Trung Quốc muốn đứng ngoài hệ thống tài chính do Mỹ điều hành

DIỄM NGỌC• 01/05/2021 05:00

Nếu chính phủ Mỹ không dẫn dắt các quan hệ đối tác công tư khuyến khích đổi mới tài chính, thì Trung Quốc sẽ đi tắt đón đầu và kiểm soát cơ sở hạ tầng tài chính toàn cầu.

Từng bước hoàn thiện

Hiện nay, Trung Quốc đã và đang hoàn thiện cơ sở hạ tầng để đi tắt đón đầu trạng thái tiền tệ dự trữ toàn cầu bằng cách đổi mới, xây dựng và kiểm soát hệ thống tài chính mang tính cạnh tranh. Trong đó, tiền tệ kỹ thuật số là một phần quan trọng trên đường đua này.

Trung Quốc đã và đang hoàn thiện cơ sở hạ tầng để đi tắt đón đầu trạng thái tiền tệ dự trữ toàn cầu bằng cách đổi mới, xây dựng và kiểm soát hệ thống tài chính mang tính cạnh tranh

Trước thực tế đó, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, Gary Gensler đã chú ý đến vấn đề này và cho rằng, thị trường sẽ hoạt động tốt nhất khi có sự giám sát. Điều này cũng nói lên sự cạnh tranh giữa các Ngân hàng Trung ương quốc tế. Mà hiện Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) dường như đang trở thành thực thể duy nhất, dù không chính thức nhưng có sức ảnh hưởng và giám sát đến các dòng tài chính toàn cầu.

Hệ thống tài chính toàn cầu hiện tại được quản lý bởi Phố Wall và Tổ chức Đồng thuận Washington. Trung Quốc muốn kiểm soát nhiều hơn vận mệnh của mình bằng cách sử dụng các loại tiền tệ khác trong thế giới kỹ thuật số xuyên biên giới.

Wang Xin, Giám đốc bộ phận nghiên cứu của PBOC tuyên bố, nếu tiền tệ kỹ thuật số được kết hợp chặt chẽ với đồng USD, nó có thể tạo ra một kịch bản mà theo đó, các đồng tiền có chủ quyền sẽ cùng tồn tại với các loại tiền kỹ thuật số lấy đồng USD làm trung tâm.

“Nhưng về bản chất vẫn sẽ có một ông chủ, đó là USDvà Hoa Kỳ. Nếu đúng như vậy, nó sẽ kéo theo một loạt hậu quả về kinh tế, tài chính và thậm chí cả chính trị quốc tế”, Wang Xin nhận định.

Việc Trung Quốc tuyên bố tham gia dự án cầu nối tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (Bridge mCBDC) gần đây cho thấy, họ sẵn sàng thiết kế một thế giới mà không có đồng USD hỗ trợ.

Đặc biệt, Trung Quốc đã làm lu mờ Hoa Kỳ trong cuộc đua không gian về tiền kỹ thuật số, tương tự như kịch bản giữa Betamax (hệ thống chuyên dụng) so với VHS (hệ thống gia đình) của các hệ thống tài chính không tương thích.

Theo Sune Sorenson, Đồng Giám đốc Điều hành của Quỹ Chiến lược, LLC, thế giới có thể phụ thuộc vào đô la Mỹ ở thời điểm hiện tại, nhưng không có gì đảm bảo thế giới sẽ không chuyển sang một loại tiền tệ khác, dưới ảnh hưởng của Trung Quốc. Nếu chính phủ Mỹ không dẫn dắt các quan hệ đối tác công tư khuyến khích đổi mới tài chính, thì Trung Quốc sẽ đi tắt đón đầu và kiểm soát cơ sở hạ tầng tài chính toàn cầu.

Bất chấp các vấn đề hệ thống ngân hàng chưa được giải quyết, người Trung Quốc đã áp dụng mệnh lệnh của cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu và Thủ tướng Ý đương nhiệm Mario Draghi để làm " bất cứ điều gì cần thiết " đối với việc điều hành các vấn đề tài chính quốc gia và tiềm năng là quốc tế.

“Người Trung Quốc biết rằng “bể cá” tài chính do phương Tây xây dựng từ nhiều thập kỷ trước, thiếu khả năng kiểm soát kế thừa đối với dòng tiền của thế giới trong tương lai.

Một câu tục ngữ cổ của Trung Quốc nói: “Nếu bạn muốn biết nước là gì, đừng hỏi con cá”. Chính vì vậy, nếu các thành viên của thế giới tài chính tính bằng đồng đô la Mỹlà con cá, thì cần có những quan điểm mới để đánh giá vị thế có lợi của PBOC trên thị trường toàn cầu”, Sune Sorenson so sánh.

Hòng thế chân SWIFT

Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã nghiên cứu các giải pháp thay thế cho hệ thống SWIFT (Hiệp hội Viễn thông Liên ngân hàng và tài chính quốc tế) do phương Tây thống trị và đã tìm cách đạt được vị trí quyền lực hơn trong các tổ chức quản trị tài chính toàn cầu như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Điều này đã hỗ trợ ngành công nghiệp fintech của Trung Quốc một cách hiệu quả và được xếp vào vị trí dẫn đầu các thị trường mới nổi. Ở đó, quyền tiếp cận các khoản thanh toán cho phép chính phủ Trung Quốc tiếp cận với các quyết định mua hàng của công dân và những tài sản phải chịu thuế.

Nếu chính phủ Mỹ không dẫn dắt các quan hệ đối tác công tư khuyến khích đổi mới tài chính, thì Trung Quốc sẽ đi tắt đón đầu và kiểm soát cơ sở hạ tầng tài chính toàn cầu

Việc Trung Quốc tích cực đẩy mạnh các khu vực thí điểm CBDC là bước tiếp theo trong quá trình thiết lập một giải pháp thay thế đáng tin cậy cho đồng euro ở phương Đông và thống trị tài chính khu vực.

Như vậy, Trung Quốc đã thực hiện hàng loạt các động thái để đưa nước này lên vị trí hàng đầu trong cuộc cách mạng fintech toàn cầu, những động thái đòi hỏi phản ứng đồng bộ và nhất quán nếu Trung Quốc bị ngăn chặn, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ sở hạ tầng tài chính trên thế giới.

Các loại tiền điện tử với các trường hợp sử dụng cho giao dịch quốc tế đã thu hút được sự chú ý từ nhiều bên. Tổng giám đốc Tổng công ty Lưu ký và Thanh toán Chứng khoán Trung Quốc đã chỉ ra rằng, một nền tảng thanh toán thống nhất dễ đạt được hơn một loại tiền kỹ thuật số toàn cầu thống nhất, vì nó sẽ khó có được chỗ đứng hơn.

Theo một báo cáo từ Ngân hàng Trung Quốc, Hoa Kỳ có thể sẽ cắt đứt khả năng tiếp cận các khu định vực sử dụng đồng đô la Mỹ của các ngân hàng Trung Quốc. Điều đó có thể dẫn đến việc Trung Quốc ngừng sử dụng đô la Mỹ làm đồng tiền neo cho các biện pháp kiểm soát ngoại hối của họ.

Trong khi đó, việc sử dụng Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS) sẽ tăng lên nếu các giao dịch quốc tế bằng tiền kỹ thuật số quốc gia của Trung Quốc vượt qua SWIFT. Sự phát triển này sẽ giúp dễ dàng tránh được các lệnh trừng phạt tài chính của Mỹ, đồng thời giảm việc tiếp xúc dữ liệu thanh toán toàn cầu của Trung Quốc với Mỹ.

Cũng theo Sune Sorenson nhận định, Trung Quốc muốn quản lý nợ quốc gia một cách hiệu quả cũng như độc quyền các ngành công nghiệp và tài nguyên quốc tế trong thế giới mới mà không có các hạn chế do Mỹ áp đặt. Người Trung Quốc biết rằng, việc viết ra các quy tắc mới ảnh hưởng đến việc thiết lập một trật tự thế giới mới.