Gửi bình luận
Để tăng trưởng bền vững trong bối cảnh mới, cải cách thể chế và thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển là rất quan trọng.
Đây là một trong những khuyến nghị thúc đẩy tăng tưởng bền vững được nhấn mạnh tại hội thảo thường niên về Kinh tế Việt Nam năm 2024 và triển vọng năm 2025 do Đại học Kinh tế quốc dân phối hợp với Ban Chính sách chiến lược TƯ, Ủy Ban Kinh tế và tài chính của Quốc hội tổ chức.
GS.TS Phạm Hồng Chương - Giám đốc Đại học Kinh tế quốc dân cho biết: năm 2024 kinh tế Việt Nam sôi động với nhiều bước chuyển mình mạnh mẽ. Khu vực kinh tế thực cho thấy nhiều dấu hiệu phục hồi, tốc độ tăng trưởng GDP cả năm 7,09%, vượt mục tiêu 6,0 - 6,5% đã đề ra, cao hơn đáng kể so với các quốc gia khác trong khu vực.
Năng suất lao động của Việt Nam bước đầu cải thiện (tăng 5,14% trong năm 2024) nhưng vẫn còn khoảng cách khá xa so với một số quốc gia phát triển hơn trong khu vực. Cơ cấu các ngành sản xuất tiếp tục quá trình chuyển dịch từ khu vực nông lâm nghiệp và thuỷ sản sang công nghiệp và dịch vụ. Trong đó ngành công nghiệp chế biến chế tạo có được bước phục hồi mạnh mẽ, trở thành động lực lớn đóng góp vào mức tăng trưởng cao của nền kinh tế.
Ở khu vực đối ngoại, Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá ước đạt tới 786,29 tỷ USD, tương đương khoảng 165% GDP. Trong đó, khu vực FDI tiếp tục lấn át khu vực trong nước với 71,7% tổng kim ngạch xuất khẩu và 63,2% tổng kim ngạch nhập khẩu.
Tuy nhiên, giá trị gia tăng của khu vực FDI đóng góp vào nền kinh tế còn chưa tương xứng. Nhiều doanh nghiệp trong nước còn gặp khó khăn, chưa tạo ra được sự liên kết với khu vực FDI để tham gia sâu rộng hơn vào mạng lưới sản xuất toàn cầu.
Năm 2025, triển vọng kinh tế chịu tác động bất lợi của kinh tế toàn cầu như căng thẳng địa chính trị; chính sách thuế quan của Mỹ và phản ứng của các quốc gia/nhóm quốc gia… Bối cảnh đó, có thể thấy, tăng trưởng ở mức 8% trong năm 2025 và cao hơn trong các năm tiếp theo là mục tiêu thử thách. Để có thể duy trì được mức tăng trưởng bền vững trong dài hạn, bên cạnh việc phát huy các động lực tăng trưởng truyền thống, theo GS.TS Phạm Hồng Chương, việc xây dựng hệ thống thể chế kinh tế và thể chế chính trị phù hợp là rất quan trọng.
Hệ thống thể chế có tình bao trùm chính là nền tảng quan trọng cho một nền kinh tế thị trường đầy đủ và khuyến khích sự tham gia của đại đa số người dân vào các hoạt động kinh tế. Mặt khác, hệ thống thể chế cũng cần đảm bảo sự phân phối thành quả kinh tế một cách công bằng, giúp cho các thể chế bao trùm này duy trì và mở rộng.
Khuyến nghị các chính sách thúc đẩy tăng trưởng bền vững, GS. TS Tô Trung Thành - Đại học Kinh tế quốc dân, đồng chủ biên ấn phẩm “Đánh giá kinh tế Việt Nam thường niên 2024” được ra mắt tại nhấn mạnh: Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao gắn với ổn định kinh tế vĩ mô. Trong đó, cẩn trọng sử dụng chính sách tiền tệ, tăng cường chính sách lành mạnh tài chính.
Với chính sách tài khóa mở rộng, tập trung vào tăng hiệu quả giải ngân đầu tư công, giảm thuế có chọn lọc và tăng cường chính sách an sinh xã hội. Đặc biệt cần tập trung vào nội lực, tạo môi trường cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Đồng thời, tái cơ cấu chuỗi sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thu hút FDI chất lượng cao, khu vực trong nước tham gia sâu vào chuỗi toàn cầu; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Liên quan cải cách thể chế, theo GS TS Tô Trung Thành cần tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật theo hướng giảm thiểu can thiệp hành chính, tăng cường hiệu quả thực thi và đảm bảo sự bình đẳng, minh bạch; cải cách tư duy trong xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước, vừa thúc đẩy sự sáng tạo, từ bỏ lối tư duy "không kiểm soát được thì cấm".
Cùng với đó, tập trung tháo gỡ các rào cản mang tính cấu trúc trong bộ máy hành chính, giảm thiểu chồng chéo chức năng, nâng cao năng lực quản trị và điều hành kinh tế vĩ mô. Nhà nước một mặt cần đổi mới tư duy quản lý, chuyển từ việc “làm thay” sang vai trò định hướng, hỗ trợ và tạo điều kiện cho khu vực tư nhân phát triển. Mặt khác tập trung vào hạ tầng, thể chế, an sinh xã hội và khoa học công nghệ để tạo động lực phát triển bền vững.
