Tiếp sức để kinh tế tư nhân cất cánh

Vai trò của kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã thay đổi đáng kể qua các thời kỳ lịch sử, từ chỗ bị hạn chế và kiểm soát chặt chẽ đến việc được công nhận là một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Minh chứng điển hình

Từ giai đoạn kinh tế kế hoạch hóa tập trung đến công cuộc đổi mới khởi xướng từ năm 1986 đã tạo ra bước ngoặt lớn, thay đổi nhận thức và chính sách đối với kinh tế tư nhân.

Kinh tế tư nhân đã ngày càng đóng góp mạnh mẽ vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Đặc biệt, khu vực kinh tế tư nhân đã tạo ra hàng triệu việc làm, góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp và nâng cao thu nhập cho người lao động. Đây là khu vực tạo việc làm lớn nhất, chiếm hơn 85% tổng số việc làm trong nền kinh tế. Ngoài ra, với tính năng động và linh hoạt, các doanh nghiệp tư nhân là lực lượng tiên phong trong việc đổi mới, ứng dụng công nghệ và phát triển sản phẩm mới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam trên trường quốc tế.

Kinh tế tư nhân đã huy động được một lượng lớn vốn đầu tư từ trong và ngoài nước, bao gồm cả vốn tự có của người dân, để phát triển sản xuất, kinh doanh, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành những thương hiệu lớn, có khả năng tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Quảng Ninh được xem là một điển hình thành công trong phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Sự thành công này không chỉ thể hiện ở những con số tăng trưởng ấn tượng mà còn ở sự thay đổi căn bản trong tư duy và cách thức quản lý của chính quyền địa phương.

Theo ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế - Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI): Những năm qua, Quảng Ninh luôn ở TOP đầu cả nước trong nhiều năm liên tiếp về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Thành tích này phản ánh những nỗ lực không ngừng của tỉnh trong việc cải cách thủ tục hành chính, tạo ra một môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và thân thiện với doanh nghiệp. Các chính sách đột phá như mô hình Trung tâm Hành chính công đã giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Còn theo ông Phạm Văn Thể - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh: Quảng Ninh hiện có hơn 12.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Trong đó gần 98% là doanh nghiệp tư nhân, đóng góp trên 57% GRDP và tạo việc làm cho phần lớn lao động địa phương. Khu vực này đang hiện diện ở hầu hết các ngành kinh tế, từ công nghiệp chế biến, chế tạo, thương mại, dịch vụ đến hạ tầng giao thông và du lịch. Năm 2024, ngành chế biến, chế tạo đóng góp 12,43% GRDP của tỉnh, tăng trưởng 21,33%, thu hút 2,04 tỷ USD vốn đầu tư và tạo thêm 5.500 việc làm mới.

Ông Bruno Jaspaert, Tổng Giám đốc Tổ hợp KCN DEEP C, cho biết: Trong những năm gần đây, Việt Nam đã thực hiện nhiều chính sách để hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.

Ông Bruno Jaspaert cho biết thêm: Từ tháng 4/2025, Tổ hợp Văn phòng dịch vụ hiện đại tại KCN Bắc Tiền Phong do Tập đoàn DEEP C và Hateco đầu tư được khánh thành, đưa vào hoạt động. Đến nay KCN của chúng tôi đã thu hút được gần 6 tỷ USD vốn đầu tư, trong đó nhiều dự án thứ cấp đã đi vào hoạt động.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ kết nối cảng Lạch Huyện (TP Hải Phòng) và cụm cảng của 2 KCN DEEP C tại Quảng Ninh. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang nỗ lực phát triển danh mục các nhà đầu tư hiện tại.

Nghị quyết 68-NQ/TW: Mở đường cho sự bứt phá

Sự ra đời của Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước, nhằm tháo gỡ những rào cản và tạo môi trường thuận lợi nhất cho kinh tế tư nhân phát triển. Nghị quyết đặt ra mục tiêu đầy tham vọng là: đến năm 2045, Việt Nam sẽ có ít nhất 3 triệu doanh nghiệp, đóng góp trên 60% GDP.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Thuý Hồng - Phó Trưởng khoa Kinh tế, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam: Nghị quyết 68 nhắm tới việc tháo gỡ các điểm nghẽn lớn, khơi thông nguồn lực cho kinh tế tư nhân phát triển. Từ đó hình thành sức mạnh từ bên trong nền kinh tế, hạn chế phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài, tạo lập một thiết chế kinh tế tự cường và độc lập. Có thể nói, Nghị quyết 68 được ban hành thể hiện rõ sự ghi nhận của Đảng, của Chính phủ và toàn dân đối với đóng góp của kinh tế tư nhân vào sự phát triển bền vững kinh tế Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Hồng: Sau 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế trong nước nói chung, kinh tế tư nhân nói riêng đã tích lũy đủ năng lực để phát triển, ghi nhận đóng góp quan trọng vào nền kinh tế. Tuy nhiên, để kinh tế tư nhân thực sự bứt phá, cần có một chính sách nhất quán, đủ mạnh để tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi và thông thoáng, gỡ bỏ các rào cản về khả năng tiếp cận vốn, đất đai và thị trường.

Cụ thể hóa và triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW, nhằm đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của kinh tế tư nhân. Trong đó, đặc biệt chú trọng đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ khởi nghiệp và khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và sản xuất xanh.

Ông Nguyễn Trung Tuyên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hỗ trợ phát triển công nghiệp Hải Phòng chia sẻ: Sau khi thành lập nước, Việt Nam chủ yếu phát triển kinh tế theo mô hình kế hoạch hóa tập trung. Các doanh nghiệp tư nhân dần bị xóa bỏ. Tuy nhiên, giai đoạn này vẫn có những doanh nghiệp tư nhân hoạt động nhỏ lẻ, phần lớn là hộ kinh doanh cá thể, tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ. Mặc dù gặp nhiều hạn chế về cơ chế, chính sách nhưng họ vẫn âm thầm duy trì sản xuất, kinh doanh, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp hàng hóa và tạo việc làm cho xã hội.

Từ Đại hội Đảng lần thứ VI đã khởi xướng công cuộc Đổi mới, mở đường cho nền kinh tế nhiều thành phần. Đây là bước ngoặt lịch sử, giúp kinh tế tư nhân có cơ hội phục hồi và phát triển. Luật Doanh nghiệp tư nhân và Luật Công ty năm 1991 ra đời đã tạo hành lang pháp lý vững chắc, khởi đầu "làn sóng" thành lập doanh nghiệp tư nhân.

Ông Tuyên cho rằng: Luật Doanh nghiệp năm 1999 và các luật sửa đổi, bổ sung sau này đã xóa bỏ gần như hoàn toàn sự phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế, tạo ra một sân chơi bình đẳng. Kinh tế tư nhân đã vươn lên mạnh mẽ, đóng góp ngày càng lớn vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tạo ra hàng triệu việc làm và đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã xây dựng được thương hiệu mạnh, vươn tầm quốc tế, trở thành "đầu tàu" trong các ngành kinh tế trọng điểm.

Cho đến nay, kinh tế tư nhân đã chứng minh được vai trò là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Các doanh nghiệp tư nhân là lực lượng tiên phong trong đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Mặc dù vậy, khu vực này vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức như khả năng tiếp cận vốn, đất đai, nhân lực chất lượng cao hay những rào cản về thủ tục hành chính. Tuy nhiên, với sự quan tâm và hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, kinh tế tư nhân chắc chắn sẽ tiếp tục "cất cánh", góp phần hiện thực hóa mục tiêu "dân giàu, nước mạnh".

Ông Phạm Đức Ấn – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh: Nghị quyết 68-NQ/TW không chỉ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc mà còn là một cam kết chính trị mạnh mẽ, củng cố niềm tin và khơi thông động lực cho kinh tế tư nhân phát triển bứt phá trong tương lai. Để Nghị quyết 68-NQ/TW thực sự trở thành "cú hích" mang tính bước ngoặt, cần có sự vào cuộc quyết liệt của toàn bộ hệ thống chính trị, cùng với sự nỗ lực, tự lực, tự cường của chính các doanh nghiệp tư nhân. Chỉ khi đó, kinh tế tư nhân mới có thể phát triển toàn diện, vươn tầm và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc gia và quốc tế.