Gửi bình luận
Các chuyên gia cho rằng, việc xem xét nâng mức giảm trừ gia cảnh khi xác định thuế thu nhập cá nhân cần phải cân nhắc, tính toán dựa vào nhiều yếu tố.
Luật Thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam có hiệu lực từ năm 2009, đánh dấu lần đầu tiên áp dụng mức giảm trừ gia cảnh. Khi đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) và 1,6 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Qua các lần điều chỉnh vào năm 2013 và 2020, con số này lần lượt tăng lên 9 triệu đồng, rồi 11 triệu đồng mỗi tháng cho bản thân người nộp thuế. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, mức giảm trừ gia cảnh vẫn giữ nguyên trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang dẫn đến nhiều bất cập.
Bàn về vấn đề này, PGS, TS Lê Xuân Trường, Học viện Tài chính cho biết, khi so sánh mức giảm trừ gia cảnh của Việt Nam với GDP bình quân đầu người thì mức giảm trừ bản thân của Việt Nam khá cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Hiện giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế là 11 triệu đồng và giảm trừ mỗi người phụ thuộc 4,4 triệu, duy trì từ tháng 7/2020. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp... số còn lại là thu nhập căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân. Nhưng mức giảm trừ này đang được coi là bất cập trong tính thuế thu nhập cá nhân, khi chi tiêu và cuộc sống ngày càng đắt đỏ.
“So với Indonesia, một nước trong khu vực Đông Nam Á và ở trình độ phát triển tương đương (GDP đầu người của Indonesia năm 2024 là 4.981 USD, còn GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2024 là 4.700 USD) thì mức giảm trừ bản thân người nộp thuế của Việt Nam cao hơn khoảng 50%”, ông Trường phân tích.
Tuy nhiên, với biến động của chỉ số giá tiêu dùng từ năm 2020 đến nay, chuyên gia này kiến nghị, Bộ Tài chính nên nghiên cứu đề xuất giảm trừ gia cảnh ngay trong năm nay chứ không đợi sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, song việc xem xét nâng mức giảm trừ gia cảnh khi xác định thuế thu nhập cá nhân cần phải cân nhắc, tính toán dựa vào nhiều yếu tố, chứ không được theo cảm tính.
“Giảm trừ phải xét đến nhiều yếu tố, như tăng lương tối thiểu vùng, tăng lương cơ sở, GDP/người, thu nhập của người dân... và phải cân đối với các chính sách miễn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí, lệ phí, các nguồn thu khác”, PGS, TS Lê Xuân Trường nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế cho biết, mức giảm trừ gia cảnh luôn là vấn đề quan trọng khi xác định thu nhập tính thuế. Tuy nhiên, sau 4 năm áp dụng, mức giảm trừ hiện nay được đánh giá là không còn phù hợp với tốc độ trượt giá và chi phí sinh hoạt thực tế.
Bên cạnh đó, theo bà Cúc, điều kiện xác định người phụ thuộc cũng cần được xem xét lại. Hiện tại, nếu người phụ thuộc có thu nhập trên 1 triệu đồng/tháng thì không được tính giảm trừ. Điều này dẫn đến bất cập là nếu người phụ thuộc không có thu nhập thì được giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng, nhưng nếu có thu nhập chỉ hơn 1 triệu đồng/tháng thì lại không được giảm trừ gì. Đây là một điểm bất hợp lý cần điều chỉnh để đảm bảo tính công bằng.
“Tôi cho rằng, cần nghiên cứu nâng mức giảm trừ gia cảnh lên mức hợp lý hơn, phù hợp với mức lương tối thiểu, GDP bình quân đầu người và chỉ số giá tiêu dùng để đảm bảo đời sống cho người nộp thuế trước khi thực hiện nghĩa vụ thuế. Cách điều chỉnh có thể căn cứ vào tỷ lệ trượt giá hoặc mức thu nhập bình quân để đảm bảo sự kịp thời và hợp lý”, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế chia sẻ.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng đồng ý rằng, về yếu tố để xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, ngoài việc sử dụng chỉ số CPI, có thể xem xét bổ sung thêm những yếu tố khác làm tiêu chí đánh giá cho mức giảm trừ gia cảnh như mức tăng trưởng kinh tế, GDP bình quân đầu người, mức thu nhập đầu người bình quân theo khu vực, chi tiêu hộ gia đình, tỷ lệ lạm phát... để đánh giá toàn diện hơn.
