Cá tra đứng trước nguy cơ thiếu giống chất lượng

Nỗi lo thiếu cá giống chất lượng

Ông Trương Đình Hòe Tổng thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, xuất khẩu cá tra đạt trung bình 200 triệu USD/tháng, so với mọi năm tăng khoảng 50 triệu USD/tháng, được vậy là nhờ giá xuất khẩu tăng lên và từ nhu cầu của thị trường.

7 tháng đầu năm 2018, xuất khẩu cá tra đạt được 1,2 tỷ USD, tăng xấp xỉ 20% so với cùng kỳ, còn lại 5 tháng cũng là mùa nhập khẩu của các nước, nếu từ nay đến cuối năm, xuất khẩu cá tra vẫn giữ mức 200 triệu USD/tháng thì năm nay hoàn toàn có khả năng đạt kim ngạch ít nhất 2 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2017.

"Song, vấn đề là khả năng tiếp tục thiếu cá nguyên liệu đến tháng 4/2019. Do sản lượng cá nuôi thu hoạch không đáp ứng đủ nhu cầu chế biến của các nhà máy, nên giá cá vẫn ở mức cao và giá xuất khẩu cũng cao", ông Hoè khẳng định.

Một công ty xuất khẩu cá tra Việt Nam cảnh báo việc thiếu cá tra giống chất lượng cao có thể là một trở ngại lớn.

“Hiện tại vẫn chưa đủ cá tra giống chất lượng cao trên thị trường. Thời tiết xấu khiến tỷ lệ cá tra giống trọng lượng dưới 20 gram chết cao”, công ty này cho biết.

Một số công ty xuất khẩu khác bày tỏ quan ngại việc thiếu cá tra giống sẽ tiếp tục ảnh hưởng tới nguồn cung cá tra xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm 2018, đồng thời khiến giá cá tra giống tăng. Nhiều hộ chăn nuôi buộc phải mua cá tra giống chất lượng loại C thay vì loại A hoặc B. Vì vậy, tỷ lệ cá chết rất cao. Đối với loại cá tra giống 20gram, tỷ lệ chết trước khi tới kỳ thu hoạch lên tới 40%.

Cần xây dựng liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vũ Văn Tám, nhằm đáp ứng đủ nhu cầu con giống chất lượng cao, việc xây dựng liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng Đồng bằng sông Cửu Long là hết sức cần thiết. Từ đó ổn định cung - cầu về con giống, con giống có thương hiệu, bảo đảm truy xuất nguồn gốc. Điều này góp phần phát triển ngành hàng cá tra theo hướng bền vững, đáp ứng các yêu cầu tiêu thụ của thị trường trong nước và quốc tế.

Tại Hội nghị Sơ kết sản xuất, tiêu thụ cá tra và triển khai đề án giống cá tra ba cấp, nhiều doanh nghiệp cho rằng chất lượng con giống là vấn đề cốt yếu. Doanh nghiệp đề xuất tạo con giống trái mùa với công nghệ cao, hạn chế dịch bệnh. Đồng thời, các doanh nghiệp đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) hỗ trợ công tác truyền thông, quảng bá mạnh hơn nữa hình ảnh cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường, 2018 là năm đầu tiên xuất khẩu cá tra đột phá và có thể mang về hơn 2 tỷ USD. Tại khu vực Đồng bằng sông Cửu long đang có 8 tỉnh nuôi cá tra với gần 5.000 ha mặt nước. Qua 20 năm hình thành và phát triển, con cá tra của khu vực này đã trở thành ngành hàng có bước phát triển vượt bậc, trong thời gian tới cần phát huy mạnh tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên, để đưa ngành cá tra phát triển bền vững.

Muốn vậy, các địa phương trong vùng phải quy hoạch lại sản xuất từ khâu giống, thức ăn, nuôi và chế biến xuất khẩu, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ. Đa dạng hóa sản phẩm, các mặt hàng giá trị gia tăng, chế biến sâu để nâng cao tính cạnh tranh và nhất là đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Để có sản phẩm cá tra chất lượng tốt, cần chú trọng khâu giống, trong đó, ưu tiên bộ giống gốc. Việc hình thành 3 trục: Chính phủ, các bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp cùng người nuôi liên kết chặt chẽ nhau, tạo sự thống nhất cao để thúc đẩy ngành hàng này tăng trưởng mạnh. Từ đó, phấn đấu đạt mục tiêu xuất khẩu năm sau cao hơn năm trước.