Từ Intel đến Boeing: “Đại bàng Mỹ” tiếp tục đến Việt Nam?

NGUYỄN CHUẨN• 18/03/2023 04:00

Sau gần 30 năm bình thường hóa quan hệ, Việt Nam là một trong các quốc gia được các nhà đầu tư Mỹ quan tâm nhất. Và trong bối cảnh hiện tại, có thể sẽ có thêm nhiều đại bàng Mỹ tìm đến Việt Nam.

>>>Doanh nghiệp Mỹ "ồ ạt" dịch chuyển sản xuất chip sang Đông Nam Á

Trong quá khứ…

Quay trở lại những năm 1995, khi những “cánh đại bàng” Mỹ đầu tiên đổ bộ vào Việt Nam, ngay cả trước khi Hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Mỹ (BTA) được ký kết.

Trong quá khứ, nhiều doanh nghiệp Mỹ đã đặt chân vào Việt Nam.

Khi đó, hàng loạt các công ty đa quốc gia của Mỹ đã đến Việt Nam để đặt nền móng đầu tiên cho cơ hội phát triển dài hạn như Pepsico, Coca-Cola, Cargil, 3M, P&G, Kimberly-Clark ...

Và khi Việt Nam trở thành thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007, một số tập đoàn lớn của Mỹ đã đến và đầu tư mạnh mẽ, Intel đã rót 1 tỷ USD vào nhà máy đặt tại khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh. Những đồng vốn đầu tiên, đánh dấu bước chuyển biến dòng vốn đầu tư từ Mỹ với nguồn vốn đầu tư tập trung vào các lĩnh vực sản xuất ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại.

Tiếp đó, những năm 2012, Procter & Gamble (P&G) - một công ty có tên tuổi khác của Mỹ cũng đã đầu tư thêm 80 triệu USD để khởi công mở rộng nhà máy tại Bình Dương. Không lâu sau đó, những Chevron, Caterpillar hay là General Electric (GE) cũng tìm kiếm sự hợp tác và đầu tư ở Việt Nam.

GE là một trong những công ty Mỹ đầu tiên thiết lập chi nhánh tại Việt Nam vào năm 1993.

Trong số này, GE là một trong những công ty Mỹ đầu tiên thiết lập chi nhánh tại Việt Nam vào năm 1993 với văn phòng đại diện đầu tiên tại Hà Nội. Đến năm 2003, họ đã thành lập Công ty TNHH GE Việt Nam với 100% vốn đầu tư, hoạt động ở nhiều mảng về dịch vụ hậu mãi thiết bị y tế, thiết bị điện và năng lượng. GE Việt Nam hiện có hơn 1.600 nhân viên và là nhà sản xuất thiết bị điện gió gốc (OEM) duy nhất có nhà máy sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào con số trên dưới 10 tỷ USD mà các doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư vào Việt Nam, so với số tiền mà họ đã đầu tư vào các nước thuộc Vương quốc Anh (890,1 tỷ USD), Hà Lan (844,0 tỷ USD) hay là Luxembourg (759,4 tỷ USD). Có lẽ còn một khoảng cách rất lớn, cho thấy mối quan hệ song phương vẫn còn hạn chế, chưa xứng tầm kỳ vọng.

>>>Doanh nghiệp Mỹ đầu tư tại Việt Nam (Kỳ 1): Những chỉ dấu đầu tiên

>>>Doanh nghiệp Mỹ đầu tư tại Việt Nam (Phần 2): Chưa xứng với kỳ vọng!

Kỳ vọng nào cho tương lai?

Nhưng hiện tại, mọi thứ có thể sẽ rất khác…

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung bắt đầu vào năm 2017, đã thu hút một số ngành sản xuất ra khỏi Trung Quốc khi các công ty đa quốc gia tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Sự gần gũi của Việt Nam với Trung Quốc, cùng với việc cải thiện môi trường kinh doanh, lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cao cùng với tư duy kinh doanh mới, đã giúp Việt Nam trở thành một trong số ít những quốc gia hưởng lợi.

Tương lai, có thể sẽ có thêm nhiều những doanh nghiệp như Intel tại Việt Nam.

Điều này đã được thể hiện trong các động thái chuyển sản xuất đến Việt Nam của các gã khổng lồ công nghệ như Apple hay là Google trong thời gian vừa qua. Nhưng, chưa hết. Tới đây, có thể sẽ còn nhiều các công ty tập đoàn lớn của Mỹ sẽ tiếp tục đến Việt Nam.

Hãng thông tấn Reuters mới đây đã đưa tin, hơn 50 công ty, bao gồm các công ty quốc phòng, dược phẩm và công nghệ, sẽ tham gia vào phái đoàn do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN, một cơ quan công nghiệp và tổ chức, tuần tới đây sẽ đến Việt Nam để thảo luận về các cơ hội đầu tư và bán hàng.

Không chỉ những người cũ như Apple, Coca-Cola hay là PepsiCo, mà còn có những người mới, thậm chí lần đầu đặt chân đến Việt Nam như SpaceX và Netflix. Theo Reuters, đây được coi là một phái đoàn kinh doanh “lớn nhất từ trước đến nay” của Mỹ tới Việt Nam.

Gã khổng lồ phát trực tuyến Netflix, đang có kế hoạch mở văn phòng tại Việt Nam, cũng nằm trong số các công ty tham gia chuyến đi. Các nhà sản xuất hàng không vũ trụ Boeing, Lockheed Martin và Bell sẽ tổ chức các cuộc họp với các công ty mua sắm quốc phòng của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên sau khoảng một thập kỷ, các công ty an ninh quốc phòng của Mỹ quyết định tham gia sứ mệnh hàng năm tới Việt Nam.

Boeing cho biết trong một tuyên bố rằng các cuộc thảo luận của họ với các quan chức Việt Nam sẽ tập trung vào quan hệ đối tác ngày càng tăng với Việt Nam và các cách để tăng cường năng lực hàng không và quốc phòng của đất nước.

Trên thực tế, phần lớn các công ty tham gia phái đoàn kinh doanh này đã có hoạt động kinh doanh hoặc sản xuất tại Việt Nam, bao gồm Apple, Coca-Cola và PepsiCo, với một số kế hoạch mở rộng.

Một số công ty đến để hiểu rõ hơn về tình hình chính sách của Việt Nam, một số công ty quan tâm đến Việt Nam như một trung tâm sản xuất và cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng ngày càng giàu có vào thời điểm tăng trưởng kinh tế đạt hơn 8% vào năm ngoái.

Trong số đó có SpaceX, công ty đang tìm cách bán dịch vụ internet vệ tinh của mình cho Việt Nam và các nước trong khu vực, theo Reuters. Bên cạnh đó, các công ty bán dẫn, gã khổng lồ dược phẩm Pfizer và Johnson & Johnson, nhà sản xuất thiết bị y tế Abbott, công ty tài chính Visa và Citibank, công ty internet và đám mây là Meta và Amazon Web Services, có vẻ cũng muốn tìm kiếm cơ hội.

Có thể nói, phái đoàn này là một chỉ dấu cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với Việt Nam, một trung tâm sản xuất toàn cầu mới, vốn đang được hưởng lợi từ sự dịch chuyển khỏi Trung Quốc trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ - Trung.

Rất nhiều kỳ vọng có thể sẽ được đặt ra với một niềm tin về sự hợp tác bền vững giữa Việt Nam và Mỹ trong thời gian tới.