Thách thức lớn cho doanh nghiệp khởi nghiệp khi tiến tới IPO

Con đường tiến tới phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) và doanh nghiệp vừa và nhỏ rất khó khăn, cần có sự chuẩn bị đầy đủ để đối mặt với các thách thức.

Nội dung trên được trao đổi tại hội thảo "Con đường tiến tới IPO: cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp vừa và nhỏ", do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Tp. Hồ Chí Minh (Sihub) tổ chức sáng 16/7 tại Tp. Hồ Chí Minh.

Theo các chuyên gia tài chính, chứng khoán, thực hiện IPO là một cột mốc quan trọng, tạo cơ hội cho doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư. Tuy nhiên, con đường IPO hiện vẫn là một thách thức đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ và càng khó khăn hơn với các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup).

Bà Nguyễn Hồng Mai, Tổng Giám đốc Công ty tài chính Tâm Anh, nếu muốn "lên sàn", bản thân doanh nghiệp trước tiên phải xem đã sẵn sàng minh bạch công ty mình chưa, đó là sự minh bạch về công nghệ, nhân sự, báo cáo tài chính…

Bà Mai phân tích, khi IPO, những nhân sự chủ chốt, vấn đề điểm yếu tài chính tạm thời có thể bị lộ và đối thủ sẽ khai thác. Ngoài ra, phải xác định được khả năng tăng giá của cổ phiếu, đó là điều kiện để nhà đầu tư chú ý, bởi họ muốn cổ phiếu phải có khả năng tăng đột phá, đột biến mới đầu tư.

Yeah1 (mã YEG) được xem là startup đầu tiên của Việt Nam thực hiện IPO cách đây ba năm và từ đó đến nay không startup nào thực hiện IPO. Nhưng để thực hiện điều đó, doanh nghiệp này đã mất một khoảng thời gian rất dài để chuẩn bị và gặp nhiều thách thức. Thực tế này đặt ra nhiều thách thức cho startup Việt Nam khi hướng tới IPO.

Ông Nguyễn Ảnh Nhượng Tống, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Yeah1 cho biết, Yeah1 phải chuẩn bị đến 12 năm để thực hiện mục tiêu IPO. Đó là sự chuẩn bị dài hơi, chiến lược cụ thể trong đó xác định doanh nghiệp mình là công ty đại chúng, không phải công ty "gia đình". Trước khi IPO 5 năm, Yeah1 phải thuê công ty kiểm toán chuẩn bị hồ sơ pháp lý tài chính để tiến tới IPO.

Theo ông Nguyễn Ảnh Nhượng Tống, muốn IPO thành công, doanh nghiệp phải xác định rõ ai là người mua cổ phiếu của mình, đó là chúng ta bán cổ phiếu cho "thị trường kỳ vọng", những người kỳ vọng vào doanh nghiệp. Muốn vậy, trước đó chúng ta phải tạo được cho người mua tin tưởng, kỳ vọng vào doanh nghiệp minh. Hiện nay, có con đường ngắn hơn để IPO cho startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ là tìm kiếm các quỹ đầu tư, nhà đầu tư để sáp nhập tiến tới IPO, nhưng trước hết vẫn phải đảm bảo doanh nghiệp mình thật sự tốt.

Tại hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế (từ Canada, Thái Lan,, Singapore… theo hình thức online) cũng đã trao đổi, chia sẻ nhiều vấn đề về khung pháp lý Việt Nam về chứng khoán để startup, doanh nghiệp vừa và nhỏ tiến tới IPO; bài học kinh nghiệm IPO từ các nước; những yếu tố ảnh hưởng đến con đường IPO của doanh nghiệp cùng các cơ hội và thách thức; chương trình đào tạo IPO cho startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ…

Ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc điều hành Sihub cho rằng, việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng là mục tiêu tiên quyết mà doanh nghiệp hướng đến với mong muốn mở rộng quy mô và tăng giá trị. IPO mang lại cho doanh nghiệp kênh tiếp cận vốn rẻ hơn nhưng cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Để hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hướng tới mua bán sáp nhập, chào bán chứng khoán ra công chúng, hiện Sihub đã lên kế hoạch trong ba năm tới sẽ tổ chức xây dựng một học viện chuyên đào tạo cho startup tiến tới IPO