“Hạ nhiệt” xe quá tải - Phạt nặng thôi chưa đủ

>> “Lời giải” cho xe quá tải

Theo thống kê của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, chỉ trong 2 tháng (tháng 7 và 8/2021), lực lượng chức năng đã phát hiện hơn 2.800 trường hợp xe vi phạm tải trọng, xử phạt nộp Kho bạc Nhà nước hàng chục tỷ đồng. Điều đáng nói, số trường hợp vi phạm tải trọng này được phát hiện chỉ trong hơn 22.300 trường hợp xe được kiểm tra (chiếm tới hơn 10%).

Thực trạng đã nêu rất đáng quan ngại, nhất là khi xe quá tải luôn là hiện trạng nhức nhối bấy lâu nay, khi không chỉ tiềm ẩn nguy hiểm cho người tham gia giao thông, xe quá tải còn khiến không ít con đường tại nhiều địa phương xuống cấp nghiêm trọng, tốn kém cho việc duy tu, sửa chữa.

Tăng cường phối hợp kiểm soát

Trước thực trạng trên, Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) vừa có văn bản gửi UBND các địa phương, Tổng cục Đường bộ Việt Nam và đơn vị trực thuộc đề nghị tăng cường kiểm soát tải trọng xe dịp cuối năm 2021 và đầu năm 2022.

Trong đó, Bộ GTVT yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các cục quản lý chuyên ngành cần đẩy mạnh kiểm soát tải trọng xe, đặc biệt là việc kiểm soát tải trọng xe tại khu vực đầu nguồn hàng, cảng, bến, nhà ga, kho bãi.

Đối với UBND các địa phương, Bộ đề nghị chỉ đạo lực lượng chức năng thực hiện kiểm tra, xử lý vi phạm về tải trọng phương tiện, kích thước thùng xe, đặc biệt là việc kiểm soát tải trọng xe ngay tại các đầu nguồn hàng và phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng của Tổng cục Đường bộ Việt Nam kiểm soát tải trọng xe trên địa bàn.

Bên cạnh đó, đơn vị này cũng đề nghị Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam phối hợp cùng các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ và vận động hội viên nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về tải trọng, khổ giới hạn của phương tiện và của cầu, đường bộ.

Chỉ giải quyết được phần ngọn

Thế nhưng, nhiều chuyên gia cho rằng, tình trạng xe quá tải luôn là vấn đề nhức nhối suốt nhiều năm qua, dù các cơ quan chức năng vẫn liên tục có những đợt cao điểm kiểm tra, xử lý. Điều này cho thấy, những giải pháp đưa ra hiện nay vẫn chưa đủ sức nặng hoặc chưa đủ sức răn đen nên chưa đem lại được sự hiệu quả như mong đợi.

Thông tin với báo chí, nguyên Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội - Bùi Danh Liên nhấn mạnh, xử lý xe quá tải cần một giải pháp toàn diện mới giải quyết được tận gốc rễ, việc kiểm tra và xử phạt chỉ giải quyết được phần ngọn.

Ông Liên cho rằng, để công tác kiểm soát tải trọng xe phát huy được hiệu quả thì việc kiểm tra, xử phạt phải gắn với tuyên truyền, thông báo rộng rãi trên phương tiện truyền thông đại chúng để các doanh nghiệp vận tải, chủ hàng, các hãng tàu và cảng sông, cảng biển biết rõ nhằm chủ động phối hợp và có phương án sắp xếp phương án giải phóng hàng hóa cho hợp lý.

Theo ông Liên, cơ quan chức năng cũng cần thay đổi đối tượng xử phạt, thêm trách nhiệm pháp lý của chủ hàng, chủ xe và các đối tượng có liên quan cũng như đổi phương thức kiểm tra tải trọng xe, tập trung kiểm tra tại các điểm xuất phát hàng, hạn chế việc kiểm tra tải trọng trên đường dễ phát sinh tiêu cực. Đặc biệt việc kiểm tra tải trọng xe phải triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước, kiểm tra liên tục và lâu dài để bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật.

Cần xử lý tận gốc

Dưới góc nhìn pháp lý, nhiều chuyên gia cũng đánh giá, hiện nay, các mức xử phạt đối với trường hợp vi phạm tải trọng xe là không hề nhẹ, khi theo Nghị định số 100/2019/NĐ-CP, đối với người điều khiển phương tiện chở quá tải trọng mức xử phạt nặng nhất có thể lên tới hàng chục triệu đồng.

Cụ thể, theo Luật sư Phạm Văn Phát – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, với hành vi chở quá tải trọng xe, không chỉ người điều khiển phương tiện bị xử phạt mà cả chủ xe cũng sẽ bị xử phạt theo, và mức xử phạt với chủ xe bao giờ cũng cao hơn lái xe rất nhiều. Đơn cử như trường hợp xe xi téc chở chất lỏng quá tải trên 150%, lái xe sẽ bị xử phạt từ 18.000.000 - 20.000.000 đồng, chủ xe sẽ bị xử phạt từ 36.000.000 - 40.000.000 đồng.

“Cùng với các mức xử phạt trên, đi kèm trong quy định là hình thức tước giấy phép lái xe tùy theo mức độ vi phạm”, Luật sư Phát chia sẻ.

>>Thanh Hóa: Xử lý mạnh tay xe quá tải trên các tuyến đường

>>“Cửa” nào để xe quá tải trọng vẫn được phép thông quan?

Từ đó có thể thấy, với những mức xử phạt đã nêu kèm theo hình phạt bổ sung là tước giấy phép lái xe thì đây là một mức phạt không hề nhẹ, vậy nguyên nhân từ đâu, vấn nạn này vẫn không có dấu hiệu “hạ nhiệt” suốt nhiều năm qua?

Luật sư Phát nhận định, việc mức xử phạt nặng vẫn không ngăn được tình trạng xe quá tải bùng phát chứng tỏ chế tài xử phạt vẫn là chưa đủ hoặc có thể lợi nhuận của hành vi vi phạm quá cao, nên họ chấp nhận vi phạm bởi chỉ cần chạy trót lọt vài chuyến quá tải sau đó bị bắt phạt mà vẫn có lời, thì nhiều chủ xe, tài xế sẵn sàng vi phạm.

Theo Luật sư Phát, thay vì xử phạt trên đường, lực lượng chức năng cần tập trung kiểm soát tải trọng xe ở 2 đầu đi và đến của hàng hóa, cách làm này sẽ đảm bảo không có một chuyến xe quá tải nào có thể trót lọt. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này cần có sự phối hợp của nhiều cơ quan, đơn vị, đặc biệt là chính quyền và lực lượng chức năng các địa phương, đặc biệt, cần gắn trách nhiệm của các đơn vị được giao nhiệm vụ thi hành mới mong đạt được hiệu quả triệt để.