Trung Quốc tận dụng BRI trong cuộc đua cung ứng khoáng sản

CẨM ANH• 27/10/2023 03:00

Bắc Kinh đang nỗ lực xây dựng quan hệ đối tác với các nước tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) để đảm bảo ổn định chuỗi cung ứng khoáng sản.

>> Cuộc chiến” chất bán dẫn (Kỳ IV): Các liên minh sừng sỏ làm nóng cuộc đua

các nhà lãnh đạo dự Diễn đàn Cấp cao Hợp tác Quốc tế

Các nhà lãnh đạo của một số quốc gia tại Diễn đàn Cấp cao Hợp tác Quốc tế "Vành đai và con đường" lần thứ 3 tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Theo danh sách các dự án và tuyên bố do Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố, quốc gia này đã đạt được các thỏa thuận hợp tác khoáng sản với hơn 10 quốc gia ở châu Á, Nam Mỹ và châu Phi tại Diễn đàn Hợp tác quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba diễn ra vào tuần trước.

Các thỏa thuận liên quan đến việc tiếp tục đầu tư vào dự án quặng sắt Simandou ở Guinea, được cho là nơi có trữ lượng quặng sắt chất lượng cao chưa được khai thác lớn nhất thế giới với trữ lượng ước tính khoảng 2,4 tỷ tấn. Thỏa thuận này sẽ làm giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào quặng sắt từ Australia và Brazil.

Trung Quốc cũng đang tìm kiếm các đối tác châu Á, đặc biệt là tại các quốc gia giàu tài nguyên như Indonesia và Kazakhstan để đáp ứng nhu cầu khoáng sản.

Bắc Kinh cũng đang đầu tư vào dự án chế biến niken coban hydroxit, dây chuyền sản xuất kim loại niken và các cơ sở phụ trợ với sản lượng hàng năm là 126.000 tấn ở Indonesia và một dự án khai thác vonfram ở Kazakhstan.

Theo Bộ Đầu tư Indonesia, năm ngoái, đầu tư trực tiếp của các công ty Trung Quốc vào Indonesia đạt kỷ lục 8,23 tỷ USD, tăng 160% so với cùng kỳ năm ngoái, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Indonesia.

Các dự án khai thác khác của Trung Quốc bao gồm giai đoạn hai của mỏ đồng và coban Kamoa ở Cộng hòa Dân chủ Congo, dự án mỏ kali Kururi ở Eritrea và các dự án lithium 3Q và Cauchari-olaroz, cả hai đều ở Argentina.

Hợp tác về khoáng sản đã được đề cập trong một số cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo tại diễn đàn, bao gồm cả các cuộc họp được tổ chức với Chile, Mông Cổ và Serbia.

Theo các chuyên gia nhận định, khoáng sản là lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong Sáng kiến BRI từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình công bố vào năm 2013. Trong các chuyến thăm Kazakhstan và Indonesia nhằm khám phá Con đường Tơ lụa cổ xưa và các tuyến hàng hải nối châu Á, châu Phi và châu Âu, Chủ tịch Tập cũng đã nhắc đến việc hợp tác khai thác khoáng sản.

>> “Cuộc chiến nảy lửa” đất hiếm (Kỳ VII): Thế thống trị của Trung Quốc sẽ bị phá vỡ?

Khai thác đồng là trọng tâm của thỏa thuận trị giá 6 tỉ USD giữa Congo với các công ty Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Chuyên gia Louisa Casson thuộc Greenpeace nhận định, các quốc gia tham gia Sáng kiến BRI đều có tính bổ sung cao cả về cung và cầu khoáng sản. Theo một bài báo năm 2017 của China Mining News, một ấn phẩm của Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc, các quốc gia tham gia sáng kiến BRI nắm giữ 200 loại khoáng sản với giá trị xấp xỉ 250 nghìn tỷ USD.

“Hợp tác trong lĩnh vực này có tiềm năng rất lớn. Một số quốc gia trong Vành đai Kinh tế Con đường Tơ lụa có các nguồn tài nguyên đang bị thiếu hụt ở Trung Quốc, như đồng, cadmium và niken. Trong khi đó, các nước Trung Á có nguồn tài nguyên dầu khí phong phú có khả năng thăm dò, phát triển và khai thác tương đối yếu”, bà Louisa Casson nói thêm.

Trước đó, Bắc Kinh đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của an ninh năng lượng và đảm bảo nguồn cung cấp khoáng sản, đồng thời các quan chức tuyên bố 2/3 nguồn cung cấp khoáng sản chiến lược của đất nước phụ thuộc nhiều vào các nguồn bên ngoài.

Nhu cầu này càng trở nên rõ ràng hơn khi các nước phương Tây đang tìm cách bảo đảm nguồn cung khoáng sản của riêng mình nhằm đạt được các tiến bộ trong các lĩnh vực như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và xe điện.

Sau khi Mỹ áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của Trung Quốc, nước này đã ra lệnh hạn chế xuất khẩu với gali và gecmani bắt đầu từ tháng 8/2023. Đây là hai nguyên tố quan trọng được sử dụng trong việc sản xuất chất bán dẫn mà Trung Quốc có nguồn cung gần như độc quyền.

Có thể thấy, việc mạnh tay đầu tư để sở hữu nguồn cung các khoáng sản quan trọng cũng sẽ giúp Trung Quốc có nhiều điều kiện thuận lợi để vươn lên dẫn đầu trong tiến trình chuyển đổi xanh toàn bộ nền kinh tế.