Doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc khó tìm đường IPO tại Mỹ

NGUYỄN LONG• 15/07/2021 04:55

Giám đốc điều hành của Goldman Sachs cho rằng những động thái gần đây của Trung Quốc nhằm tăng cường giám sát ngành công nghệ sẽ trì hoãn các công ty IPO tại Mỹ.

DiDi đã IPO tại Mỹ nhưng chịu nhiều áp lực từ chính

DiDi đã IPO tại Mỹ nhưng chịu nhiều áp lực từ chính "sân nhà".

Rào cản từ Trung Quốc

Tuần trước, cổ phiếu của gã khổng lồ gọi xe Didi Global đã lao dốc sau khi Trung Quốc tuyên bố rằng người dùng mới không thể tải xuống ứng dụng trong bối cảnh siết chặt an ninh mạng. Didi đã được các nhà quản lý Trung Quốc khuyên hoãn niêm yết tại Mỹ, nhưng công ty công nghệ này đã tiếp tục việc này vào tháng trước.

Trao đổi với CNBC, Giám đốc điều hành của Goldman Sachs, David Solomon cho biết: “Có một lượng lớn các công ty Trung Quốc đang chuyển sang gọi vốn toàn cầu để huy động tiền nhằm hỗ trợ sự tăng trưởng của họ, một số lượng lớn các công ty đã và đang có kế hoạch đến thị trường Mỹ”.

Solomon nói: “Vì những hành động mà chính phủ Trung Quốc đã thực hiện, tôi nghĩ rằng một số công ty trong số đó sẽ không thể tung ra thị trường vào thời điểm này,” Solomon nói, đồng thời nói thêm rằng còn quá sớm để nói về những tác động lâu dài.

Với tư cách là người đứng đầu công ty tư vấn hàng đầu trên toàn cầu ở Phố Wall, Solomon sẽ phải điều hướng mối quan hệ ngày càng căng thẳng giữa Trung Quốc, các công ty công nghệ khổng lồ và phần còn lại của thế giới. Goldman Sachs, cùng với JPMorgan Chase và Morgan Stanley, là những nhà bảo lãnh chính cho đợt IPO của Didi tại mỹ.

Solomon nói: “Tôi nghĩ còn sớm để biết chính xác sự thay đổi sẽ cân bằng như thế nào theo thời gian, nhưng không nghi ngờ gì khi Trung Quốc muốn kiểm soát nhiều hơn xu hướng niêm yết tại Mỹ và vì vậy họ đang thực hiện các bước để giúp kiểm soát tốt hơn các doanh nghiệp công nghệ”.

Theo Dealogic, các công ty Trung Quốc đã huy động được hơn 26 tỷ USD trên thị trường IPO ở Mỹ trong năm rưỡi qua, 13,6 tỷ USD vào năm 2020 và 12,6 tỷ USD trong năm nay và hơn 30 công ty có trụ sở tại Trung Quốc và Hồng Kông dự kiến sẽ danh sách ở Mỹ trong phần còn lại của năm nay, theo dữ liệu tổng hợp bởi Bloomberg.

Tập đoàn dữ liệu y tế Trung Quốc LinkDoc Technology, được hỗ trợ bởi Alibaba Health Information, dường như là “nạn nhân” đầu tiên sẽ bị chính quyền Bắc Kinh siết chặt giám sát đối với việc IPO ở nước ngoài. Theo Nikkei, công ty đã định giá thỏa thuận nhưng đã hoãn kế hoạch của mình.

“Didi là một lời cảnh báo cho các công ty khác. Mặc dù người Trung Quốc không muốn thừa nhận điều đó, nhưng hành động của họ sao chép chính sách của Mỹ. Chính quyền Trump trước đây cũng đã đe dọa hạn chế các công ty Trung Quốc tiếp cận thị trường tài chính”, James Lewis, Phó chủ tịch cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói với MarketWatch.

“Mỏ vàng” từ dữ liệu

Chính quyền Bắc Kinh ngày các siết chặt việc quản lý dữ liệu trong nước.

Các chiến thuật mạnh tay của Trung Quốc phản ánh nỗ lực của chính quyền Trump trước đây nhằm buộc các công ty viễn thông Trung Quốc hủy bỏ các thị trường công cộng của Mỹ và nhấn mạnh các chính sách thắt chặt về kiểm soát dữ liệu và quyền riêng tư của chính phủ Trung Quốc giữa một cuộc “đàn áp” rộng lớn hơn đối với các công ty công nghệ.

Đồng thời, các công ty Trung Quốc hiện nay cũng vẫn phải đối mặt với áp lực ngày càng gia tăng tại Mỹ. Hôm thứ Tư, Thượng nghị sĩ Marco Rubio, R-Fla, người tháng trước đã kêu gọi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ ngăn chặn IPO của Didi, nói rằng đó là "liều lĩnh và vô trách nhiệm" đối với Didi đã được phép bán cổ phiếu ở New York. Vào tháng 5, Rubio đã đưa ra một đạo luật cấm các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ nếu không tuân thủ các cơ quan quản lý của Mỹ.

“Chính phủ Trung Quốc đang làm những gì mà các cơ quan quản lý của Mỹ và EU đã làm trong nhiều năm,” Ionut Ciobotaru, Giám đốc sản phẩm tại Verve Group, nói với MarketWatch. “Mặc dù họ có sự giám sát của Chính phủ, nhưng họ muốn đảm bảo rằng đó không phải là trường hợp của các công ty công nghệ. Cũng có thể là họ muốn kiểm soát những con kỳ lân này, như ngăn chặn đợt IPO của AliPay ”.

Ngoài Didi, năm ngoái Alibaba đã bị phạt kỷ lục 2,75 tỷ USD vì vi phạm chống độc quyền, trong khi vụ IPO của chi nhánh fintech của họ, Ant Group, đã bị phá sản. Hàng chục công ty khác đã bị phạt hoặc cảnh cáo nghiêm khắc.

Giống như nhiều quốc gia khác, Trung Quốc đang thức tỉnh thực tế rằng dữ liệu là vàng mới và nó cần các quy tắc rõ ràng để điều chỉnh cách nó được tích lũy và chia sẻ. Vào tháng 4 năm 2020, Trung Quốc đã phát hành một tài liệu chính sách liệt kê đáng kể dữ liệu là “yếu tố sản xuất” cùng với bốn yếu tố truyền thống của chính sách kinh tế xã hội chủ nghĩa: đất đai, lao động, vốn và công nghệ.

Tầm quan trọng mới gắn liền với dữ liệu phản ánh thực tế là nền kinh tế kỹ thuật số chiếm 38% GDP của Trung Quốc vào năm 2020. Đến năm 2025, tỷ trọng dự kiến là 55%. Khi các động lực truyền thống của tăng trưởng chung của Trung Quốc chậm lại, nền kinh tế kỹ thuật số sẽ càng trở nên quan trọng hơn. Bởi vì nền kinh tế kỹ thuật số được thúc đẩy bởi dữ liệu, điều quan trọng là phải có các quy tắc rõ ràng về cách các công ty có thể thu thập, lưu trữ và bán nó.

Chính phủ Trung Quốc càng ngày càng lôi kéo các công ty công nghệ lớn của mình chia sẻ dữ liệu với nhà nước và các bên khác vì lợi ích lớn hơn. Trung Quốc đang trong quá trình thực hiện các quy định mới trong ba lĩnh vực chính: hạn chế độc quyền, quản lý các công ty fintech (một số trong số đó bị cáo buộc hoạt động như các ngân hàng không được kiểm soát) và bảo vệ quyền riêng tư của dữ liệu. Luật An ninh mạng (ban hành năm 2017); Luật Bảo mật dữ liệu (đã được ban hành và có hiệu lực vào tháng 9) và Luật Bảo vệ thông tin cá nhân, vừa được dự thảo lần thứ hai và dự kiến vào cuối năm, là kết quả của nỗ lực này.

Gần đây nhất, cuộc đàn áp đã chuyển sang các công ty được liệt kê hoặc chuẩn bị niêm yết ở Mỹ, do không ít các quy định mới của Mỹ yêu cầu các công ty Trung Quốc giao dữ liệu khách hàng cho các kiểm toán viên. Trong một bài đăng trên Weibo, phó chủ tịch Didi, Li Min nhấn mạnh rằng “Didi lưu trữ tất cả dữ liệu người dùng trong nước tại các máy chủ ở Trung Quốc. Việc chuyển dữ liệu cho Mỹ là hoàn toàn không thể ”. Vào thứ Bảy, cơ quan quản lý không gian mạng của Trung Quốc đã đề xuất rằng bất kỳ công ty nào có dữ liệu của hơn một triệu khách hàng - đối với Trung Quốc, một mức cực kỳ thấp - phải trải qua một cuộc đánh giá an ninh mạng trước khi niêm yết ở nước ngoài.

Bất chấp mối quan hệ Trung-Mỹ xuống mức thấp nhất trong lịch sử, mức kỷ lục 12,5 tỷ USD đã được huy động từ 34 dịch vụ của Mỹ do các công ty Trung Quốc thực hiện vào năm 2021. Nhưng trong những tuần gần đây, 5 công ty công nghệ Trung Quốc đã thực hiện IPO ở Mỹ - tổng giá trị của hơn 1,4 tỷ USD - và 17 khoản khác được lên kế hoạch cho năm nay hiện đang bị nghi ngờ. Vào hôm thứ Hai, Wall Street Journal đã báo cáo rằng ByteDance, công ty mẹ của TikTok, trị giá khoảng 180 tỷ USD, đang tạm dừng kế hoạch IPO của mình trong khi họ đang nắm bắt các quy định mới.

Các cổ phiếu công nghệ của Trung Quốc đã mất hơn 800 tỷ USD tổng giá trị kể từ tháng 2 và một số người cho rằng sự bùng nổ đã chính thức kết thúc.