Ý đồ của Trung Quốc với tiền điện tử (Bài 2)

Chúng ta đã nói về tầm quan trọng của đồng tiền trong kết cấu sức mạnh tổng thể của một quốc gia. Hiện giờ, đồng USD - bằng giấy - dù bị cạnh tranh nhưng vẫn nắm giữ vai trò số một.

Một cuộc chơi khác đang được mở ra, về lý thuyết, cơ hội lại chia đều cho tất cả, chí ít là vài cường quốc có tham vọng đánh bại đồng USD - đó chính là cuộc cách mạng 4.0, chuyển đổi số, kinh tế không tiếp xúc,… xu hướng tiền điện tử bắt đầu được quan tâm.

Người ta đang chứng kiến Netflix - nền tảng giải trí đánh ngã các hãng phim truyền thống, các rạp chiếu bóng hơn 100 quốc gia trên thế giới. Người ta đang chứng kiến thương mại điện tử bùng nổ như quả bom tấn khi dịch bệnh COVID-19 làm đình trệ kinh tế truyền thống.

Chưa bao giờ các cuộc họp, hội nghị lớn nhỏ được tổ chức thông qua hình thức trực tuyến nhiều như 2 năm trở lại đây. Và, chưa bao giờ, chúng ta chứng kiến sự nở rộ của tiền điện tử như bây giờ.

Đơn cử, đồng tiền điện tử Bitcoin không ai biết đến từ đâu nhưng rất nhiều người thích sở hữu nó, giá 1 Bitcoin có thời điểm chạm mức cao kỷ lục hơn 63.000 USD - chưa có đồng tiền nào được định giá cao như thế, thậm chí có chuyên gia dự báo giá Bitcoin có thể lên tới 1,2 triệu USD/BTC trong 5 năm tới. Người ta nghi ngờ, thế lực đứng sau Bitcoin đang âm mưu đổi tiền trên phạm vi toàn cầu?.

Logic vấn đề khá đơn giản, kinh tế số không thể vận hành bằng việc người ta chuyển giao cho nhau cả vali tiền mặt, tiền giấy. Vì vậy, Trung Quốc đang tăng tốc phát triển tiền điện tử của NHTW (CBDC)- Nhân dân tệ điện tử, hy vọng thiết lập trục tài chính mới, độc lập với Hoa Kỳ.

Một mặt, Bắc Kinh cấm các thể chế tài chính và các công ty thanh toán trong nước cung cấp dịch vụ liên quan đến loại tiền điện tử, như Bitcoin... Bên cạnh đó, các thể chế tài chính cũng bị cấm cung cấp các dịch vụ tiết kiệm, ủy thác hoặc cầm cố tiền điện tử và phát hành các sản phẩm tài chính liên quan đến tiền điện tử đó. Mục đích là để ngăn chặn sự xâm nhập của tiền điện tử từ bên ngoài trong khi hệ thống vận hành đồng Nhân dân tệ điện tử chưa hoàn thiện.

Đã có 6 ngân hàng lớn tại Trung Quốc bắt đầu thử nghiêm thanh toán đồng Nhân dân tệ điên tử. Một số nhà phân tích đã đăt dấu hỏi liệu động thái này của Chính phủ Trung Quốc có phải nhằm thâu tóm lĩnh vực thanh toán trị giá 45 nghìn tỷ USD từ Alipay của Ant Group và WeChat Pay của Tencent?.

Nhà sử học Niall Ferguson mô tả đồng Nhân dân tệ điện tử của Trung Quốc là một thách thức nguy hiểm với sự bá chủ tài chính của Mỹ suốt nhiều thập kỷ qua.

Trong khi đó, Michael Hasenstab, Chủ tịch Hãng đầu tư Franklin Templeton, nhận định đồng tiền mới này của Trung Quốc có thể làm suy yếu vai trò của đồng USD với tư cách là tiền tệ dự trữ của thế giới.

Hai nhận định trên hoàn toàn có cơ sở. Bởi hiện có trên 100 quốc gia vay tiền Trung Quốc, một số trong đó nguy cơ vỡ nợ vì không đủ khả năng thanh toán. Băc Kinh có thể sử dụng vai trò “chủ nợ” để ép “con nợ” chuyển sang vay bằng Nhân dân tệ điện tử.

Trung Quốc tích cực lôi kéo đồng minh tài chính, tiền tệ, ký kết hiệp ước hoán đổi tiền tệ với mình,… đây là các biện pháp nhằm quốc tế hóa đồng nội tệ, qua đó mở rộng sức ảnh hưởng của Nhân dân tệ điện tử.

Đương nhiên, mục đích soán ngôi đồng USD của Trung Quốc quá khó để thực hiện, kể cả khi Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thập kỷ này. Thực tế hiện nay, Nhân dân tệ chỉ chiếm khoảng 2% dự trữ ngoại hối toàn cầu. Trong khi đó, đồng USD áp đảo hẳn với tỷ lệ 60%.