Thông điệp từ chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 29/07/2021 09:30

Như một nguyên tắc bất di bất dịch, ở đâu có quyền lợi của nước Mỹ thì ở đó có lực lượng quân sự Mỹ bảo vệ.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đang có chuyến thăm Việt Nam

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đang có chuyến thăm Việt Nam từ ngày 28 - 29/7

Vài năm trở lại đây, các quan chức cấp cao của Mỹ thường xuyên đến thăm Việt Nam. Năm 2018 là Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis, năm 2019 Bộ trưởng quốc phòng Mark Esper, năm 2020 Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin dưới nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden.

Các Tổng thống B. Clinton, G. Bush (con), B. Obama và D. Trump đã từng đến Việt Nam trong vai trò thăm chính thức cấp nhà nước từ sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Trên hết, điều đó chứng tỏ vai trò, vị trí của Việt Nam tại châu Á - Thái Bình Dương; đồng thời khẳng định tầm quan trọng Việt Nam trong chiến lược “xoay trục” của Washington.

Nhiều đời “Tư lệnh” Ngoại giao và Quốc phòng Mỹ đến Việt Nam một lần nửa thể hiện chính sách của người Mỹ coi trọng sử dụng hai lĩnh vực này để thúc đẩy quan hệ với chúng ta.

Về ngoại giao, hiện nay Washington mong muốn thắt chặt quan hệ với khối Đông Nam Á - một địa bàn gần với Trung Quốc, đóng vai trò là chốt chặn trên con đường “Nam tiến” ra Biển Đông và Thái Bình Dương của Bắc Kinh.

Rõ ràng, gần gũi với Đông Nam Á sẽ có lợi cho việc hình thành “Bộ tứ kim cương” và hiện thực hóa “Tầm nhìn kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương nhằm mục đích kìm tỏa sức mạnh Trung Quốc.

Những năm gần đây Mỹ tăng cường sử dụng “ngoại giao chiếm hạm”. Chiến hạm Mỹ thường xuyên vào Biển Đông. Năm 2020 khu trục hạm Theodore Roosevelt ghé Đà Nẵng, trước đó năm 2018 tàu USS Carl Vinson cũng ghé thành phố này trong hoạt động giao lưu văn hóa.

Tháng 7/2020 trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ dẫn lời Ngoại trưởng Mike Pompeo: “Chúng tôi đang làm rõ một điều: Các tuyên bố của Bắc Kinh đối với tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của Trung Quốc nhằm kiểm soát chúng”.

Mỹ có nhiều lợi ích liên quan tại châu Á - Thái Bình Dương

Về quốc phòng, như một nguyên tắc bất di bất dịch, ở đâu có quyền lợi của nước Mỹ thì ở đó có lực lượng quân sự Mỹ bảo vệ. Hàng hóa Mỹ chiếm 3/4 lưu lượng qua tuyến hàng hải quốc tế trên Biển Đông, nên không bất ngờ khi Washington tỏ ra quan tâm.

Rõ ràng, Washington có lý do để điều lực lượng đến vùng biển này đảm bảo an ninh hàng hải, hơn nữa thắt chặt hợp tác với các nước trong vùng cũng là biện pháp chiến lược tránh tình trạng Biển Đông bị độc chiếm.

Biển Đông nói riêng và Thái Bình Dương nói chung hiện nay là giếng dầu dự trữ tiềm năng nhất thế giới, ước lượng giá trị dầu khí 4.000 tỷ USD, chưa kể nguồn lợi thủy hải sản, nghiên cứu địa chất,…

Xét trong bối cảnh như vậy, việc Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đến thăm Việt Nam là hoàn toàn bình thường, hoàn toàn trùng khớp với các tuyên bố trước đó.

Xét đại cục khu vực, việc có thêm đối trọng là cần thiết để cân bằng quyền lực, bởi hiện có rất nhiều vấn đề cần được quốc tế hóa, đa phương hóa, loại bỏ nguy cơ “cá lớn nuốt cá bé”, “ỷ mạnh hiếp yếu”.

Sự xuất hiện của Mỹ chính là “sức mạnh ngoại lực” cần thiết giúp các nước Đông Nam Á có nhiều hơn một sự lựa chọn - chí ít là không bị lệ thuộc hoàn toàn vào ý muốn chủ quan Trung Quốc.

Mong muốn của Việt Nam là một môi trường ổn định, thịnh vượng, khi các nước lớn hỗ trợ các nước đang phát triển để có kết quả tốt đẹp hơn. Chúng ta có lợi ích chung trong việc duy trì một khu vực ổn định và thịnh vượng.