Xe điện Trung Quốc tham vọng thống lĩnh thị trường nhờ sáng kiến mới

Bước đi mới của Nio

Công ty ô tô điện Trung Quốc Nio mới đây đã mở rộng quan hệ đối tác trong sáng kiến hoán đổi pin nhằm giành được lợi thế về mặt cơ sở hạ tầng của hệ sinh thái EV. Kể từ tháng 11 năm ngoái, Nio đã hợp tác với ít nhất bốn nhà sản xuất ô tô Trung Quốc – Changan, Geely, Chery và JAC – để phát triển các tiêu chuẩn hoán đổi pin và mở rộng mạng lưới tại Trung Quốc. Nio cũng đã công bố các thỏa thuận vào đầu năm nay để hợp tác với hai công ty pin địa phương về dịch vụ này.

>> Mỹ ra tay ngăn chặn "cuộc chiến" xe điện

Nếu thành công, nỗ lực này có thể tạo ra sự thay đổi đáng kể trong thị trường xe điện – nơi nhiều người tiêu dùng vẫn lo ngại về thời gian sạc hay độ phủ của các trạm sạc. Điển hình, thay thế một cục pin xe điện chỉ mất vài phút, tương đương với thời gian đổ xăng hiện nay.

“Việc hoán đổi pin chủ yếu đang được Nio thúc đẩy. Công ty đã phát hiện ra đây là một hệ sinh thái”, Phó giám đốc nghiên cứu của CLSA Ding Luo cho biết trong một cuộc phỏng vấn và nhấn mạnh rằng nếu chỉ có một người chơi cố gắng xây dựng toàn bộ hệ sinh thái thì đó là không thể. Đó là lý do tại sao Nio đang suy nghĩ liệu có thể mời một số đối tác hay không.

Nio cho biết vào giữa tháng 3 vừa qua rằng họ đã hoàn thành 40 triệu lần đổi pin so với gần 37 triệu lần sạc tại các trạm công cộng của mình. Công ty Trung Quốc tuyên bố rằng với tính năng đổi pin, người lái xe có thể nhận được một lần sạc mới sau ba phút nếu họ chọn gói dịch vụ pin trả phí.

Không chỉ ở Trung Quốc, hoán đổi pin là một sáng kiến đã được ngành công nghiệp xe điện thử nghiệm từ trước. Ở Mỹ, Tesla và một công ty khởi nghiệp có tên Better Space đã thử hoán đổi hơn 10 năm trước, nhưng liên doanh này sớm đóng cửa.

Vào năm 2021, một công ty khởi nghiệp khác, Ample, đã mở các trạm đổi pin ở khu vực San Francisco – nhằm vào các tài xế Uber sử dụng xe Nissan Leaf. Mặc dù không rõ Ample đã đạt được tiến bộ ra sao ở Mỹ nhưng công ty này đã mở rộng quan hệ đối tác ra nước ngoài.

Tháng trước, công ty thông báo sẽ phục vụ các đội xe ô tô của công ty ở Kyoto, Nhật Bản, đồng thời hợp tác với Stellantis để triển khai dịch vụ đổi pin trong năm nay tại Madrid, Tây Ban Nha.   

Dịch vụ điện và các sản phẩm khác chỉ chiếm khoảng 10% tổng doanh thu của Nio. Công ty cho biết danh mục “doanh thu khác” trong năm 2023 đã tăng 69% lên 6,36 tỷ nhân dân tệ (895,9 triệu USD). Nio không tiết lộ doanh thu trạm hoán đổi.

Vẫn còn nhiều thách thức

Tuy nhiên, việc hoán đổi pin vẫn chưa phải là xu hướng phổ biến vì pin ô tô cần phải được tiêu chuẩn hóa. Trong khi trạm sạc giống như một trạm xăng thông thường thì công nghệ hoán đổi pin lại được đặt trong một cấu trúc giống như nhà kho. Nó sử dụng máy móc để tự động đổi pin đã cạn lấy pin đã sạc sẵn trên ô tô tương thích.

>> "Cuộc chiến" xe điện: Thách thức nào với các nước nhỏ?

Le Tu, người đứng đầu công ty tư vấn Sino Auto Insights, thừa nhận có khó khăn khi đầu tư vào công nghệ hoán đổi. “Đầu tư vào kho pin rất lớn, vì vậy nó cần được khấu hao sau nhiều lần hoán đổi… Hiện tại, tôi vẫn nghĩ rằng sự kết hợp giữa hoán đổi và sạc tạo nên một bộ tính năng khá hấp dẫn, nhưng chỉ hoán đổi thôi có thể không giúp họ bán được nhiều xe hơn”, Le Tu chia sẻ.

Nio là công ty ô tô điện lớn đầu tiên triển khai các trạm đổi pin ngoài các trạm sạc ở Trung Quốc đại lục và Châu Âu. Công ty đã lắp đặt hơn 2.300 trạm đổi pin và có kế hoạch lắp đặt thêm 1.000 trạm nữa trong năm nay.

CLSA cho biết các doanh nghiệp thường thích đầu tư vào các trạm sạc thông thường hơn là các trạm hoán đổi vì chúng mang lại lợi nhuận cao hơn. Chưa kể, hoán đổi pin cũng đặt ra câu hỏi về việc ô nhiễm môi trường và lãng phí pin. Với sự phát triển gần đây của các phương tiện sử dụng pin, bao gồm cả xe hybrid, gần 20 triệu pin xe của Nio được cho sẽ hết thời hạn bảo hành 8 năm vào năm 2032.

Tháng trước, công ty đã công bố hợp tác với gã khổng lồ về pin Contemporary Amperex Technology để phát triển pin có tuổi thọ dài hơn, đặc biệt là loại pin được sử dụng trong các trạm trao đổi. Nio tuyên bố rằng bằng cách sử dụng trao đổi pin và dữ liệu lớn, nó có thể giữ lại 80% dung lượng pin sau 12 năm sử dụng.

Nhưng nếu các doanh nghiệp muốn lắp đặt các trạm sạc với tốc độ nhanh hơn, khó khăn mà họ phải đối mặt cũng lớn không kém: công suất lưới điện. Phân tích của CLSA cho thấy công suất cần thiết cho 5 bộ tăng áp tại một địa điểm sẽ nhiều hơn mức năng lượng mà 300 gia đình thường tiêu thụ.

Tesla cũng đang hợp tác với các nhà sản xuất ô tô trong lĩnh vực sạc pin, với hơn 50.000 bộ siêu tăng áp trên toàn thế giới, sẽ sạc đầy khoảng 2/3 pin trong 15 phút. Vào tháng 2, Ford đã đạt được thỏa thuận cho phép ô tô điện của mình sử dụng bộ tăng áp của Tesla ở Bắc Mỹ. General Motors đã công bố một thỏa thuận tương tự vào năm ngoái.