Kinh tế Mỹ: Một năm nhìn lại

TRƯỜNG ĐẶNG• 25/12/2023 04:00

Nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng vượt kỳ vọng trong năm 2023, chủ yếu đến từ chi tiêu mạnh mẽ trong nước và đầu tư công nghiệp phục hồi nhờ các đạo luật mới.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã có một năm thành công về kinh tế

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã có một năm 2023 thành công về kinh tế

Ngay từ đầu năm 2023, hầu hết các nhà phân tích đều dự đoán về một cuộc suy thoái kinh tế Mỹ. Nhưng đã chuẩn bị bước sang năm 2024, có thể nói nước Mỹ đã tránh được xu thế tiêu cực này, được thể hiện qua một loạt các yếu tố.

>>Dấu ấn của Tổng thống Biden ở Ấn Độ - Thái Bình Dương trong 2023

Tăng trưởng mạnh hơn dự báo

Tăng trưởng kinh tế Mỹ đã đạt được tốc độ đáng kể trong suốt năm 2023. Tháng 12/2022, có sự đồng thuận về dự báo tăng trưởng kinh tế, ở mức -0,1% trong năm 2023. Trong khi đó, dự báo Blue Chip mới nhất về mức tăng trưởng kinh tế Mỹ năm 2023, kết hợp tất cả dữ liệu có sẵn cho đến nay, là +2,6%.

Con số ấn tượng này là nhờ sức mạnh chi tiêu của người tiêu dùng nội địa, sự hồi sinh trong đầu tư cơ cấu sản xuất và hoạt động mua sắm công của chính quyền tiểu bang và địa phương tăng lên.

Theo các chuyên gia, bảng cân đối kế toán hộ gia đình lành mạnh và thị trường lao động mạnh mẽ đã tạo động lực thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng của Hoa Kỳ, tiếp tục tăng với tốc độ gần với mức trung bình như các lần tăng trưởng trước đó.

GDP của nền kinh tế Mỹ tăng trưởng vượt dự báo trong năm qua

GDP của nền kinh tế Mỹ tăng trưởng vượt dự báo trong năm 2023

Đầu tư sản xuất đạt mức cao lịch sử

Chi tiêu xây dựng sản xuất thực tế đã tăng gấp đôi kể từ cuối năm 2021. Trong Quý 3 năm 2023, đầu tư xây dựng sản xuất tư nhân thực tế (đã điều chỉnh theo lạm phát) đạt mức cao nhất kỷ lục kể từ năm 1958. Tương tự, xây dựng sản xuất đóng góp nhiều nhất vào mức tăng trưởng GDP thực tế so với cùng kỳ năm trước.

Sự gia tăng này xuất phát từ môi trường chính sách hỗ trợ cho xây dựng, sản xuất: Đạo luật Việc làm và Đầu tư Cơ sở hạ tầng (IIJA), Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) và Đạo luật CHIPS cung cấp nguồn vốn trực tiếp và ưu đãi thuế cho xây dựng công cộng và tư nhân.

Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, sự bùng nổ chủ yếu đến từ ngành sản xuất máy tính, điện tử và điện. Đáng nói đây là những ngành chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ trong xây dựng, sản xuất vài thập kỷ qua, nhưng hiện nay đã chiếm ưu thế nhờ các chính sách của chính phủ.

>>Tách khỏi Trung Quốc "quá đà" đe dọa tham vọng kinh tế xanh của Mỹ

Việc làm tăng trưởng ổn định

Mức tăng trưởng việc làm của Mỹ tiếp tục đạt tốc độ rất mạnh vào năm 2023, mặc dù đã giảm so với năm 2021 và 2022 ngay sau cuộc suy thoái do đại dịch. Việc làm phi nông nghiệp hàng tháng tăng thêm trung bình 232.000 công việc trong năm 2023. Kết quả, tổng số việc làm đạt được dưới thời chính quyền Joe Biden là 14,1 triệu cho đến tháng 11 năm nay.

Lạm phát giảm tốc hỗ trợ sức mua của người tiêu dùng

Lạm phát giảm tốc hỗ trợ sức mua của người tiêu dùng Mỹ

Lạm phát giảm tốc

Sau khi đạt đỉnh điểm vào mùa hè năm 2022, lạm phát đã có xu hướng giảm trong một năm rưỡi nhờ lạm phát lương thực, năng lượng và hàng hóa giảm bớt. Lạm phát trong lĩnh vực dịch vụ – vốn phụ thuộc nhiều vào tiền lương đã giảm tốc chậm hơn và theo đúng lộ trình với lạm phát tiền lương được điều tiết dần dần. Trong khi đó, dữ liệu thị trường về hợp đồng thuê mới cho thấy áp lực giá nhà đất sẽ tiếp tục giảm bớt.

Tiền lương thực tế bắt đầu tăng vào năm 2023 khi lạm phát giảm và mức lương danh nghĩa tăng mạnh. Tính đến tháng 11, tiền lương thực tế đã tăng khoảng 0,8% đối với tất cả người lao động và 1,1% đối với 80% công nhân sản xuất và cấp thấp. Theo các chuyên gia, xu hướng này hứa hẹn sẽ tiếp tục trong 2024 nhờ áp lực mạnh mẽ của các công đoàn tại Mỹ.

Mặc dù lạm phát vẫn chưa về mức mục tiêu 2% của FED, nhưng lạm phát giảm mạnh đã giúp tâm lý tiêu dùng của người lao động phấn chấn hơn. Năm 2023 chứng kiến sự phục hồi niềm tin của người tiêu dùng. Khảo sát về tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan cho thấy chỉ số này đã tăng từ 10-20 điểm phần trăm trong năm nay – một chỉ dấu theo truyền thống gắn liền với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.

Tổng quan lại, dù vẫn phải tiếp tục nỗ lực hơn nữa trong cuộc chiến chống lạm phát cũng như tìm lối ra cho các ngành công nghiệp trọng yếu của quốc gia (như bán dẫn) thoát khỏi sự lệ thuộc vào Trung Quốc, nhưng việc tăng trưởng kinh tế vượt dự báo sau 1 năm đã là một thành công lớn của chính quyền Tổng thống Joe Biden.