Thái tử Samsung trở lại có "lợi hại hơn xưa"?

Lee Jae-yong, 53 tuổi, là người thừa kế thế hệ thứ ba của một đế chế kinh doanh điều hành mọi thứ, từ công ty công nghệ, xây dựng và dịch vụ tài chính đến bệnh viện, công viên giải trí, câu lạc bộ bóng chày và bóng đá. Viên ngọc quý, Samsung Electronics, đại diện cho khoảng 20% toàn bộ giá trị thị trường chứng khoán của Hàn Quốc và 1/4 tổng kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc.

Lee lần đầu tiên bị đưa vào tù vào năm 2017, ông đã thụ án tổng cộng 18 tháng với bản án 30 tháng vì tội biển thủ hàng triệu đô la từ các quỹ của công ty để hối lộ Tổng thống Hàn Quốc khi đó là Park Geun-hye, nhằm đảm bảo sự ủng hộ của chính phủ đối với việc sáp nhập năm 2015 giữa hai chi nhánh của Samsung, thắt chặt quyền kiểm soát của ông đối với đế chế của công ty.

Vụ án của ông là một phần của vụ bê bối tham nhũng lớn gây ra các cuộc biểu tình trên toàn quốc, dẫn đến việc luận tội và phế truất bà Park, người đã bị bỏ tù từ năm 2017 và sẽ không được thả cho đến năm 2039.

Vào tháng 12 năm ngoái, Lee đã đưa ra một lời xin lỗi công khai hiếm hoi về âm mưu kế vị: “Tôi đã gây ra quá nhiều lo lắng cho người dân của chúng tôi. Tôi rất lấy làm tiếc”.

Theo các hãng truyền thông lớn cho biết, có nhiều lý do khiến cho việc ân xá đối với Thái tử Samsung trong thời điểm này.

Tờ Bloomberg cho biết, Bộ Tư pháp Hàn Quốc căn cứ vào “thái độ khi bị giam giữ” của Lee, cùng với tình cảm của công chúng và tác động kinh tế của COVID-19 là tất cả các yếu tố trong quyết định ân xá cho Lee.

Trong khi đó, theo hãng tin AP, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy người Hàn Quốc chủ yếu ủng hộ việc Lee ra tù, cũng như các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và các thành viên trong chính phủ của Tổng thống Moon Jae-in.

Tờ The Times lại cho rằng, án tù của Lee đã làm tổn hại đến tốc độ đầu tư của Samsung khi hãng này cần phải chi mạnh tay để duy trì khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực bán dẫn và các công nghệ khác.

Mặc dù Samsung vẫn chiếm ưu thế về chip nhớ, được sử dụng để lưu trữ thông tin, nhưng dường như hãng đang tụt lại phía sau đối thủ TSMC trong cuộc đua về chip công nghệ cao được thiết kế để thực hiện nhiều chức năng hơn.

Cuối cùng, các hãng truyền thông lớn đều cho rằng, việc tạm tha Thái tử Lee có thể đánh dấu một bước ngoặc đối với chính phủ của Tổng thống Moon Jae-in, người sau khi đắc cử năm 2017 đã cam kết hạn chế “sự thái quá của các chaebol” hay còn gọi là các tập đoàn do gia đình sở hữu ở Hàn Quốc và chấm dứt mối quan hệ ấm cúng của họ với chính phủ. 

Mặc dù đương kim Tổng thống Hàn Quốc chưa bình luận về việc trả tự do cho Lee, nhưng văn phòng của ông cho biết quyết định như vậy sẽ phụ thuộc vào Bộ Tư pháp. Đảng của Tổng thống Moon cũng đang nỗ lực xây dựng sự ủng hộ trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 3, và việc Lee được thả được dự kiến sẽ có lợi cho ông, khoảng 5 triệu người Hàn Quốc sở hữu cổ phần của Samsung.

Ở trong một diễn biến khác, theo tờ The Wall Street Journal cho biết, chưa rõ bằng cách nào Lee có thể tiếp tục công việc của mình tại công ty sau khi được trả tự do. Bởi vì theo luật pháp Hàn Quốc, hiện tại vẫn áp dụng lệnh cấm tuyển dụng 5 năm đối với những người phạm tội kinh tế và những người được tạm tha bị hạn chế ra nước ngoài. Có vẻ như Lee sẽ cần phải xin miễn hạn chế việc làm.

Tuy nhiên, kể cả sau khi được trả tự do, Lee vẫn có thể phải đối mặt với án tù một lần nữa, trong một vụ án liên quan đến gian lận kế toán 3,9 tỷ USD tại một công ty con của Samsung. Mặc dù Lee đã phủ nhận mọi cáo buộc.

Vào tháng 7, Samsung đã công bố thu nhập quý 2 của mình, cho thấy doanh thu tăng 20% và lợi nhuận hoạt động tăng 54% so với quý năm trước.