Meta “giận dỗi” vì bị cấm quảng cáo…

>>Meta “dụ dỗ” trường đại học dùng thực tế ảo

Giữa tuần vừa qua, Chính phủ Châu Âu vừa thông báo áp dụng lệnh cấm quảng cáo hành vi của Meta trên 30 quốc gia của họ. Theo đó, Meta cho biết họ đã làm việc với các cơ quan quản lý và đưa ra phương án giải quyết để có lợi cho hai bên. Kế hoạch của Meta là người dùng có thể lựa chọn đồng ý để công ty thu thập dữ liệu hoặc đăng ký dùng ứng dụng không quảng cáo với mức phí khoảng 9,99 euro tương đương 10,59 đô la Mỹ một tháng.

Theo Tobias Judin, người đứng đầu bộ phận quốc tế tại Cơ quan bảo vệ dữ liệu Na Uy, các bước đề xuất của Meta có thể sẽ không đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý châu Âu. Thay vì để người dùng tự do lựa chọn, Meta đang đưa ra đề xuất ép người dùng từ bỏ quyền riêng tư của mình hoặc trả tiền phạt dưới hình thức đăng ký dùng ứng dụng.

Trước đó, Meta đã bị chỉ trích vì việc khai thác quyền riêng tư dữ liệu. Na Uy đã đưa ra mức phạt 1 triệu kroner (khoảng 90.000 USD) mỗi ngày cho Meta vì lấy dữ liệu quyền riêng tư của khách mà chưa có sự đồng ý thỏa đáng. Hình phạt được quốc gia này áp dụng với Meta từ ngày 14 tháng 8, đến nay số tiền phạt đã lên tới hàng triệu đô Mỹ sau hơn 2 tháng áp dụng. Vào tháng 5, Châu Âu đã phạt Meta với mức phạt kỷ lục lên tới 1,3 tỷ đô và ra lệnh cho Meta ngừng chuyển thông tin cá nhân của người dùng qua Đại Tây Dương trước tháng 10. Nhưng họ vẫn chưa thực hiện điều này theo yêu cầu.

Judin chia sẻ thêm: “Mô hình kinh doanh của Meta đi ngược lại luật pháp và các quyền cơ bản của người dùng. Nhưng họ vẫn tiếp tục các hoạt động phi pháp của mình cho đến tận bây giờ, đơn giản vì nó đem đến lợi ích lớn cho họ.”

Thu phí đăng ký lợi hơn quảng cáo

Quảng cáo là nguồn doanh thu chính của Meta. Theo báo cáo của Statista, doanh thu quảng cáo trên toàn cầu của Meta vào năm 2022 là khoảng 113 tỷ đô la Mỹ. Trong đó người châu Âu tạo ra 1/5 doanh thu quảng cáo của Meta tương đương với khoảng 22,6 tỷ đô la Mỹ. Bởi vậy việc bị cấm thu thập dữ liệu để thực hiện quảng cáo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của Meta.

Hiện tại tính riêng lượng người dùng Facebook ở châu Âu là khoảng 307 triệu người còn Instagram là khoảng 294 triệu người. Vậy nếu Meta áp dụng thu phí đối với người dùng của mình với mức 10,59 đô/tháng, họ sẽ thu về được một khoản doanh thu khổng lồ sau 1 năm, tương đương gần 40 tỷ đô la Mỹ gấp đôi doanh thu từ quảng cáo. Đó là còn chưa tính riêng từng loại tài khoản Facebook hoặc Instagram, lẫn việc Meta định thu các mức phí cao hơn khi người dùng đăng ký tài khoản trên trình duyệt web.

Nhưng ai sẽ là người chịu trả phí?

Mô hình thu phí đăng ký xem ra quá hời cho Meta, nhưng liệu nó có thực sự khả thi không khi phong trào #deletefacebook vẫn còn âm ỉ suốt 5 năm qua?

Năm 2018, sau lùm xùm về việc Facebook cung cấp dữ liệu cá nhân của hơn 50 triệu người dùng trái phép cho công ty Công ty Cambridge Analytica, phong trào #deletefacebook xuất hiện rầm rộ trên khắp các mạng xã hội, đặc biệt là Twitter (nền tảng X). Đến cả Elon Musk cũng nhảy vào tẩy chay Facebook vào năm 2020. Mạng xã hội chủ lực của Meta đã bị hơn nửa triệu người dùng rời bỏ chỉ trong 3 tháng cuối năm 2021 đầu 2022. Điều này cho thấy niềm tin của người dùng đối với Meta đang dần lụi tàn.

Vậy thì lý do gì để người dùng chịu bỏ tiền đăng ký cho một nền tảng mà họ không còn tin tưởng? Nhất là khi Meta đang đưa ra một lựa chọn mang tính đầy ép buộc dành cho người dùng.