Xe điện Trung Quốc gặp "cơn gió ngược"

>>  Đà phục hồi kinh tế Trung Quốc đang quay trở lại?

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo hôm thứ Ba tuần này cho biết xe điện của  Trung Quốc có thể gây rủi ro vì nó thu thập “lượng thông tin khổng lồ về người lái xe”.

Nhận xét này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Joe Biden đang xem xét áp thuế nhập khẩu cao hơn đối với một số hàng hóa Trung Quốc, bao gồm cả xe điện. Hiện tại, các loại hàng hóa này bị áp thuế nhập khẩu ở mức 25%. Ngoài ra, Mỹ còn có chiến lược “sân nhỏ có hàng rào cao” nhằm hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với các sản phẩm công nghệ cao.

Ông Dong Jinyue, chuyên gia kinh tế cấp cao tại BBVA Research, cho biết: “Nếu lĩnh vực này không thể xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài thường xuyên sẽ không thể góp phần cải thiện môi trường giảm phát hiện tại của Trung Quốc".

Ông Dong cũng cảnh báo rằng vấn đề xe điện, vốn đã leo thang thành vấn đề an ninh quốc gia ở Mỹ, sẽ dẫn đến một đợt căng thẳng địa chính trị khác và tạo ra nhiều bất ổn hơn về triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc.

Vào năm 2023, Trung Quốc đã trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới, một phần nhờ nhu cầu về xe điện tăng cao. Tuy nhiên, lĩnh vực này đang phải đối mặt với áp lực từ Brussels và Washington, đồng thời lo ngại về tình trạng dư thừa công suất đã manh nha xuất hiện trong nước.

Theo bà Sarah Tan, chuyên gia kinh tế tại Moody's Analytics, lượng ô tô xuất xưởng của Trung Quốc trong năm 2023 đã tăng 69% so với cùng kỳ năm 2022, cho thấy lợi thế cạnh tranh của Trung Quốc trong việc sản xuất pin lithium-ion và chi phí lao động thấp so với Nhật Bản và Hàn Quốc.

>>  Lần đầu Trung Quốc vươn tới "đỉnh cao" xe điện

Mặc dù vậy, ông Yang Wang, nhà phân tích cấp cao tại Counterpoint Research, cho biết các công ty trong ngành xe điện nên nhận thức rõ rủi ro pháp lý khi gia nhập thị trường Mỹ. Ông trích dẫn những biện pháp hạn chế thương mại áp đặt lên các công ty Trung Quốc khác trong những năm gần đây.

Chuyên gia này nói thêm: “Những biện pháp hạn chế công nghệ tiếp theo từ Mỹ khó có thể có tác động tương tự như với các lĩnh vực như chất bán dẫn và AI, vì Trung Quốc đang dẫn đầu trong lĩnh vực xe điện, đặc biệt là công nghệ pin”.

Các chuyên gia lưu ý rằng đã có một số báo cáo cho thấy Mexico đã được yêu cầu thận trọng khi tiếp nhận đầu tư từ các nhà sản xuất Trung Quốc. Điều này có thể tạo ra các rào cản thị trường và giới hạn sự tăng trưởng thị trường tiếp theo của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, sự cạnh tranh trực tiếp từ Mỹ cũng có thể xảy ra. Khi thúc đẩy các biện pháp nhằm hạn chế hoạt động buôn bán xe điện và chất bán dẫn của Trung Quốc, chính quyền Biden đã đầu tư hàng tỷ USD vào sản xuất trong nước cho cả hai loại xe này.

Mặc dù vậy, sự đóng góp của xe điện Trung Quốc cho nền kinh tế vẫn chiếm một tỷ trọng tương đối nhỏ. Tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc vào năm 2023 lên tới 23,77 nghìn tỷ nhân dân tệ (3,3 nghìn tỷ USD), trong đó ba trụ cột mới là xe điện, pin lithium và pin mặt trời mới đạt tổng trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ.