Trung Quốc tiếp tục công khai mưu đồ bá chủ Biển Đông

Ông Gao Xiucheng, phát ngôn viên hải quân Trung Quốc, cho biết, tàu sân bay Sơn Đông của nước này đang triển khai ở Biển Đông cùng một nhóm tàu khác. Theo đó, nhóm này dự kiến sẽ diễn tập "định kỳ" ở Biển Đông. 

Xác nhận trên được đưa ra không lâu sau khi nhóm tàu do tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc dẫn đầu rời khỏi khu vực trên sau đợt diễn tập ở cả Tây Thái Bình Dương và Biển Đông.

Tàu Sơn Đông là một trong hai tàu sân bay trong biên chế của hải quân Trung Quốc. Các hình ảnh vệ tinh cho thấy, trong thời gian nhóm tàu Liêu Ninh ở Biển Đông (từ ngày 10 đến 25/4), tàu sân bay Sơn Đông hầu như neo đậu tại căn cứ hải quân ở Tam Á thuộc đảo Hải Nam. Ngày 28/4, tàu Sơn Đông rời căn cứ để tiến ra Biển Đông.

Bức ảnh chụp hạm trưởng tàu USS Mustin

Trước việc Trung Quốc tuyên bố yêu sách chủ quyền phi pháp ở hầu hết các đảo ở Biển Đông, Mỹ đã điều tàu quân sự đến khu vực thường xuyên hơn để thực hiện sứ mệnh mà Washington gọi là hoạt động tự do hàng hải để thách thức tham vọng bành trướng của Trung Quốc.

Cụ thể, hôm 11/4 Hải quân Mỹ công bố bức ảnh hạm trưởng khu trục USS Mustin ngồi ngửa, gác chân lên mạn tàu, tự tin phóng ánh mắt về phía tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc cách đó vài hải lý.

Bối cảnh của bức ảnh được chụp tại vùng biển Philippines trong không gian Biển Đông, nơi có trên 200 tàu cá của Trung Quốc đang hoạt động bất chấp sự phản đối của Manila.

Bức ảnh này có quá nhiều thông điệp. Vì sao người Mỹ tự tin tuyệt đối ở vùng biển cách rất xa lãnh thổ của họ khi chỉ có một mình khu trục hạm Mustin? Washington thừa biết rằng, họ đang đối đầu với thế lực phi pháp, trong hoàn cảnh này họ đang đứng về lẽ phải.

So về khí tài, Liêu Ninh không phải là đối thủ của hạm đội 7 - nó là chiếc tàu cũ hết hạn sử dụng mua lại từ Ukraina, được hải quân Trung Quốc tân trang lại và xem đó là “tàu sân bay”.

Nhưng quan trọng hơn, người Mỹ một lần nữa khẳng định họ xem Biển Đông là vấn đề đối ngoại quan trọng bậc nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden. Washington sẵn sàng làm tất cả để “có mặt” ở vùng biển này.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines tiếp cận tàu Trung Quốc trên biển Đông giữa tháng 4/2021. Ảnh: Reuters

Trong khi đó, mới đây nhất, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho biết sẽ không rút các tàu hải quân và tuần duyên đang tuần tra tại Biển Đông, khẳng định không "mặc cả" với Trung Quốc về vấn đề mà ông gọi là “chủ quyền của Philippines”.

Theo Tổng thống Duterte, mặc dù Philippines còn "nợ ân tình" Trung Quốc nhiều thứ, trong đó có 1 triệu liều vaccine Covid-19 miễn phí, nhưng tuyên bố của Philippines đối với Biển Đông là "không thể mặc cả".

Tổng thống Philippines khẳng định sẽ không ra lệnh cho các tàu nước này rút khỏi vùng biển phía Tây. "Tôi sẽ nói với Trung Quốc, chúng tôi không muốn rắc rối, chúng tôi không muốn chiến tranh. Nhưng nếu các ngài bảo chúng tôi rời đi thì câu trả lời là không". - Ông Duterte khẳng định.

Theo nhà lãnh đạo Philippines, có những điều "thực sự không thể thỏa hiệp, như việc chúng tôi rút tàu. Điều đó rất khó. Tôi mong họ sẽ hiểu, tôi phải bảo vệ lợi ích của đất nước mình".

Tuyên bố của ông Duterte được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đông leo thang khi Bắc Kinh từ chối rút tàu ra khỏi nhiều khu vực ở Biển Đông, cũng như Philippines tăng cường tuần tra hàng hải tại khu vực.

Trước đó, Bộ Quốc phòng nước này cho rằng, Trung Quốc không có quyền bảo Philippines có thể và không thể làm gì, cũng như "không có thẩm quyền hoặc cơ sở pháp lý để ngăn cản chúng tôi tiến hành cuộc tập trận này" ở Biển Đông vì "yêu sách của họ không có cơ sở.".

Hiện tại, lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines và Cục Kiểm ngư đã bắt đầu các cuộc tập trận hàng hải cuối tuần qua trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của nước này. Động thái trên diễn ra sau thông báo về việc tăng cường hiện diện để chống lại "mối đe dọa" từ các tàu thuyền Trung Quốc.

Về phía Việt Nam, trong cuộc họp báo ngày 8/4 vừa qua, bà Lê Thị Thu Hằng - người phát ngôn Bộ Ngoại giao cho biết Việt Nam đang theo dõi sát tình hình trên Biển Đông. "Các cơ quan chức năng Việt Nam luôn theo dõi sát diễn biến trên Biển Đông, bảo vệ và thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền trên các vùng biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS)", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết.

Trước đó, trong cuộc họp báo ngày 25/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao khẳng định hoạt động của các tàu Trung Quốc trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam.

Yêu sách về quyền lịch sử của Trung Quốc tại Biển Đông, hay còn gọi là “đường lưỡi bò”, đã bị Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan) bác bỏ vào năm 2016.

Trong tuyên bố, Tòa cho biết "đường chín đoạn" của Trung Quốc là không có cơ sở pháp lý, đồng thời Trung Quốc "không có quyền lịch sử" tại Biển Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc đến nay luôn phủ nhận và không tuân thủ phán quyết.