Trung Quốc ngày càng "lấn sâu" vào Trung Đông

CẨM ANH• 25/10/2023 03:30

Ngoài dầu mỏ và năng lượng, Trung Quốc đang tìm cách mở rộng lĩnh vực hợp tác với các quốc gia Trung Đông trong nhiều lĩnh vực khác.

>> Chiến tranh Trung Đông sẽ thay đổi quan điểm của cử tri Mỹ về ông Biden?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (thứ 4, trái) cùng lãnh đạo các nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC)

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng lãnh đạo các nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) tại Hội nghị Thượng đỉnh ở Riyadh, tháng 12/2022

Theo SCMP đưa tin, sau cuộc họp có sự tham gia của các Bộ trưởng kinh tế và thương mại Trung Quốc và tất cả sáu quốc gia thành viên Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), Trung Quốc đang tìm cách xây dựng các hiệp định thương mại tự do mới và tăng cường hợp tác năng lượng với khu vực này.

Trong cuộc họp với các Bộ trưởng Thương mại GCC tại thành phố phía Nam Quảng Châu, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao cho biết: “Trung Quốc sẽ tích cực thúc đẩy và hỗ trợ các quỹ đầu tư song phương để tham gia các hoạt động trao đổi hợp tác thông qua nhiều phương tiện khác nhau”.

“Chúng tôi sẽ làm sâu sắc hơn việc hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, tăng cường và mở rộng hợp tác kết nối, đồng thời khám phá các cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực như cảng, hàng không, viễn thông, đường ống,...”, ông Wang Wentao nói thêm.

Bộ trưởng Wang cho biết, Trung Quốc cũng sẽ hợp tác với các nước vùng Vịnh để thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch bằng cách thúc đẩy năng lượng mặt trời, gió, hạt nhân, hydro và sinh khối, đồng thời đạt được những tiến bộ chung trong ngành công nghiệp xe sử dụng năng lượng mới, bao gồm pin và trạm sạc thông minh.

Có thể thấy, Liên minh kinh tế Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất ngày càng trở thành đối tác quan trọng trong chiến lược thương mại toàn cầu của Trung Quốc.

Theo Tân Hoa Xã, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của các nước GCC và giá trị thương mại giữa hai bên đạt mức kỷ lục 430 tỷ USD vào năm 2022. Chỉ riêng Saudi Arabia đã chiếm gần 1/4 do giá trị thương mại của nước này với Trung Quốc đã tăng 30% vào năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021, lên 106,1 tỷ USD.

Trung Quốc đã đạt được các thỏa thuận rộng rãi với GCC về các vấn đề như duy trì quan hệ thương mại đa phương; thúc đẩy đầu tư hai chiều; tăng cường hợp tác công nghiệp và chuỗi cung ứng; và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng. Đồng thời, các bên đều đồng thuận trong vấn đề điều chỉnh các chiến lược phát triển của các thành viên GCC phù hợp với Sáng kiến Vành đai và Con đường.

>> Bước đi đầy tham vọng của Trung Quốc tại Trung Đông

Vận chuyển dầu thô bằng đường biết tới các cảng của Trung Quốc

Vận chuyển dầu thô bằng đường biển tới các cảng của Trung Quốc

Chính quyền Trung Quốc cũng tăng cường nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế với khu vực, bao gồm cả việc kêu gọi thành lập khu vực thương mại tự do Trung Quốc và các nước GCC, cũng như tiếp tục tăng cường “quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc và khu vực Vùng Vịnh”.

“Trung Quốc và các quốc gia Trung Đông luôn là đối tác tốt. Trong vài năm qua, Trung Quốc và Trung Đông đã tiếp tục hợp tác phát triển một cách lành mạnh”, ông Chen Weiqing, Đại sứ Trung Quốc tại Saudi Arabia, cho biết.

Trong một tuyên bố được đưa ra vào năm ngoái, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết hai bên đã tổ chức 10 vòng đàm phán kể từ năm 2005 về một thỏa thuận thương mại tự do và đã “đạt được tiến bộ tích cực”. Tuy nhiên cho đến nay, các điều khoản của thỏa thuận vẫn chưa được rõ ràng.

Theo ông Naubahar Sharif, người đứng đầu Ban Chính sách công tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, tăng trưởng thương mại sẽ phản ánh các bước đột phá ngoại giao của Trung Quốc vào khu vực Trung Đông vào thời điểm Mỹ có mối quan hệ căng thẳng với cả Bắc Kinh và một số quốc gia Ả Rập.

Ông Sharif nói: “Tôi nghĩ đây là thời điểm chín muồi để Trung Quốc tham gia nhằm tăng cường các mối quan hệ trong khu vực, đồng thời đóng vai trò sâu sắc hơn, tích cực hơn. Mặc dù vậy, thật khó để nói liệu thương mại hay chính trị là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu”.

Năm 2018, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới UAE để củng cố quan hệ song phương. Và trong chuyến thăm gần đây tới Saudi Arabia vào tháng 12/2022, ông Tập đã cam kết nỗ lực hướng tới việc mở rộng việc sử dụng đồng nhân dân tệ để thanh toán các giao dịch mua dầu khí ở Trung Đông.

Về phần mình, các nước GCC đang cố gắng đa dạng hóa để thoát khỏi nguồn tài nguyên kinh tế lịch sử là dầu mỏ, và chuyển hướng các lĩnh vực có thể đầu tư như năng lượng mặt trời. Nắm bắt được điều này, Sáng kiến Vành đai và Con đường cũng đang thúc đẩy đầu tư vào năng lượng, vận tải và hậu cần. Điều này đã thành công thu hút sự quan tâm của các nước vùng Vịnh.

Các doanh nghiệp Trung Quốc như công ty sản xuất điện Shanghai Electric và công ty điện lực quốc doanh có tên State Grid, đang đầu tư vào các dự án năng lượng mặt trời ở Trung Đông. Trong thời gian tới Trung Quốc hiện đang hướng tới việc tăng cường đầu tư vào “phát triển xanh” trong khu vực.