Gói thầu tại Sở GD&ĐT Bình Định: Nhiều tiêu chí hạn chế nhà thầu

Theo đó, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Bình Định đang tổ chức mời thầu Gói thầu Mua sắm tập trung bàn ghế học sinh tiểu học, THCS cho các trường trực thuộc các Phòng Giáo dục và Đào tạo và bàn ghế học sinh cấp THPT cho các trường trực thuộc Sở GD&ĐT năm 2021 (đợt 1). Tuy nhiên, một số tiêu chí tại hồ sơ mời thầu đang khiến nhiều nhà thầu quan ngại về tính cạnh tranh, công bằng, hiệu quả và minh bạch của cuộc thầu.

Được biết, gói thầu có dự toán phê duyệt là 44.782.590.000 đồng, phát hành hồ sơ mời thầu từ ngày 3/8 đến 23/8/2021, đấu thầu truyền thống. Nhiều ý kiến cho rằng, tại hồ sơ mời thầu có hàng loạt tiêu chí hạn chế cạnh tranh. Trong đó, đáng chú ý là nội dung về khả năng bảo hành, bảo trì, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa hàng hóa sau bán hàng.

Thông tin với Diễn đàn Doanh nghiệp, một nhà thầu (xin giấu tên) cho biết, hồ sơ mời thầu yêu cầu nhà thầu ngoại tỉnh phải có chi nhánh hoặc trạm bảo hành đang hoạt động (có tư cách pháp nhân, nhân sự, thiết bị) tại tỉnh Bình Định, hoặc hợp đồng bảo hành thiết bị với một doanh nghiệp có tư cách pháp nhân trong lĩnh vực sản xuất các mặt hàng tương tự hàng hóa của gói thầu nằm trên địa bàn Bình Định.

Chưa hết, hồ sơ mời thầu còn yêu cầu cung cấp: hợp đồng bảo hành thiết bị giữa nhà thầu với doanh nghiệp; giấy phép kinh doanh do cấp có thẩm quyền cấp cho doanh nghiệp có lĩnh vực sản xuất các mặt hàng tương tự hàng hóa của Gói thầu; danh sách ít nhất 5 công nhân mộc bậc 3/7 có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú tại Bình Định, có hợp đồng lao động với doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ bảo hành ít nhất 6 tháng trở lên được tính từ ngày ký hợp đồng đến ngày mở thầu.

Các tài liệu đính kèm để chứng minh gồm: hợp đồng bảo hành thiết bị giữa nhà thầu với doanh nghiệp (bản gốc); giấy phép kinh doanh, danh sách công nhân kèm theo hợp đồng lao động, văn bằng, chứng chỉ nghề (bản sao có chứng thực).

“Đang giai đoạn mời thầu đã yêu cầu lao động phải có hợp đồng ít nhất 6 tháng trở lên thì nếu không có sự chuẩn bị trước, không thể có nhà thầu nào đáp ứng được”, đại diện nhà thầu này bức xúc chia sẻ.

Đáng chú ý, một số nhà thầu cũng cho rằng, tiêu chí về nhân sự chủ chốt, hồ sơ mời thầu yêu cầu vị trí kỹ thuật trưởng phải có chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ chỉ huy trưởng; chứng nhận được huấn luyện phòng cháy chữa cháy, chứng nhận đã hoàn thành chương trình đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ an toàn lao động là chưa phù hợp vì đây là gói thầu hàng hóa, hoàn toàn không liên quan đến xây dựng để đưa ra các tiêu chí này.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng cho rằng, các yêu cầu về máy móc trong hồ sơ mời thầu cũng khiến nhiều nhà thầu ngỡ ngàng khi danh mục này cần huy động đến 24 thiết bị, máy móc: máy bào thẩm, máy bào 4 mặt, máy chà nhám, máy bào gỗ…

“Gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng, nhà thầu có quyền gia công, mua hàng để tham dự thầu, vậy sao bắt buộc nhà thầu phải có/đi thuê máy móc? Nếu yêu cầu kho bãi để tập kết hàng hóa thì mới phù hợp với tính chất của gói thầu”, một nhà thầu bức xúc.

Ngoài ra, hồ sơ mời thầu còn yêu cầu hàng loạt tiêu chuẩn vốn dĩ chỉ dành cho đơn vị sản xuất. Cụ thể, phải có kết quả thử nghiệm sơn, thử nghiệm về gỗ ghép thanh, tiêu chuẩn về độ bền kéo, bền uốn, giãn nở của thép…

Về yêu cầu này, trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, chuyên gia đấu thầu, luật sư Nguyễn Trọng Hiệp, giám đốc Công ty Luật HPVN cho rằng, với các sản phẩm mua sắm cho gói thầu, nhà thầu có thể sản xuất hoặc mua, đặt hàng nhưng hồ sơ mời thầu lại bắt buộc các tiêu chuẩn chỉ dành cho nhà sản xuất là bất hợp lý. Nhà thầu có trách nhiệm cung cấp tài liệu chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của nguyên liệu thông qua hóa đơn chứng từ mua bán với nhà sản xuất hoặc đơn vị cung ứng là được đánh giá đáp ứng yêu cầu.

“Ví dụ để có kết quả thử nghiệm của thép hộp: TCVN 197-1:2014, TCVN 198:2014, thời gian để nhà sản xuất nguyên vật liệu lấy mẫu, đi test và được cấp chứng nhận là 21 - 30 ngày. Trong khi đó, thời gian phát hành HSMT và đóng thầu chỉ 20 ngày, là cố tình làm khó nhà thầu”, luật sư Hiệp phân tích.

Cũng theo Giám đốc Công ty Luật HPVN – Nguyễn Trọng Hiêp, hồ sơ mời thầu đã đưa ra quá nhiều tiêu chí dẫn tới hạn chế nhà thầu. Điều đáng nói là hồ sơ mời thầu định hướng tới nhà thầu địa phương, yêu cầu nhiều “giấy phép con” cản trở sự tham gia của nhà thầu đối với một gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng.

“Mặc dù đây là gói thầu mua sắm tập trung quy mô lớn, nhưng các tiêu chuẩn đưa ra cần được rà soát, điều chỉnh phù hợp hơn để tăng tính cạnh tranh trong đấu thầu”, Luật sư Hiệp nói.