Tiền thuê đất tăng... quá sức doanh nghiệp

Theo phản ánh của các doanh nghiệp và nhà đầu tư tại các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn TP.HCM: “Chỉ trong vòng mấy năm, tiền thuê đất của các doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu công nghiệp đã tăng đến hơn chục lần”. Đây chính là nguyên nhân khiến các KCN không thể thu hút được các nhà đầu tư.

Doanh nghiệp bị động

Đơn cử, theo phản ánh của đại diện Công ty Minh Phát tại TP.HCM, năm 2014, Công ty thuê gần 5.000 m2 đất trong Khu công nghiệp (KCN) Tân Bình mở rộng của Công ty CP sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu dịch vụ và đầu tư Tân Bình (Tanimex), với thời hạn 50 năm, giá thuê 1.400 đồng/m2/năm. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, sau 2 lần tăng giá, giá thuê đất đã tăng lên đến 23.000 đồng/m2/năm. Theo đại diện Cty Minh Phát, mức tăng giá quá cao và không có lộ trình nên doanh nghiệp không dám mở rộng nhà xưởng vì không tính toán được chi phí đầu vào.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp đang thuê đất tại KCN Hiệp Phước (H.Nhà Bè, TP.HCM) cũng cho hay: Hiện các doanh nghiệp kinh doanh trong KCN đang vấp phải những quy định “trái ngoe” từ Nghị định 142/2005 và cơ quan quản lý TP.HCM trong việc thuê đất. Cụ thể, quy định cho phép doanh nghiệp được chọn 2 phương án đóng tiền thuê đất, có thể đóng 1 lần cho 50 năm và đóng tiền thuê từng năm.

Tuy nhiên, riêng TP.HCM không cho đóng 1 lần cho 50 năm và cũng không có văn bản nào giải thích cho quy định này. Với quy định cũ trước đây, nếu doanh nghiệp trả tiền thuê đất hằng năm thì biên độ tăng giá chỉ 15%/chu kỳ 5 năm, còn hiện nay giá thuê đất không có biên độ và gấp cả hơn chục lần khiến doanh nghiệp bị động.

Phát sinh tranh chấp

Đáng chú ý, những bất cập nêu trên không chỉ có các doanh nghiệp ngoài KCN thuê đất nhà nước cũng phải chịu những điều kiện tương tự là hết sức khó hiểu.

Cụ thể, theo phản ánh của Công ty TNHH An Hạ: Năm 2020, Công ty đã thuê đất để đầu tư nhà máy giết mổ gia súc, gia cầm công nghiệp trên địa bàn huyện Củ Chi, TP.HCM, với hình thức sử dụng đất là đóng tiền thuê đất hằng năm. Từ đây lại phát sinh thêm vướng mắc khi thuê đất hằng năm sẽ không được cấp sổ hồng và như thế Công ty không có tài sản để có thể thế chấp vay vốn từ ngân hàng. Trong khi để làm cơ sở hạ tầng và nhập khẩu máy móc, doanh nghiệp đã phải bỏ ra hơn 100 tỉ đồng từ năm 2018 là hết sức bất cập.

Liên quan tới những bất cập nêu trên, trao đổi với báo chí, ông Trần Quang Trường - Tổng giám đốc Công ty Tanimex - Chủ đầu tư KCN Tân Bình cho biết: Năm 1997 Tanimex được TP.HCM giao đất làm KCN Tân Bình. Khi đó, Tanimex đầu tư hạ tầng và cho các nhà đầu tư thứ cấp thuê lại theo đơn giá nhà nước phê duyệt, với giá thuê đất 5 năm điều chỉnh một lần, với mức tăng không quá 15% theo giá hợp đồng thuê đất. Nhưng từ khi Nghị định số 142/2005 về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước ra đời quy định, sau 5 năm phải tính lại “trên cơ sở tham chiếu giá thị trường của đất ở khu vực tiếp giáp”.

Chính vì vậy, từ năm 2010 - 2014, Tanimex ký hợp đồng cho thuê lại đất với các doanh nghiệp theo đơn giá của Sở TN-MT tại thời điểm ký hợp đồng là 1.740 đồng/m2/năm. Đơn giá thuê đất này được Tanimex căn cứ Nghị định 142 điều chỉnh năm 2014 và năm 2018 đã tăng lên 23.000 đồng/m2/năm.

"Mức giá tăng nhanh và quá cao khiến nhiều doanh nghiệp đang thuê đất trong các KCN của Tanimex không đồng ý nộp tiền thuê đất theo giá mới. Thậm chí có những trường hợp Tanimex phải kiện ra tòa để yêu cầu doanh nghiệp trả tiền" – ông Trường nói.

Cũng theo ông Trường, doanh nghiệp muốn đóng tiền thuê đất 1 lần theo Nghị định 142. Nếu không, các doanh nghiệp sẽ dọn về các tỉnh hết và nguy cơ dẫn đến chủ đầu tư KCN phá sản là rất cao.

(DĐDN sẽ tiếp tục thông tin).