“Khoảng tối” trong đấu thầu tại Gia Lai: Những tiêu chí “bắt bí” nhà thầu

Các chuyên gia cho rằng, vấn đề bức xúc nhất của các nhà thầu khi gửi kiến nghị làm rõ hồ sơ mời thầu chính là văn bản trả lời mang tính hình thức, không trả lời kiến nghị một cách thỏa đáng khi còn “loanh quanh”, “ngụy biện”… Điều này xảy ra ở nhiều gói thầu, nhiều địa phương, thậm chí đối với cả những gói thầu có giá trị lớn.

Các tiêu chí “oái oăm” hạn chế nhà thầu

Điển hình như tại gói thầu “Mua sắm thiết bị trợ giảng trong lớp và cổ động ngoài trời cho các trường THPT trực thuộc sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai” mới đây đang khiến các nhà thầu tham gia bức xúc, bởi bên mời thầu đưa các tiêu chí yêu cầu, và tiêu chuẩn đánh giá E-HSMT không đúng với các quy định hiện hành, có dấu hiệu hạn chế nhà thầu tham gia, một số đơn vị tham gia đã phải có kiến nghị gửi về Cục quản lý đấu thầu, sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai, sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Nghị định số 63), trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. 

Một nhà thầu (xin giấu tên) chia sẻ với DĐDN, tại chương II. Bảng dữ liệu đấu thầu yêu cầu: nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT các tài liệu: Báo cáo tài chính (bản nộp cơ quan thuế) trong 03 năm tài chính gần đây (năm 2018, 2019,2020); nội dung thể hiện rõ thuyết minh, bảng cân đối kế toán và các báo cáo kết quả kinh doanh; nhà thầu phải scan bản gốc hoặc bản công chứng văn bản xác nhận nghĩa vụ nộp thuế của cơ quan quản lý thuế đến hết quý 4/2020.

Đáng chú ý, bên mời thầu còn có yêu cầu nhà thầu phải được công bố trên trang web điện tử của Bộ Y tế, phải có chứng nhận tiêu chuẩn ISO 9001:2015 hoặc các chương trình quản lý chất lượng tương đương. Bên cạnh đó, nhà sản xuất cũng phải có chứng nhận tiêu chuẩn ISO 2001:2015 hoặc các chương trình tương đương.
Đại diện nhà thầu cho rằng, đây là những yêu cầu hết sức vô lý và không hề có căn cứ.

“Rõ ràng bên mời thầu đang nhằm hướng đến một đơn vị nào đó rồi vì các tiêu chí yêu cầu họ đưa ra hết sức oái oăm…”, đại diện nhà thầu bức xúc.

Trong văn bản kiến nghị, nhà thầu này cho biết, tại chương 4. Biểu mẫu mời thầu và dự thầu, Mẫu số 3 về yêu cầu kinh nghiệm thực hiện hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự mà nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ trong vòng 3 năm trở lại đây (tính đến thời điểm đóng thầu); Tương tự về chủng loại tính chất: hợp đồng đồng cung cấp lắp đặt các thiết bị, lắp đặt các thiết bị trợ giảng âm thanh trong lớp, âm thanh cổ động ngoài trời; tương tự về quy mô: có giá trị 7.230.000 VNĐ và có quy mô triển khai cung cấp, lắp đặt trên 37 đơn vị sử dụng tài sản.

Theo đó, nhà thầu phải đính kèm các tài liệu hợp đồng và biên bản thanh lý hợp đồng, bản chụp hóa đơn tài chính, giấy báo có của ngân hàng…

Trao đổi với DĐDN, đại diện nhà thầu bức xúc cho rằng, đây là những tiêu chí yêu cầu quá cao, không cần thiết, có dấu hiệu hạn chế nhà thầu tham gia, phải chăng Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai đang chỉ định đơn vị một nào đó thực hiện?

Trả lời kiến nghị không thỏa đáng

Hồ sơ mời thầu còn yêu cầu nhà thầu bắt buộc phải có đại lý được ủy quyền hoặc văn phòng đại diện của nhà thầu đặt tại khu vực Tây Nguyên. Trong đó, đại lý hoặc văn phòng đại diện phải từng bảo hành, bảo trì các gói thầu tương tự đang xét…

Cũng theo văn bản kiến nghị, nhà thầu cho rằng, các tiêu chí yêu cầu không đúng quy định, đang làm khó nhà thầu tham gia. Bên mời thầu là sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai không thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị số 03/CT-BKHĐT ngày 24/5/2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

“Thêm những tiêu chí yêu cầu như trên, chúng tôi biết chắc chắn sẽ trượt thầu, bởi doanh nghiệp chúng tôi không nằm trên địa bàn Tây Nguyên. Có lẽ chỉ duy nhất có một đơn vị đáp ứng đầy đủ được các yêu cầu này”, đại diện nhà thầu chia sẻ.

Theo tìm hiểu của DĐDN, tại văn bản trả lời kiến nghị gần đây nhất của Sở Giáo dục và Đào tạo Gia Lai ngày 17/6/2021, đơn vị này đã đưa ra một số giải thích về các tiêu chí yêu cầu trong hồ sơ mời thầu để khẳng định không làm khó nhà thầu, các tiêu chí đưa ra là phù hợp và đúng quy định.

Tuy nhiên một số nhà thầu bức xúc cho rằng, bên mời thầu đang cố tình “ngụy biện” chỉ nhằm bảo lưu các tiêu chí yêu cầu. Được biết, một số nhà thầu tiếp tục có văn bản kiến nghị gửi bên mời thầu cùng các cơ quan chức năng.

DĐDN sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc!