Mỹ- Trung sẽ "không nhìn mặt nhau"?

Quan hệ Mỹ-Trung ngày càng xấu đi

Một nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ tại Đông Á đã mô tả quan hệ Mỹ-Trung là tình trạng “trên cả căng thẳng” sau các cuộc đàm phán ngoại giao trực diện cấp cao đầu tiên của họ trong nhiều tháng qua.

Thời điểm này, mục tiêu hàng đầu của Trump được coi là “làm mọi cách” để cân bằng lại sự thâm hụt thương mại khổng lồ của Mỹ với Trung Quốc trong khi những mối quan hệ giữa hai nước đang xấu đi một cách nghiêm trọng.

Nhiều chuyên gia phân tích cho rằng, rất có thể trong vòng 4 tháng tới, gần như chắc chắn “chính sách Trung Quốc” sẽ là một vấn đề rất nóng của chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ.

Ông Robert Lighthizer, Đại diện thương mại của Hoa Kỳ cho rằng, chắc chắn nước này sẽ “kiên định một lựa chọn chính sách” về sự tách rời hoàn toàn khỏi Trung Quốc, đây là một sự lựa chọn chính sách từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, theo ông Robert Lighthizer, đó là một lựa chọn chính sách “bất hợp lý” tại thời điểm này.

Quan hệ Mỹ-Trung đã đạt đến điểm thấp nhất trong nhiều năm qua kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu ở Trung Quốc tấn công mạnh vào Hoa Kỳ. Donald Trump và chính quyền của ông đã nhiều lần cáo buộc Bắc Kinh không minh bạch về sự bùng phát của dịch bệnh.

Mâu thuẫn nào đáng chú ý?

Trong số nhiều điểm mâu thuẫn và xích mích, động thái của Trung Quốc nhằm áp đặt luật an ninh mới đối với Hồng Kông, đã khiến Donald Trump bắt đầu có một “sự nhìn nhận” lại về người bạn thân Trung Quốc.

Đã rất nhiều lần, Trump cho rằng “có sự xấu đi” trong mối quan hệ Mỹ- Trung khi ông cho rằng “không có hứng thú” nói chuyện với Chủ tịch Tập Cận Bình, người mà ông đã “coi như một người bạn”.

Bên cạnh đó, những “rạn nứt” trên lĩnh vực thương mại Mỹ-Trung đang ngày càng to lớn. Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc đã đặt ra một điều kiện khó khăn, Trung Quốc sẽ “phải mua” 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ bổ sung của Mỹ trong vòng hai năm. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia hoài nghi rằng đại dịch và những suy thoái kinh tế sẽ khiến Bắc Kinh khó đạt được mục tiêu trong năm nay.

Ngoài ra, vừa qua, Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Mike Pompeo đã gặp nhà ngoại giao đồng cấp Trung Quốc, Yang Jiechi, trong một ngày hội đàm tại Hawaii, tuy nhiên, những bước tiến cải thiện quan hệ giữa hai nước dường như vẫn không có nhiều sự thay đổi.

Cũng trong một động thái “gây hấn” với Trung Quốc, ngay khi cuộc họp ở Hawaii bắt đầu, Trump đã ký ban hành Luật kêu gọi trừng phạt những người đàn áp Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở khu vực Tân Cương của Trung Quốc, khiến Bắc Kinh đe dọa trả đũa.

Tiếp đó là những động thái “chướng mắt” gần đây của Trung Quốc, với Ấn Độ, ở Biển Đông và với Hồng Kông…, tất cả đều “không mang tính xây dựng” và Washington không mong muốn nhìn thấy những điều đó.

Về phía Bắc Kinh, các phương tiện truyền thông nước này đang mô tả các cuộc đàm phán ở Hawaii là “mang tính chất xây dựng và hợp tác cao”. Tuy nhiên trên thực tế, Bộ Ngoại giao nước này cho biết, ông Yang nói với Pompeo rằng Washington cần “tôn trọng các quan điểm” của Bắc Kinh về các vấn đề chính và không nên can thiệp sâu vào các vấn đề như Hồng Kông, Đài Loan và Tân Cương.

Vài giờ sau khi cuộc họp kết thúc, Trung Quốc xem xét dự thảo Luật an ninh Hồng Kông, trong khi đó các Bộ trưởng Ngoại giao của các nước G7, bao gồm cả Pompeo, đã đưa ra tuyên bố rằng “Trung Quốc không tuân thủ luật pháp quốc tế”. Nhiều người đang đặt ra câu hỏi, liệu sẽ có “cuộc chia tay thực sự” giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thời điểm tới hay không?