Cần cơ chế cho quỹ mạo hiểm tư nhân hoạt động hiệu quả

Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu đề xuất tại buổi thảo luận tại tổ về ba dự thảo luật: Luật Khoa học, Công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Năng lượng nguyên tử, chiều 6/5/2025.

Tại buổi thảo luận, các đại biểu Quốc hội TP HCM đã đưa ra nhiều góp ý quan trọng, trong đó nổi bật là vấn đề tạo cơ chế cho quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân hoạt động.

Trong phiên thảo luận, đại biểu Trần Kim Yến nêu rõ rằng, dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và đổi mới sáng tạo cần được xem xét kỹ lưỡng về tính nhất quán với các luật hiện hành. Theo bà Yến, hiện có sự chồng chéo về phạm vi điều chỉnh giữa dự thảo luật với các luật khác như Luật Dữ liệu, Luật Công nghệ cao và Bộ luật Dân sự. Điều này không chỉ gây khó khăn trong thực thi mà còn dễ dẫn đến sự hiểu nhầm, đặc biệt khi các nội dung liên quan đến trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các công nghệ hiện đại khác chưa được phân loại rõ ràng.

Bên cạnh đó, vấn đề phân loại tài sản số cũng được đại biểu Yến nhấn mạnh. Bà đề nghị bổ sung khái niệm về tính đặc biệt hoặc có thể thay thế của tài sản số, bởi đây là yếu tố quyết định giá trị và cách thức giao dịch của các tài sản trong bối cảnh chuyển đổi số đang phát triển mạnh mẽ. Những đề xuất này cho thấy nhu cầu cấp thiết phải có sự đồng bộ và rõ ràng trong các quy định pháp luật liên quan đến khoa học, công nghệ.

Điểm nhấn trong buổi thảo luận là ý kiến của đại biểu Trần Hoàng Ngân về việc thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương. Ông Ngân cho rằng, thay vì nhà nước tự thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm, nên tạo cơ chế để các quỹ tư nhân có thể hoạt động thuận lợi hơn. Theo ông, đầu tư mạo hiểm luôn đi kèm với rủi ro, do đó cần phải có sự thận trọng và đánh giá từ những đơn vị có chuyên môn, kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Thực tế, hiện nay đã có gần 10 quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân đang hoạt động hiệu quả tại Việt Nam. Các quỹ này không chỉ hỗ trợ vốn mà còn chia sẻ kinh nghiệm quản lý, giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp có nền tảng vững chắc để phát triển. Việc tạo cơ chế thuận lợi cho các quỹ tư nhân này thay vì tự thành lập sẽ giúp giảm thiểu rủi ro ngân sách và phát huy tốt nhất nguồn lực xã hội.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Hà Phước Thắng đã nêu rõ quan điểm về việc cần thiết bổ sung các quy định cụ thể về đào tạo công nghệ cao, kết nối giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Việc này không chỉ đảm bảo đầu ra nhân lực chất lượng cao mà còn tạo điều kiện để sinh viên và nhà khoa học trẻ tham gia các dự án đổi mới ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Đây là hướng đi thiết thực nhằm thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế số.

Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, đổi mới sáng tạo là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước. TP HCM, với vai trò đầu tàu kinh tế, cũng đã thể hiện sự tiên phong trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, ông Ngân nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi từ lý thuyết sang thực tiễn vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong việc áp dụng các quy định mới. Để luật có tính khả thi, cần quy định rõ hơn về cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo động lực để các cá nhân, tổ chức dám thử nghiệm và chấp nhận rủi ro.

Cũng trong phiên thảo luận, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đã thẳng thắn chỉ ra rằng, mặc dù tên gọi là Luật Khoa học, Công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhưng dự thảo vẫn còn mang nặng tính hành chính, thiếu cụ thể. Bà cho rằng, cần tránh tình trạng luật hóa các khái niệm trừu tượng mà thiếu đi các hướng dẫn cụ thể, có thể áp dụng vào thực tiễn.

Những ý kiến từ các đại biểu Quốc hội TP HCM đã phản ánh một góc nhìn đa chiều về dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng, việc hoàn thiện các quy định pháp luật để tạo hành lang pháp lý thông thoáng nhưng chặt chẽ là rất cần thiết. Đặc biệt, việc tạo cơ chế thuận lợi cho các quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân sẽ là một trong những bước đi quan trọng để khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy nền kinh tế tri thức của đất nước.