Gửi bình luận
Từ bỏ xe máy xăng, chuyển đổi sang xe máy điện, có thể là một “ván cược” đầy rủi ro, đối với doanh nghiệp xe máy FDI tại Việt Nam.
Làm việc với Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) ngày 9/6 vừa qua, ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND TP Hà Nội khẳng định, chính quyền thành phố sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch hạn chế xe máy tại các quận nội đô, với những bước tiến hành cụ thể, được cân nhắc kỹ lưỡng. Hiện nay, sự phát triển của xe máy là một thách thức lớn đối với các đô thị. Một đô thị không thể trở nên hiện đại, văn minh, nếu không có môi trường và văn hóa tốt, ông Thanh nhấn mạnh.
Trong khi đó, Bà Sayaka Arai, Tổng giám đốc Honda Việt Nam, Chủ tịch VAMM, cho rằng, việc chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện có tác động sâu rộng đến các bên liên quan, nhất là khi xe máy vẫn là phương tiện chính của đa số người dân. VAMM kiến nghị thành phố xây dựng lộ trình chuyển đổi hợp lý, khả thi, bắt đầu sớm nhất từ năm 2030. Hiệp hội cam kết nghiên cứu và đẩy mạnh sản xuất các dòng xe xăng thân thiện hơn với môi trường như: áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4, sử dụng nhiên liệu sinh học, kiểm soát khí thải với xe đang lưu hành... nhằm hỗ trợ Hà Nội phát triển đô thị xanh, bền vững.
VAMM có 5 thành viên gồm: Honda Việt Nam, Yamaha Việt Nam, Việt Nam Suzuki, SYM Việt Nam và Piaggio Việt Nam. Cả 5 thành viên của VAMM đều là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), đã có mặt tại Việt Nam từ hàng chục năm qua, chủ yếu sản xuất xe máy xăng, với doanh số bán từ 2,5 -3 triệu xe/năm, chiếm tới trên 90% thị phần xe máy.
Với hàng chục năm phát triển và được ưu đãi quá nhiều, các nhà sản xuất xe máy xăng có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), đã kiếm được những khoản lợi nhuận béo bở tại thị trường Việt Nam.
Honda Việt Nam là ví dụ điển hình. Báo cáo tài chính của Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) ghi nhận, năm 2024 được chia lợi nhuận từ Honda Việt Nam hơn 5.079 tỷ đồng. VEAM nắm giữ 30% vốn điều lệ tại Honda Việt Nam. Qua số liệu về chia lợi nhuận và tỷ lệ góp vốn của VEAM, có thể thấy, năm 2024 ước tính Honda Việt Nam có lợi nhuận sau thuế trên 16.000 tỷ đồng. Năm 2024, doanh số bán ô tô của Honda Việt Nam đạt hơn 28.000 xe và hơn 2,1 triệu xe máy xăng, chiếm 81% thị phần. Vì vậy, có thể nhận thấy khoản lợi nhuận lớn của Honda Việt Nam, chủ yếu đến từ hoạt động kinh doanh xe máy xăng.
Không chỉ kiếm được những khoản lợi nhuận béo bở, các doanh nghiệp xe máy FDI còn thao túng thị trường, gây ra vấn nạn “bán xe 2 giá”, nhức nhối nhiều năm qua; cùng với đó là kiểm soát chặt chuỗi cung ứng linh kiện, khiến những doanh nghiệp sản xuất xe máy Việt Nam phải chật vật tìm kiếm các nhà cung cấp, không thể vươn lên cạnh tranh được.
Hà Nội là thị trường tiêu thụ lớn về xe máy xăng hàng năm của VAMM. Theo số liệu của UBND TP Hà Nội, hiện có gần 7 triệu chiếc xe máy đăng ký lưu hành với tốc độ tăng trưởng 3%/năm. Nếu xe máy xăng bị dừng hoạt động tại các quận nội đô Hà Nội thời gian tới, những đô thị lớn khác có thể sẽ làm theo, điều này khiến cho các doanh nghiệp thành viên VAMM mất đi doanh số bán hàng trăm nghìn xe mỗi năm, nên muốn trì hoãn.
Trong khi đó, tình trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội và tp Hồ Chí Minh, ngày càng nghiêm trọng. Các nghiên cứu cho thấy, một chiếc xe máy được coi là tiết kiệm xăng nhất hiện nay, sẽ tiêu tốn khoảng 1,6 lít/100km. Trong khi đó, mỗi lít xăng thải ra hơn 2kg CO2 (carbon dioxide) vào khí quyển.Với hàng triệu xe máy xăng hoạt động hàng ngày môi trường sẽ ra sao, sức khỏe người dân như thế nào?
Từ năm 2017, HĐND TP Hà Nội đã ban hành nghị quyết số 04 về việc thông qua đề án "tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường Hà Nội giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến năm 2030", trong đó có kế hoạch dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.
Tuy nhiên, gần 10 năm trôi qua, các thành viên của VAMM mới chỉ đưa ra thị trường vài mẫu xe máy điện, bán mang tính chất thăm dò. Giới chuyên môn nhận định, những doanh nghiệp xe máy FDI có bề dày phát triển tại Việt Nam hàng chục năm qua, đã đầu tư lớn cho sản xuất và tiếp thị, việc từ bỏ xe máy xăng, chuyển đổi sang xe máy điện, có thể là một “ván cược” đầy rủi ro. Coi như phải làm lại từ đầu, chi phí dành cho phát triển, sản xuất và thương mại sẽ đội lên nhiều lần, đối mặt với nguy cơ giảm doanh số, giảm thị phần. Vì vậy, chỉ muốn tập trung vào xe máy xăng để bảo toàn lợi nhuận, không hào hứng chuyển đổi.
