Nhiều quốc gia thay đổi phương pháp xét nghiệm COVID-19

Các nhà khoa học Đức vừa phát triển được phương pháp có thể tăng đáng kể năng lực xét nghiệm COVID-19 nhanh trong cộng đồng.

Cụ thể, các nhà khoa học sẽ đặt nhiều miếng gạc vào cùng một dung dịch đặc biệt rồi kiểm tra bằng phương pháp PCR để trực tiếp phát hiện bộ gien của SARS-CoV-2. Nếu tổng kết quả là âm tính thì rõ ràng các miếng gạc riêng biệt đều âm tính. Nếu kết quả dương tính thì tất cả miếng gạc sẽ cần được kiểm tra riêng.

Theo Bộ Khoa học bang Hessen, Đức, phương pháp mới cho phép đánh giá đồng thời nhiều mẫu bệnh phẩm, tăng từ khoảng 40.000 xét nghiệm mỗi ngày hiện nay lên 200.000-400.000 mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng đánh giá.

Việc cải thiện phương pháp xét nghiệm đã giúp Đức có tỷ lệ tử vong được xem là thấp nhất so với các vùng dịch lớn khác như Mỹ, Ý, Tây Ban Nha, Pháp và Anh.

Với mục tiêu xét nghiệm tất cả người có triệu chứng cũng như toàn bộ người đã tiếp xúc các trường hợp dương tính được xác nhận. Với việc nhấn mạnh việc cần chủ động đi trước đón đầu thay vì chỉ xét nghiệm những người có triệu chứng rõ ràng, Đức đã nhanh chóng hạn chế số lượng người tử vong vì dịch bệnh. 

Trước đó, Hàn Quốc cũng là quốc gia minh chứng cho sự thành công của việc đẩy mạnh xét nghiệm nhanh trong cộng đồng. Chính phủ Hàn Quốc đã nhanh chóng cấp phép cho các xét nghiệm của khối tư nhân và thiết lập đến 600 điểm xét nghiệm dã chiến đặt bên ngoài các bệnh viện và ở các cửa ngõ thành phố.  

Đặc biệt, việc triển khai ngay việc xét nghiệm những người không có biểu hiện bệnh, thay vì chỉ giới hạn việc xét nghiệm với những người có biểu hiện bệnh nặng hoặc có lịch sử đi lại, tiếp xúc với những vùng, những người bị ảnh hưởng dịch đã giúp Hàn Quốc ngăn chặn dịch lan rộng và giảm thiểu sức ép với các bệnh viện.

Có thể thấy, với tình hình dịch ngày càng lan mạnh trong cộng đồng cùng những lo ngại về các ca nhiễm không có triệu chứng đang ngày một gia tăng, việc triển khai xét nghiệm giờ đây được các quốc gia đẩy mạnh song song với nghiên cứu vắc xin và thuốc trị COVID-19 để sớm đánh giá và có biện pháp ứng phó kịp thời.

Mặc dù vậy, không phải quốc gia nào cũng có năng lực để tiến hành xét nghiệm diện rộng, đặc biệt là với những nước có thu nhập trung bình hoặc thấp do thiếu bộ kit xét nghiệm cũng như số lượng phòng thí nghiệm đủ tiêu chuẩn thực hiện các quy trình phức tạp. Đồng thời, chất lượng của các phương pháp xét nghiệm cũng có những mặt hạn chế nhất định.

Cụ thể, bộ kit xét nghiệm bằng công nghệ Realtime PCR được cho là đem lại kết quả chính xác nhưng lại phải mất thời gian chờ đợi. Tuy nhiên, các chuyên gia trên chuyên trang Live Science đánh giá, hạn chế của bộ kit Realtime PCR là với trường hợp đã nhiễm SAR-CoV-2 một lần rồi hồi phục thì lần 2 xét nghiệm có thể không phát hiện ra.

Hơn thế nữa, việc thực hiện xét nghiệm bằng bộ kit Realtime PCR có quy trình chặt chẽ và cần nhân sự được đào tạo bài bản về chuyên môn và tiến hành trong phòng thí nghiệm với các biện pháp phòng ngừa an toàn chuẩn xác. 

Chính vì vậy, nhiều quốc gia đang nỗ lực ứng dụng các bộ test nhanh hoặc các phương pháp xét nghiệm khác nhau để cải thiện khả năng nhận biết các ca nhiễm bệnh COVID-19 một cách chính xác nhất. Có một số phương pháp xét nghiệm tự động đang được ứng dụng.

Bốn nền tảng phổ biến nhất là hệ thống GeneXpert của Cepheid, hệ thống cobas 6800/8800 của Roche, hệ thống RealTime PCR m2000rt của Abbott và Hệ thống BD MAX.

Cho đến nay, việc sử dụng bộ kit xét nghiệm nhanh dường như là lựa chọn tốt nhất cho các quốc gia muốn thực hiện thử nghiệm quy mô lớn, thử nghiệm hàng loạt. Để đáp ứng nhu cầu ngày một tăng cao, nhiều doanh nghiệp đã tăng tốc sản xuất để chờ xác nhận và phê duyệt các bộ kit xét nghiệm nhanh có thể sử dụng diện rộng cũng như vận chuyển cho các quốc gia đang thiếu hụt về dụng cụ.

"Chúng ta không thể ngăn chặn đại dịch này nếu không biết ai bị nhiễm bệnh", Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nhấn mạnh. Việc xét nghiệm chính là công cụ hữu hiệu để phát hiện và ngăn chặn sự lây lan của COVID-19 trước khi dịch bệnh 'đánh sập' hệ thống y tế.