng hiện diện trong Lớp 2 và Lớp 3 của chuỗi giá trị AI.
"Nhà đầu tư nên tìm các doanh nghiệp có khả năng tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn, thiết kế – đóng gói – kiểm thử chip, các khu công nghiệp thu hút FDI bán dẫn, hoặc các công ty khai thác – chế biến khoáng sản chiến lược (đất hiếm, quặng…)", ông Hạnh nhấn mạnh.
Như vậy, có thể AI là xu hướng đầu tư không thể bỏ lỡ, nhưng đòi hỏi cách tiếp cận khôn ngoan. Bằng việc phân tích hệ sinh thái AI theo ba lớp, nhà đầu tư có thể nhận diện cơ hội và rủi ro để xây dựng danh mục phù hợp. Với Việt Nam, tập trung vào “cuộc chơi phần cứng” và trở thành mắt xích trong chuỗi cung ứng toàn cầu là chiến lược bền vững và thực tế nhất.
