Ukraine sẽ phá vỡ “lằn ranh đỏ” để chiếm lại Crimea?

>> Ukraine chiếm lại Crimea: Kế hoạch khó khả thi

Theo các sử gia, Crimea có một lịch sử phong phú, trở thành một phần hợp pháp của Ukraine sau cuộc trưng cầu dân ý năm 1991. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ và đồng minh tuy không chấp nhận việc Nga sáp nhập Crimea năm 2014, nhưng lại không có những động thái dứt khoát “đòi lại” Crimea cho Ukraine. Thậm chí, nhiều nhà hoạch định chính sách phương Tây cho rằng Kiev khó chiếm lại Crimea. Nỗi sợ hãi của phương Tây xuất phát từ nguy cơ hạt nhân hóa và sự hiện diện quân sự đáng kể của Nga ở bán đảo này. 

Trên thực tế, Nga sẽ không bao giờ cho phép một cuộc trưng cầu dân ý về tương lai của Crimea, và vì vậy không thể biết chính xác người dân Crimea cảm thấy thế nào ngày nay. Một cuộc thăm dò do Trung tâm Levada thực hiện vào năm 2019 cho thấy phần lớn cư dân trên bán đảo muốn Crimea là một phần của Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cuộc thăm dò của Nga không đáng tin cậy.

Ông Andriy Zagorodnyuk, Giám đốc Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine cho rằng việc Nga phát động chiến sự ở Ukraine chính là một lý do để Ukraine giành lại Crimea, vì chiếm lại bán đảo này sẽ làm suy giảm nghiêm trọng khả năng tiến hành chiến tranh của Nga. Hơn nữa, vẫn chưa có căn cứ cho việc Nga sẽ chiếm lại Crimea bằng vũ khí hạt nhân. 

“Nga đã biến Crimea thành căn cứ quân sự để mở cuộc tấn công quy mô lớn. Việc sử dụng bán đảo này là lý do tại sao Nga đã chiến đấu thành công hơn ở miền Nam Ukraine. Chừng nào bán đảo Crimea vẫn nằm trong tay Nga, thì Ukraine khó có thể thoát khỏi cuộc chiến với Nga", ông Andriy Zagorodnyuk nhận định.

Việc Nga kiểm soát Crimea không chỉ là rủi ro an ninh đối với Ukraine mà gây nguy hiểm cho cả khu vực Châu Âu và nhiều quốc gia khác. Theo ông Andriy Zagorodnyuk, khi kiểm soát Crimea, Nga đã giành được quyền lực ở cả Biển Đen và Biển Azov - đây là một tuyến đường vận chuyển khổng lồ cho tất cả các loại sản phẩm trên lục địa Á-Âu. Bên cạnh đó, Nga đã kiểm soát việc tiếp cận nhiều cảng và lối đi trên biển, mang lại quyền lực đối với nguồn cung cấp lớn nhiều loại hàng hóa.

“Để biết tại sao quyền lực của Nga đối với Crimea lại lớn đến thế, hãy xem cuộc khủng hoảng an ninh lương thực đang diễn ra. Nếu không có Crimea, Nga sẽ không thể đe dọa vận chuyển hàng hải ở Biển Đen và Biển Azov vì phần lớn các tuyến đường biển này nằm ngoài vùng đặc quyền kinh tế của Nga, Nga sẽ không thể phô trương sức mạnh. Chiếm đóng Crimea cũng giúp Nga kiểm soát nhiều hơn nguồn cung cấp năng lượng của thế giới. Biển Đen là nơi có nhiều nguồn tài nguyên, bao gồm cả các mỏ khí đốt tự nhiên đáng kể mà Ukraine từng chuẩn bị khai thác. Chừng nào Crimea và các khu vực khác của Biển Đen vẫn nằm trong tay Nga, hoạt động kinh doanh của Ukraine sẽ không thể quay trở lại”, ông Andriy Zagorodnyuk nhấn mạnh.

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Ukraine sắp tấn công Crimea?

Mặc dù việc chiếm lại Crimea sẽ không dễ dàng, nhưng Ukraine có khả năng làm điều đó - một thực tế mà phương Tây bắt đầu thừa nhận. Ông Ben Hodges, Cựu tướng chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu, nói rằng Ukraine có cơ hội giải phóng Crimea vào cuối mùa hè tới. Phần thách thức nhất của chiến dịch giành Crimea có thể không phải là qua mặt được Nga, bởi lẽ vào thời điểm các lực lượng Ukraine sẵn sàng di chuyển đến bán đảo này, hầu hết các khả năng của Nga sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.

“Crimea là nơi có nhiều người ủng hộ ông Putin, do đó sẽ rất nguy hiểm cho Kiev nếu cho rằng quân đội Ukraine sẽ được chào đón. Ukraine sẽ cần phải nghiên cứu thực chất những chính sách bao gồm cả các vấn đề tài chính, ngân hàng và pháp luật. Ukraine cũng phải tính đến việc tìm cách bồi thường cho nhiều người Crimea phải làm lại các dịch vụ công, đặc biệt là giáo dục”, ông Andriy Zagorodnyuk cho biết.

Mặc dù phương Tây lên án việc Nga sáp nhập Crimea, nhưng phản ứng duy nhất của Mỹ và phương Tây mới chỉ dừng lại ở các lệnh trừng phạt chưa đủ mạnh. Do đó, Nga đang muốn mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình. Đây là lý do tại sao Kiev không thể đổi Crimea để có được hòa bình.

Theo ông Andriy Zagorodnyuk, Kiev và các đồng minh phải tiếp tục chiến đấu cho đến khi có thể khiến Nga bàn giao Crimea thông qua đàm phán hoặc cưỡng chế tách bán đảo này khỏi sự kiểm soát của Nga. Mỹ và phương Tây nên hiểu rằng họ cũng sẽ được hưởng lợi từ chiến thắng toàn diện của Ukraine. Nó sẽ thổi luồng sinh khí mới vào trật tự thế giới tự do.

Nhiều chuyên gia nhận định, dù Nga tuyên bố sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ Crimea, nhưng không loại trừ khả năng Ukraine sẽ phớt lờ cảnh báo này để chiếm lại bán đảo này trong thời gian tới.