15/5: Diễn đàn “Thúc đẩy năng lượng xanh trong khu công nghiệp: Giải pháp cho doanh nghiệp triển khai hiệu quả”

Hiện nay tỷ lệ sử dụng, tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo của các nhà máy trong khu công nghiệp (KCN) còn rất thấp. Thậm chí có nhiều KCN tại các tỉnh được ví là thủ phủ KCN phía Bắc vẫn chưa thể lắp đặt, triển khai đồng loạt được mô hình điện mặt trời mái nhà, hoặc tiếp cận được nguồn năng lượng xanh trong khu KCN.

Trả lời về các nguyên nhân gây vướng này, đại diện các KCN tại nhiều tỉnh, thành cho biết, mặc dù các chính sách mới vừa được ban hành, như Nghị định số 57/2025/NĐ-CP của Chính phủ về Cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) và Nghị định số 58/2025/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo đã tạo hành lang pháp lý để phát triển thị trường điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN), nhưng đa phần khối doanh nghiệp nhỏ và vừa trong KCN vẫn còn loay hoay chưa thể tiếp cận được nguồn năng lượng sạch.

Với quy mô sản xuất lớn và tập trung, nguồn năng lượng xanh không chỉ giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí sản xuất, ổn định giá điện, tự chủ nguồn điện, mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng lực cạnh tranh sang các thị trường lớn.

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, các ngành hàng xuất sang Mỹ đang “nín thở” chờ những tín hiệu tích cực hơn từ cuộc đàm phán, có thể thấy nguy cơ bị áp mức thuế lên tới 46% đang là nỗi lo hiện hữu đối với các ngành hàng xuất khẩu. Do đó mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh, bao gồm việc chuyển đổi sang năng lượng xanh không chỉ là một giải pháp môi trường mà còn là chiến lược phát triển lâu dài của từng doanh nghiệp. Áp lực từ các thị trường lớn ngày càng đòi hỏi sản phẩm phải đáp ứng tiêu chuẩn phát thải thấp, minh bạch chuỗi cung ứng và đầu tư sớm vào năng lượng xanh sẽ có lợi thế rõ rệt.

Đại diện nhiều Ban Quản lý các KCN phía Bắc cho biết, việc sử dụng năng lượng xanh là một nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược thực hiện chuyển đổi kép đã và đang đóng góp vai trò ngày càng quan trọng đối với các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và doanh nghiệp trong KCN.

Tuy nhiên hiện tại việc khai thác và phát triển nguồn năng lượng tái tạo trong các KCN, khu chế xuất còn gặp nhiều vướng mắc. Cụ thể các khó khăn liên quan đến các quy định cho phép phát triển, nguồn vốn đầu tư, hạ tầng, những vấn đề về tài chính và khả năng thu hồi vốn… đang là những băn khoăn lớn nhất của doanh nghiệp.

Đưa ra vướng mắc cụ thể hơn về thực trạng, ông Vũ Quốc Nghị - Trưởng Ban phụ trách các Khu công nghiệp tỉnh Hưng Yên chia sẻ, theo quy định, dự án, công trình xây dựng trước khi đầu tư, lắp đặt nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ phải bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng, đất đai, bảo vệ môi trường, an toàn, phòng cháy chữa cháy. Đối với các dự án đang hoạt động trong các KCN, công trình xây dựng đã có thời gian dài, để đảm bảo các yêu cầu nêu trên cần cải tạo nâng cấp nhà xưởng khiến gia tăng chi phí đầu tư. Trong khi đó, nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ khác chỉ được bán sản lượng điện dư nhưng không quá 10% sản lượng điện thực phát.

"Bên cạnh đó, chính sách ưu đãi đầu tư đối với các dự án phát triển điện năng lượng mới chủ yếu tập trung vào ưu đãi miễn giảm tiền thuê đất, trong khi các dự án đầu tư đầu tư trong KCN không trực tiếp thuê đất của Nhà nước mà thông qua Chủ đầu tư hạ tầng KCN, nên chưa đủ sức hấp dẫn các doanh nghiệp. Điều này sẽ giảm sức hút khiến các nhà đầu tư chưa quyết tâm đầu tư chuyển dịch sang năng lượng xanh, sử dụng điện mặt trời mái nhà tại các nhà máy trong KCN....", vị Trưởng Ban phụ trách các Khu công nghiệp tỉnh Hưng Yên nhấn mạnh.