Đổi mới sáng tạo - từ khoá cho doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển

>>> “Cú hích” cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo

Đặc biệt, trong một môi trường biến động nhanh, linh hoạt và có tính cạnh tranh cao như hiện nay, doanh nghiệp cần phải đổi mới sáng tạo thì mới có thể tồn tại và phát triển.

Những chỉ số được đề cập trong Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2023 đã minh chứng thêm cho nhận định trên. Theo đó, trong năm qua, tốc độ và tổng giá trị giao dịch đầu tư mạo hiểm tuy có suy giảm nhưng số lượng giao dịch lại tăng lên mức cao nhất từ trước đến nay. Tổng chi tiêu cho R&D từ khu vực Chính phủ và tư nhân trên toàn cầu tiếp tục tăng theo giá trị thực và vẫn đạt mức cao trong lịch sử.

Làn sóng đổi mới sáng tạo của thời đại chuyển đổi số và khoa học chuyên sâu đang diễn ra mạnh mẽ với sự phát triển của các lĩnh vực. Hoạt động đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo được ví như một “ngọn lửa đang âm ỉ cháy”, chỉ cần môi trường và “chất xúc tác” thuận lợi là có thể bùng lên mạnh mẽ.

Trước đây, doanh nghiệp thường tự đầu tư nguồn lực cho R&D để tìm kiếm các giải pháp giải quyết các vấn đề phát sinh, còn hiện nay, công việc này trở nên chuyên nghiệp, dễ dàng hơn nhờ sự hợp tác, kết nối với các doanh nghiệp khởi nghiệp. Ngược lại, những bài toán, nhu cầu đặt ra trong sự phát triển của các doanh nghiệp, tập đoàn là cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

Do đó, đổi mới sáng tạo cần xuất phát từ những nguồn tri thức mới. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là quá trình ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ, các giải pháp kỹ thuật để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới hoặc “nâng cấp” sản phẩm, dịch vụ cũ để có những ưu việt hơn so với những sản phẩm, dịch vụ đã có trên thị trường nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm hàng hóa; tìm kiếm mô hình kinh doanh mới, xây dựng phân khúc thị trường mới.

Đối với doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tính đột phá là điều bắt buộc để có thể tạo ra một giá trị tốt hơn so với những thứ đang có sẵn. Đánh giá một doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ nhìn vào lĩnh vực kinh doanh hoặc số vốn mà nằm ở khả năng tăng trưởng và doanh thu của doanh nghiệp đó.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo sẽ là động lực phát triển kinh tế trong giai đoạn tới. Trong một báo cáo vừa được Chính phủ gửi đến Quốc hội cho thấy, cả nước hiện có gần 3800 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Một số ngành đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là công nghệ giáo dục, công nghệ tài chính hay trong các lĩnh vực truyền thống như du lịch, nông nghiệp.

Ở những lĩnh vực trên, dễ nhìn thấy, tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cao hơn rất nhiều so với các khu vực khác, có khả năng giữ vững nhịp độ tăng trưởng và phát triển dù khi nền kinh tế gặp khó khăn, thách thức.

Tuy được đánh giá cao nhưng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo đang gặp một số rào cản về mặt chính sách. Trong đó, đáng chú ý là những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ mới. Chia sẻ về vấn đề này, theo ông Nguyễn Thành Trung- Giám đốc điều hành Sky Mavis, thiếu một hành lang pháp lý rõ ràng khiến cho không ít công ty khởi nghiệp  phải dành nhiều thời gian để giải quyết vấn đề về cấu trúc doanh nghiệp, kiện toàn mô hình và các vấn đề pháp lý liên quan thay vì tập trung vào chuyên môn, định hướng phát triển để mở rộng và bùng nổ.

Bất cập này, theo đại diện một số doanh nghiệp là vấn đề đang tồn tại ở một số quốc gia. Do đó, các cơ quan chức năng có thể hỗ trợ những mô hình đổi mới sáng tạo khởi nghiệp thông qua cơ chế sandbox; khuyến khích, đồng hành, hỗ trợ các chủ thể của đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong xây dựng và thực thi các chính sách, pháp luật.