Reliance và hành trình bá vương tại Ấn Độ

Quyết định phong toả toàn quốc của Ấn Độ trong nỗ lực chống lại đại dịch COVID-19 đã không ngăn được sự phát triển như vũ bão tại Reliance Industries. Khi nền kinh tế Nam Á này chững lại, thì dường như doanh số cũng như tốc độ vốn hoá thị trường của Reliance lại tăng tốc đáng kinh ngạc.

Kể từ ngày 22/4 vừa qua, khi Facebook tuyên bố rằng họ sẽ đầu tư 5,7 tỷ USD để mua 9,99% nền tảng Jio - đơn vị kinh doanh kỹ thuật số hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của Reliance, đã kéo theo một chuỗi các công ty công nghệ và nhà đầu tư tài chính toàn cầu đã đầu tư theo Facebook.

Mới nhất, vào ngày 5/6 vừa qua, quỹ đầu tư Mubadala Investment có trụ sở tại Abu Dhabi cho biết sẽ mua 1,85% cổ phần của Jio với giá 1,2 tỷ USD. Các quỹ đầu tư tư nhân của Mỹ như Silver Lake, Vista Equity Partners, General Atlantic và KKR cũng đều đã công bố các khoản đầu tư trị giá 4,6 tỷ USD vào Jio, nghĩa là 19% đơn vị viễn thông hiện đang nằm trong tay các nhà đầu tư bên ngoài.

Đối với Mukesh Ambani – vị chủ tịch của Reliance và là người giàu nhất Ấn Độ, vấn đề quyền lợi và sự đóng góp ở Jio phản ánh niềm tin vào lĩnh vực đầu tư của ông, rằng công ty của ông có thể thoát khỏi cái bóng là một công ty công nghiệp thủa ban đầu mới khởi nghiệp để vươn lên trở thành một công ty công nghệ đa lĩnh vực, có thể đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng trong thời đại kỹ thuật số.

"Tầm nhìn của chúng tôi luôn bắt nguồn từ việc thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và tăng tốc của Ấn Độ, được thúc đẩy bởi việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật số, giúp cải thiện cuộc sống của 1,3 tỷ người Ấn Độ ... các cổ đông của chúng tôi hoàn toàn tán thành với tầm nhìn và sứ mệnh của Tập đoàn. Chúng tôi  kiên định đặt ra các tiêu chuẩn tạo dựng một vị thế mới cho Ấn Độ ", tỷ phú Ambani chia sẻ.

Hiện nay, Reliance sở hữu các kênh truyền hình, cũng như các nhà khai thác truyền hình cáp phân phối nội dung thông qua Jio. Tương tự, mạng lưới bán lẻ vật lý của Reliance được xem là hệ thống các nhà bán lẻ lớn nhất Ấn Độ, hiện đang được kết nối và mở rộng để phục vụ nhu cầu mua sắm trực tuyến của người dùng.

Sau rất nhiều nỗ lực, Reliance đã lớn mạnh thông qua sự thống trị trong khu vực công nghiệp tại Ấn Độ. Nhà máy lọc dầu Jamanager của Tập đoàn này có quy mô lớn nhất thế giới. Cùng với lĩnh vực hoá dầu, Reliance cũng cho biết, họ là nhà sản xuất sợi polyester lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, trọng tâm trong kế hoạch phát triển của tập đoàn không phải là hoá dầu hay dệt may, mà lại chính là Jio - nền tảng công nghệ và điện tử được ra mắt vào tháng 9 năm 2016. Các thuê bao của Jio đã đạt tới 388 triệu vào cuối tháng 3, giúp nền tảng này trở thành nhà cung cấp dịch vụ công nghệ hàng đầu tại Ấn Độ.

Với lời quảng cáo về các dịch vụ dữ liệu nhanh và giá cả phải chăng, Jio đã thu hút người dùng từ các đối thủ cạnh tranh như Bharti Airtel và Vodafone Idea, thâm chí còn chưa kể đến Reliance Communications số 2 trước đây, vốn được điều hành bởi Anil Ambani, là em trai của Mukesh Ambani.

Để củng cố sự thống lĩnh trong lĩnh vực công nghệ di động của mình, vào tháng 9/2019, Jio đã bắt đầu tung ra các gói kết nối tốc độ cao. Việc mua hai nhà khai thác truyền hình cáp lớn với hàng ngàn nhà khai thác địa phương trên cả nước đã tạo cho Jio thế “kiềng ba chân”, vừa cung cấp các chương trình truyền hình đa kênh, vừa cung cấp dịch vụ internet băng thông rộng và các dịch vụ điện thoại.

Sau một thời gian, vào tháng 2 vừa qua, Reliance đã hợp nhất các tài sản truyền thông này thành một nhóm tích hợp theo chiều dọc được đặt tên là Network18 Media and Investments. Sáng kiến mới này có thể kiếm doanh thu từ sản xuất nội dung đến truyền thông để phân phối sản phẩm.

"Từ ngày đầu tiên, Jio đã khao khát trở thành một công ty tích hợp theo chiều dọc phản ánh sự thành công của Tập đoàn. Reliance không chỉ là các doanh nghiệp dầu mỏ và hóa chất. Các phân khúc viễn thông và truyền thông của Reliance đáp ứng được nhu cầu của tầng lớp bình dân và trung lưu, Mihir Shah - Phó chủ tịch Media Partners Asia nhận định.

Bên cạnh nền tảng công nghệ viễn thông, nền tảng thương mại Ambani vạch ra hai năm trước cũng đang dần hình thành. Vào ngày 23/5 vừa qua, Reliance Retail bắt đầu nhận những đơn đặt hàng trực tuyến đầu tiên thông qua hệ thống cửa hàng tạp hóa trực tuyến mới mang tên JioMart. 

Chiến lược này giúp kết nối 20 triệu doanh nghiệp nhỏ và vừa với các nhà bán buôn, cửa hàng tạp hóa, nông dân, nhà sản xuất thực phẩm của Reliance Retail - tất cả đều giao dịch trên một Nền tảng BtoB. JioMart sẽ kết nối các nhà bán lẻ với người tiêu dùng trong một cửa hàng trực tuyến duy nhất.

Ngoài ra, cho đến nay Reliance Retail là nhà bán lẻ hàng đầu trong nền kinh tế chính thức của Ấn Độ với 11.784 cửa hàng và 1.6 nghìn tỷ rupee (21 tỷ USD) doanh thu. Nhưng Reliance đã phát triển nhiều tham vọng trong lĩnh vực cửa hàng truyền thống, thay vào đó tỷ phú Ambani tìm cách liên kết thương mại điện tử với lĩnh vực bán lẻ Ấn Độ không chính thức lớn hơn nhiều, tạo ra một thứ mà Ambani đã gọi là "cơ hội trị giá 700 tỷ USD".

Trong cái bắt tay giữa Facebook-Reliance, có bao gồm một thỏa thuận hợp tác trên nền tảng JioMart. Nhiều người Ấn Độ kỳ vọng JioMart sẽ xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với WhatsApp - dịch vụ nhắn tin do Facebook sở hữu, trong khi đó Ấn Độ là thị trường lớn nhất của cả Facebook lẫn WhatsApp.

Nhưng dù có tập trung vào lĩnh vực công nghệ đến đâu thì tỷ phú Ambani cũng không bao giờ bỏ quên một nhánh phát triển khác mang tên dịch vụ tài chính.

Quay trở lại năm 2015, Reliance đã nhận được giấy phép thành lập ngân hàng thanh toán từ Ngân hàng trung ương Ấn Độ và năm 2018, Reliance đã cho ra mắt Ngân hàng Thanh toán Jio với các dịch vụ ví di động Jio Pay của mình. 

Vào ngày 30/4 vừa qua, giữa thời điểm đại dịch COVID-19 đang hoành hành trên khắp thế giới, Reliance đã chính thức công bố dịch vụ tài chính là mảng kinh doanh mới nhất của Tập đoàn. Một số người coi đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy Reliance muốn trở thành một Alibaba phiên bản Ấn Độ.

Cố vấn đầu tư độc lập Sandip Sabharwal của Reliance tự tin nhận định "Với đà phát triển như hiện nay, ngày Reliance vượt mặt Alibaba chắc sẽ không còn xa!”