Donbass- “vật tế thần” trong chiến sự Nga - Ukraine?

>> Donbass sắp thất thủ, Nga có nguy cơ "dính bẫy"!

“Chiến dịch quân sự đặc biệt” của ông Putin vẫn chưa dứt ra khỏi Donbass, vùng phía đông Ukraine, tiếp giáp với lãnh thổ Nga. Chiến sự Donbass cho thấy nhiều điều. Trước hết, thực trạng này báo hiệu hai bên đang tham chiến không như mục tiêu ban đầu.

Mục tiêu ban đầu của ông Putin không là Donbass, mà là Kiev, chính thể Zelensky, những nhân vật cao cấp nắm quyền quyết định đường hướng Ukraine. Điều Nga tìm kiếm là kiểm soát đường lối ngoại giao, loại trừ tư tưởng chống đối, ngăn ngừa liên kết với NATO.

Chính vì thế, Donbass trở thành tâm điểm cuộc chiến Nga - Ukraine hoàn toàn ngoài dự đoán ban đầu của giới chuyên gia, thậm chí đây không phải là trù liệu của Nga cũng như Ukraine.

Ngay 7/6, AFP, hãng thông tấn lớn nhất nước Pháp đăng tải bức hình Tổng thống Zelensky thị sát các sở chỉ huy và vị trí tuyến đầu ở thành phố Lysychansk, đối diện với thành phố Severodonetsk, nằm bên kia sông Siverskyi Donets.

Ông Zelensky cũng đến thăm thành phố Bakhmut, nằm ở phía Tây Nam tỉnh Donetsk, và nói chuyện với các quân nhân. Ông ghé qua thành phố Zaporizhzhia ở phía Nam gặp gỡ những người chạy nạn sau khi Mariupol thất thủ.

Tổng thống Ukraine trong bộ đồ dã chiến, đến rất nhiều địa điểm, thoải mái chụp ảnh với người dân,…cho thấy ông khá tự tin về tình hình an ninh ở Donbass, trong bối cảnh lực người Nga kiểm soát phần lớn khu vực này.

Diễn biến tương phản với những gì truyền thông loan tải. Nghịch lý ở chỗ, rất khó đoán định liệu Nga có thể kiểm soát hoàn toàn Donbass hay không? Nếu được, cuộc chiến này trôi về đâu? Hoặc nếu không? Putin sẽ mở mặt trận mới?

Ông Oleksiy Danilov, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết Ukraine vẫn có cơ hội giành chiến thắng, nhưng chỉ có thể đạt được mục tiêu này khi các quốc gia phương Tây gia tăng viện trợ, chuyển giao vũ khí hiện đại.

Donbass không đóng vai trò quyết định trực tiếp đến mục tiêu của ông Putin, mặc dù chi phí ở đây vượt quá sức tưởng tượng. Phải chăng Nga không tìm thấy mũi tấn công nào dễ “ăn” hơn Donbass?

Đúng như vậy, từ Donbass tiến về trung tâm quyền lực Ukraine là quãng đường rất xa về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, sẽ tốn thêm bao nhiêu nhân mạng, bao nhiêu tiền bạc, vũ khí mới hoàn thành nhiệm vụ nếu nhìn vào diễn biến dai dẳng hơn 3 tháng nay ở vùng đất mà người Nga có lợi thế hơn hẳn!

Donbass chỉ có thể giúp Nga giải quyết cơn nóng giận tạm thời, trong trường hợp không thể tiến thêm bước nào nữa thì “giải phóng Donbass” cũng có thể là lý do để Putin tuyên bố chiến thắng.

Theo các nhà phân tích quân sự, sở dĩ Ukraine thất thế ở miền Đông là do thiếu vũ khí, kém hơn Nga về pháo binh, nhưng được bù đắp bởi tinh thần chiến đấu dũng cảm.

>> Donbass quan trọng thế nào trong chiến sự Nga - Ukraine?

Như vậy, vấn đề rất đáng quan ngại nếu chiến sự vượt ra khỏi miền Đông. Khi Ukraine nhận thêm vũ khí hạng nặng từ Mỹ, châu Âu, đồng nghĩa với mức độ khốc liệt, thiệt hại sẽ nhân lên gấp bội.

Tuần trước, Mỹ bắt đầu gửi lô vũ khí với nhiều chủng loại mới trong gói viện trợ trị giá 40 tỷ USD. Ngày 6/6, Anh chuyển giao cho Ukraine tổ hợp tên lửa tấn công có tầm bắn trên 80km.

Trên thực tế, thiệt hại ở Ukraine tiệm cận mức độ thảm họa, khoảng 20% lãnh thổ rơi vào tay Nga, hàng loạt ngành kinh tế mũi nhọn đình trệ, hoặc bị phá hủy hoàn toàn năng lực sản xuất; hệ thống hạ tầng giao thông, nhà ở mất hàng thập kỷ để khôi phục.

Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron đang nỗ lực thu xếp đàm phán hòa bình Nga - Ukraine. Ông Macron cho rằng “Putin sai lầm nghiêm trọng khi phát động chiến sự ở Ukraine, nhưng đừng làm mất mặt nước Nga”. Macron hẳn là người am hiểu Putin và tính cách Nga. Tổng thống Pháp hiểu rõ sức mạnh của người Slav.

Cựu điệp viên KGB Sergei Yirnov, nói trên tờ Welt (Đức): “Khi mù quáng, Putin có thể làm những điều tồi tệ nhất”. Đúng như vậy, dù chưa phải là cường quốc nhưng Nga đủ lớn để gây ra tấn bi kịch liên lụy cho toàn cầu. Putin còn nhiều thứ trong tay để mặc cả một khi bị dồn tới chân tường.

Dĩ nhiên, tìm kiếm giải pháp thông qua ngoại giao mới là con đường thoát khỏi thảm kịch đau thương ở Ukraine. Điều kiện để Nga ngồi vào bàn đàm phán là phải được “tôn trọng” cho dù lực lượng của họ có thể không nắm ưu thế trên chiến trường!