Trung Quốc và "cái cớ" mang tên Pelosi

AN CHI• 12/08/2022 04:20

Để đáp trả lại chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi tới hòn đảo Đài Loan, Trung Quốc đã quyết định ngừng hợp tác với Mỹ trên 8 lĩnh vực then chốt.

>>Sách Trắng thứ 3 về Đài Loan: Trung Quốc giữ lập trường cứng rắn

Ngày 10/8, Trung Quốc đã kết thúc chương trình tập trận bắn đạn thật tại khu vực xung quanh đảo Đài Loan. Đây được xem là một trong những phản ứng rất mạnh mẽ của Bắc Kinh đối với việc Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi tới thăm đảo Đài Loan.

Đợt tập trận chưa từng có mà Trung Quốc triển khai gần Đài Loan của nước này vừa qua cho thấy bất kỳ cuộc xung đột nào ở khu vực này đều sẽ leo thang nhanh chóng

Đợt tập trận chưa từng có mà Trung Quốc triển khai gần Đài Loan cho thấy bất kỳ cuộc xung đột nào ở khu vực này đều sẽ leo thang nhanh chóng

Bà Pelosi được xem là một quan chức cấp cao nhất của Mỹ đã đến thăm Đài Loan (Trung Quốc) trong suốt một phần tư thế kỷ qua. Chuyến đi này, thậm chí đã đẩy mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai nước sang trạng thái “rơi tự do”, khiến các nỗ lực toàn cầu nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng mà các quốc gia đã dày công gây dựng về trạng thái zero!

Ông Brian Hart - thành viên của Dự án Quyền lực Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho biết: “Quan hệ Mỹ-Trung hiện đang đi xuống và có nguy cơ rơi vào tình trạng rơi tự do hoàn toàn nếu mọi thứ tiếp tục diễn ra theo cách như hiện nay. Việc Trung Quốc đáp trả Hoa Kỳ bằng cách ngừng hợp tác trên 8 lĩnh vực then chốt, bao gồm quốc phòng, chống tội phạm ma tuý, chống tội phạm xuyên quốc gia và ứng phó với biến đổi khí hậu là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mọi thứ tồi tệ như thế nào”.

Trên thực tế, Bắc Kinh đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ xanh. Vào năm 2020, ông Tập Cận Bình đã cam kết rằng Trung Quốc sẽ hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060 – đây được xem là một mục tiêu đầy tham vọng nhằm cắt giảm lượng khí thải – nguyên nhân chính gây ra tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay. Theo ông Hart, việc Trung Quốc cắt đứt các cuộc đàm phán với Mỹ - quốc gia đứng thứ hai thế giới về lượng phát thải carbon, không chỉ đe doạ việc mất đi sự đồng thuận rộng rãi của các “ông lớn” trong cam kết giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu, mà còn khiến Bắc Kinh trở nên mất điểm trầm trọng trên trường quốc tế.

>>Mỹ tăng cường đối trọng với Nga và Trung Quốc ở Châu Phi

Theo ông Hart, việc Trung Quốc ngừng các cuộc đàm phán với Mỹ về biến đổi khí hậu có ý nghĩa đặc biệt, vì đây là một trong những lĩnh vực quan trọng, được coi là cơ hội hợp tác ngay cả khi quan hệ Mỹ - Trung đã xấu đi trong những năm gần đây. Đây là một sai lầm đối với Trung Quốc, cho thấy rằng Bắc Kinh có thể vì một mâu thuẫn nhỏ mà thổi bùng ngọn lửa lớn, huỷ hoại mọi nỗ lực trong một vấn đề có tầm quan trọng toàn cầu mà họ đang muốn dẫn đầu.

Ngoài vấn đề ngừng các cuộc đàm phán về biến đổi khí hậu, Trung Quốc còn đình chỉ các hoạt động hợp tác với Mỹ trong việc ngăn chặn tội phạm buôn bán ma tuý quốc tế - một vấn đề khiến Mỹ đã phải đau đầu trong nhiều năm qua. Trên thực tế, hàng năm có tới hàng trăm ngàn người Mỹ tử vong do lạm dụng chất fentanyl opioid – một loại biệt dược giảm đau phần lớn có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Trong một thông điệp được phát đi từ Nhà Trắng, ông Rahul Gupta – Giám đốc Văn phòng Chính sách kiểm soát ma tuý quốc gia của Nhà Trắng nêu quan điểm: “Không thể chấp nhận được bất kỳ một lý do nào để giải thích cho việc Trung Quốc ngừng hợp tác trong việc ngăn chặn tội phạm buôn bán ma tuý xuyên quốc gia. Trung Quốc có nghĩa vụ quan trọng trong việc ngăn chặn hoạt động buôn bán các loại may tuý như fentanyl và các tiền chất của chúng. Trong khi Trung Quốc đã cấm loại biệt dược này vài năm trước, thì lúc này những kẻ buôn bán loại ma tuý từ Đại lục lại chuyển hướng sang thị trường Mỹ”.

Đối mặt với các cáo buộc đó, giới chức Trung Quốc cho biết họ vẫn đang thực hiện các bước để truy quét tội phạm ma tuý, đồng thời đổ lỗi ngược lại cho Washington, rằng Mỹ mới là quốc gia “vô trách nhiệm” trong việc này. Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và toàn cầu hoá có trụ sở tại Bắc Kinh, ông Wang Huiyao, cho biết, giới quan sát có thể coi những động thái đình chỉ đàm phán của Trung Quốc là vô lý và phản tác dụng, nhưng Bắc Kinh “có căn cứ” để làm những việc đó khi mà bà Pelosi vẫn cố tình thực hiện chuyến thăm Đài Loan, bất chấp những phản đối mạnh mẽ từ Bắc Kinh.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tại cuộc họp báo ở quốc hội hôm 10/8

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tại cuộc họp báo ở Hạ viện Mỹ hôm 10/8

Căng thẳng lại tăng vọt khi ngày 11/8, Đài Loan đã thẳng thắn bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc trong sách trắng rằng kế hoạch của Bắc Kinh để thống nhất Đài Loan “về một mối” đã gần hơn bao giờ hết, đồng thời giới chức Đài Loan cũng cho biết rằng họ đã sẵn sàng sử dụng vũ lực như một “phương sách cuối cùng”. Trong một thông báo phát đi cùng ngày, Đài Loan cho biết, 23,5 triệu người dân Đài Loan mới là người quyết định tương lai của hòn đảo này, chứ không phải bất cứ một thế lực nào khác!

Những phản ứng cứng rắn này từ phía Đài Loan cho thấy, nếu các hành động quân sự từ phía Bắc Kinh ngày càng leo thang, thì phía quân đội Đài Loan cũng đã sẵn sàng các hành động trả đũa cứng rắn. Theo ông Alessio Patalano, chuyên gia về quân sự và chiến lược ở Đông Á Đại học King’s College London, chiến thuật của Bắc Kinh với các cuộc diễn tập hung hăng nói trên là nhằm gây ‘‘cảm giác sợ hãi thường trực’’ với người dân Đài Loan.

Về phía mình, bà Pelosi cáo buộc Trung Quốc đang cố thiết lập bình thường mới ở mức độ nào đó, và Mỹ không thể để điều đó xảy ra. “Họ biến chuyến thăm của chúng tôi thành cái cớ để tăng cường những gì họ thường làm. Chúng tôi sẽ không cho phép Trung Quốc cô lập Đài Loan”, bà Pelosi nhấn mạnh.