Quảng Nam: Sạt lở bờ biển ảnh hưởng nặng nề đến phát triển kinh tế - xã hội

>>Quảng Nam: Bao giờ biển Cửa Đại được "hồi sinh"?

Theo đó, Hội thảo “Chiến lược quản lý bền vững bờ biển Hội An” do UBND tỉnh Quảng Nam và Cơ quan phát triển Pháp (AFD) đồng tổ chức nhằm thảo luận các giải pháp gia tăng khả năng bảo vệ bờ biển Hội An và tái tạo các bãi biển tại đây, đóng góp chung vào sự phát triển bền vững của cả khu vực miền Trung. Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An, tỉnh Quảng Nam” được đồng tài trợ thông qua khoản vay của AFD và hỗ trợ không hoàn lại của Liên minh Châu Âu (EU) từ Quỹ Quản lý Nước và Tài nguyên Thiên nhiên (WARM Facility).

Theo thông tin, tác động của biến đổi khí hậu đã khiến vấn đề xói lở bờ biển tại tỉnh Quảng Nam diễn ra ngày càng trầm trọng, trong đó, khu vực biển Cửa Đại diễn biến hết sức phức tạp trong nhiều năm qua. Theo Báo cáo, bờ biển Cửa Đại (Hội An - Quảng Nam) đã có tới 112 ha diện tích đất bị mất do xói lở (số liệu ghi nhận trong 5 năm từ năm 2016 đến năm 2022) và tình trạng xói lở này có xu hướng ngày càng gia tăng. Năm 2021, 78% chiều dài của 24km đường bờ biển Cửa Đại trong tình trạng xói lở, so với 36% năm 2016.

Dưới ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết cực đoan đang ngày một gia tăng, đời sống của cư dân cũng như các doanh nghiệp khách sạn lớn, nhà hàng ven biển đang phải chịu tổn thất rất nặng nề về tài sản, tài chính. Vấn đề này đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiềm năng du lịch và phát triển kinh tế của Hội An, thành phố nằm trong danh sách Di sản văn hóa thế giới của UNESCO với trọng điểm là ngành du lịch có đóng góp lớn cho phát triển kinh tế địa phương.

Tuy nhiên, hiện nay các công trình bảo vệ vẫn đang mang tính tự phát, riêng lẻ và manh mún được áp dụng đến nay chưa hiệu quả và thiếu bền vững. Vấn đề cấp thiết đặt ra là cần có một chiến lược bảo vệ tổng hợp cùng cách thức quản lý vùng đới bờ phù hợp, hiệu quả.

Ông Hồ Quang Bửu – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho hay tình hình sạt lở bờ biển, bồi lấp cửa sông trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã và đang diễn ra rất phức tạp. Vấn đề này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các đến các khu đô thị, khu dân cư sinh sống tập trung, các công trình hạ tầng kỹ thuật và các khu du lịch, ảnh hưởng nặng nề đến phát triển kinh tế xã hội của địa phương và đời sống của nhân dân trong khu vực.

“Trước tình hình cấp thiết về bảo vệ bờ biển khỏi nguy cơ xâm thực ngày càng sâu vào đất liền, tỉnh Quảng Nam đã có nhiều giải pháp công trình khắc phục tỉnh trạng xói lở, bước đầu đã phát huy được hiệu quả. Nhưng do nguồn kinh phí còn hạn hẹp, nên mới chỉ triển khai thực hiện được khoảng 1,7km/6km bờ biển cần được bảo vệ”, ông Bửu thông tin.

Tại buổi hội thảo, ông Denis Vasseur - Trưởng nhóm Dự án tại AFD đã chia sẻ về những biện pháp dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết gồm kết hợp các biện pháp công trình và phi công trình. Đồng thời, với cách tiếp cận quản lý tổng hợp vùng bờ, xây dựng và thực hiện kế hoạch quản lý tổng hợp bờ biển.

“Qua đó giúp giải quyết được nguyên nhân gốc rễ tình trạng mất cân bằng dòng vận chuyển bùn cát ven bờ, từ đó nâng cao được khả năng phục hồi tổng thể của toàn bộ dải bờ biển”, vị này nói.

Theo GS.TS Nguyễn Trung Việt – Phó Hiệu trưởng trường Đại học Thủy lợi trong vòng mười năm qua, vùng ven biển của thành phố Hội An (bãi biển Cửa Đại) đã bị xói lở bờ biển nghiêm trọng, gây thiệt hại và tổn thất tài chính lớn cho địa phương. Theo vị này, rất cần có một chiến lược bảo vệ tổng hợp theo các phương pháp quản lý khu vực ven biển tốt nhất, đảm bảo bảo vệ hiệu quả và bền vững lâu dài bởi lẽ  các biện pháp công trình khẩn cấp để ngăn chặn sạt lở trước đây chỉ là tạm thời.

“Cần phải có các giải pháp toàn diện để ngăn chặn xói lở, sạt lở; triển khai đồng thời các biện pháp công trình (kè chắn sóng, mỏ hàn và nuôi bãi) và phi công trình (Kế hoạch quản lý khu vực ven biển), nâng cao nhận thức của người dân về nguy cơ sạt lở ven biển và biến đổi khí hậu”, GS.TS Việt nói.

Dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An, tỉnh Quảng Nam” do UBND tỉnh Quảng Nam làm đơn vị chủ quản, phối hợp thực hiện cùng Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, được đầu tư từ nguồn vốn vay trị giá 35 triệu Euro của AFD và khoản viện trợ không hoàn lại 2 triệu euro từ Liên minh châu Âu thông qua Quỹ WARM. Dự án nhằm góp phần bảo vệ toàn bộ bờ biển và tái tạo các bãi biển từ khu vực cửa sông Cửa Đại và phía Tây Bắc bờ biển Hội An, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về ổn định nhà ở và phát triển kinh tế của dân cư địa phương, phù hợp với quy hoạch và chiến lược phát triển của Thành phố Hội An nói riêng và thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ven biển tỉnh Quảng Nam nói chung. Dự án do AFD tài trợ sẽ cải thiện sự bảo vệ toàn bộ dải bờ biển và khôi phục lại các bãi biển thông qua: (1) Sự kết hợp giữa các công trình bảo vệ (kè phá sóng ngầm và kè mỏ hàn) và đổ cát nuôi bãi trên đoạn bờ biển dài 5.000m; (2) Áp dụng một phương thức tiếp cận tổng thể đối với toàn bộ bờ biển; (3) Đổ cát nuôi bãi hy sinh tại khu vực mở rộng ở bờ biển phía Bắc kể từ ranh giới của dự án “phía Bắc” để giải quyết vấn đề mất cân bằng về vận chuyển bùn cát tới phần phía Bắc của dải bờ biển.