Nguồn lực lớn, vì sao startup 54gene “đứt gánh giữa đường"?

>>> Startup công nghệ Gene Solutions Việt nhận đầu tư 21 triệu USD từ Mekong Capital

Sự kiện này đang được các quỹ đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp toàn cầu quan tâm bởi dù sao, 54gene cũng đã từng là một trong những điểm sáng, huy động được nhiều nguồn lực đầu tư. Với kinh phí hoạt động dồi dào, tưởng rằng 54gene có điểm tựa tài chính vững chắc để phát triển.

Công ty khởi nghiệp 54gene được thành lập cách đây 4 năm, đồng sáng lập bởi TS Abasi Ene-Obong - người đã có vai trò quan trọng trong việc giúp startup này huy động tới 45 triệu USD sau ba vòng cấp vốn. 

Đưa 54gene vào hoạt động, những nhà sáng lập đặt mục tiêu cung cấp thông tin quan trọng về bộ gen của người châu Phi nhằm nâng cao quy trình khám chữa bệnh bằng thuốc từ các công ty dược phẩm quốc tế. Với tối đa 3% vật liệu di truyền được sử dụng trong nghiên cứu dược phẩm toàn cầu là từ châu Phi, 54gene mong muốn thu hẹp khoảng cách đáng kể này trên thị trường gen toàn cầu.

Nhưng, chưa đầy 4 năm kể từ khi thành lập, công ty khởi nghiệp này rơi vào tình trạng hỗn loạn, dẫn đến việc CEO Ene-Obong phải thay thế. Trước đó, năm 2022, vị trí CEO của 54gene đã ba lần phải thay đổi. Đầu năm nay, ông Ron Chiarello đã từng ngồi “ghế nóng” nhưng cuối cùng cũng phải rời vị trí này vào tháng 7.

Dù được rót vốn với tổng số tiền là 45 triệu USD nhưng khi rời 54gene CEO Ron Chiarello thừa nhận, công ty không thể hoạt động vì nguồn tài chính cạn kiệt và bắt đầu đóng cửa vào tháng 7. 

Theo một số nguồn có kiến thức sâu rộng về ngành nghiên cứu y học bộ gen, mô hình kinh doanh của 54gene cần nhiều vốn. Thiết bị giải trình tự gen rất đắt tiền trong khi các thiết bị khác như lưu trữ dữ liệu trên đám mây cũng cần nhiều chi phí. Vì vậy, dù có tiềm lực nhưng do kinh phí cần thiết để duy trì hoạt động của công ty tăng lên nhanh chóng khiến 54gene khó cân đối được tài chính. Thậm chí, 54gene còn phải nợ tiền các công ty cung cấp một số thiết bị y tế cho mình. 

Vào năm 2021, 54gene phân nhánh sang lĩnh vực chẩn đoán và thành lập Seven River Labs nhờ thành công với xét nghiệm COVID và có thể đã thu về ít nhất 20 triệu USD doanh thu. Tuy nhiện, việc đổ vốn để thành lập Seven River Labs so với doanh thu chưa tương xứng vì không gian chẩn đoán của Seven River Labs không được lâu dài khi dịch bệnh được khống chế.

Từ giữa năm 2022, 54gene đã cạn tiền. Trong khi đó, kế hoạch huy động vốn mới từ bên ngoài chưa thành công đã buộc công ty phải cắt lương và tính toán đến việc sa thải nhân viên. Đây cũng là thời điểm công ty đã phải vật lộn để trở lại đường đi với sứ mệnh ban đầu của mình cũng như giải quyết những xích mích nội bộ được cho là khá gay gắt.

Hiện 54gene đang nỗ lực tìm kiếm nhà đầu tư để có thể bàn giao tài sản, bao gồm cả ngân hàng sinh học chứa các mẫu sinh học vô giá để nghiên cứu. Mặc dù những tài sản này được đánh giá là rất có giá trị nhưng việc tìm kiếm được nhà đầu tư mới lại được dự đoán là không chắc chắn và khá phức tạp. Vấn đề mấu chốt là các vấn đề pháp lý chưa được giải quyết và các chủ nợ chưa thanh toán.

Có một điều chắc chắn xảy ra sau sự thất bại của 54gene. Đó là khi một trong những công ty khởi nghiệp huy động được nhiều nguồn lực trong một lĩnh vực nào đó sụp đổ, các nhà đầu tư toàn cầu sẽ ngần ngại hoặc phải tính toán kỹ lưỡng hơn rất nhiều trong việc tiếp tục đầu tư, tài trợ cho lĩnh vực này.

Với các startup, bài học của 54gene chính là lời cảnh báo về những thách thức và sự phức tạp trong việc duy trì hoạt động một lĩnh vực cần đến nhiều vốn như gen. Điều này càng cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý tài chính, quản lý chiến lược, động lực kinh doanh  trước sự tăng trưởng “nóng”.