Bùi cường và vai "Chí Phèo" để đời

Thông tin nghệ sĩ Bùi Cường đã đột ngột ra đi khiến người hâm mộ bàng hoàng. Cái tên Bùi Cường không hẳn là quen thuộc với tất cả mọi người. Nhưng nhắc đến cái tên Chí Phèo thì không ai là không biết. Chí Phèo đã trở thành “bất tử” đối với làng điện ảnh nước nhà, trở thành “thương hiệu” cho một tính cách sống và là “đại diện” cho một giai cấp người khốn khổ.

Chân dung nghệ sĩ ưu tú, diễn viên, đạo diễn Bùi Cường.

Sự nghiệp diễn xuất của nghệ sĩ công bằng mà nói khó có vai diễn nào có thể vượt qua được Chí Phèo của “Làng Vũ Đại ngày ấy”. Dường như đạo diễn Phạm Văn Khoa đã đo ni đóng giày cho nghệ sĩ Bùi Cường với Chí Phèo. Chỉ có Bùi Cường mới lột tả hết được Chí Phèo của Nam Cao. Có người nói chính Bùi Cường làm nên Chí Phèo chứ không phải Chí Phèo làm nên Bùi Cường.

Chí Phèo - nhân vật "để đời" của Bùi Cường

Kể từ vai diễn để đời đó đến nay vẫn không có một diễn viên nào có thể đóng được Chí Phèo qua Bùi Cường nữa. Có nghệ sĩ còn đùa “Bùi Cường đóng Chí Phèo như vậy thì ai dám đóng nữa”. Ngay cả bản thân nghệ sĩ Bùi Cường lúc đương thời cũng thừa nhận bản thân ông khó thoát khỏi cái bóng quá lớn của Chí Phèo.

Với cuộc đời nghệ sĩ Bùi Cường ông đã đóng và đạo diễn hơn 80 bộ phim truyền hình. Nhưng vai diễn Chí Phèo đã “đóng đinh” vào tâm trí của khán giả khiến mọi người không chú tâm đến các tác phẩm khác của ông. Chính Chí Phèo đã mang lại cho ông giải Diên viên chính xuất sắc nhất trong Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 6 (năm 1983).

Sau thành công của Chí Phèo ông được mời vào rất nhiều phim gây tiếng vang thời đó như Trần Tuấn trong Phút thứ 89 (đạo diễn Quốc Long), Trần Quân trong Kẻ giết người (đạo diễn Hoài Linh), Tướng cướp trong Dòng sông vàng (đạo diễn Kiều Tuấn), Mộc trong phim Không có đường chân trời (đạo diễn Nguyễn Khánh Dư), chủ quán trong phim Vụ áp phe Đông Dương (đạo diễn Trần Đắc) Năm Hòa trong phim Biệt động Sài Gòn (đạo diễn Long Vân)...

Có thể nói, không phải diễn viên nào cũng có may mắn như Bùi Cường khi trong sự nghiệp diễn suất của mình có vai diễn để đời. Chính cơ duyên gặp đạo diễn Phạm Văn Khoa và làm nên Chí Phèo của làng Vũ Đại ngày ấy. Và có thể nói tác phẩm kinh điển này trở thành bất hủ trong lòng công chúng yêu nghệ thuật thứ 7.

Cuộc sống nghệ sĩ vì đặc thù nghề nghiệp thường hiếm có được hạnh phúc hôn nhân như mong muốn. Nhưng nghệ sĩ ưu tú Bùi Cường đã may mắn có được một hôn nhân viên mãn và hạnh phúc theo đánh giá của đồng nghiệp. Vợ nghệ sỹ Bùi Cường có một cửa hàng thời trang nhỏ, hai con gái không ai theo nghiệp của nghệ sĩ. Duy có một con rể thì theo nghiệp của Bùi Cường. Cuộc sống hôn nhân giản dị như chính con người của nghệ sĩ nhưng luôn tràn đầy tiếng cười.

Gia đình hạnh phúc của nghệ sĩ Bùi Cường.

Quay trở lại với Chí Phèo của nghệ sĩ Bùi Cường, câu hỏi đặt ra là nếu không phải Bùi Cường thì liệu có diễn vào nào có thể thổi hồn vào Chí Phèo đạt đến đỉnh cao như vậy chưa? Có diễn viên nào đưa nhân vật bước ra từ điện ảnh vào đời sống thường ngày một cách tự nhiên như vậy không? Nếu không phải là Chí Phèo liệu có một nghệ sĩ Bùi Cường xuất thần như vậy không? Chí Phèo không còn là một nhân vật điện ảnh nữa, qua tài diễn xuất của Bùi Cường chúng ta đều cảm thấy Chí Phèo là nhân vật hiện thực.

Một cảnh "kinh điển" trong phim mà nghệ sĩ Bùi Cường đã rất tâm huyết.

Tôi trộm nghĩ khi nhà văn Nam Cao đặt bút sáng tác về Chí Phèo, liệu ông có hình dung được ra nhân vật của mình như vậy không? hay nghệ sĩ Bùi Cường đã làm ra một Chí Phèo xuất sắc hơn cả chính nhân vật mà tác giả “thai nghén”.

Cảnh ấn tượng nhất phim và trở thành "huyền thoại"

Với lối diễn xuất tài hoa của mình, Bùi Cường đã lột tả hết sự đau khổ bị áp bức của Chí Phèo, Bùi Cường lột tả hết sự bất cần của Chí Phèo, lột tả hết được khát khao được làm người lương thiện của Chí Phèo mà không cách gì có thể quay đầu lại được.

Nhưng có lẽ “kinh điển” nhất vẫn là tâm trạng của Chí Phèo khi thấy Thị Nở (diễn viên Đức Lưu) nằm hớ hênh bên bụi chuối và Chí Phèo đã không thể kìm chế được dục vọng, bản năng đàn ông trỗi dậy lao vào chộp ngực của Thị Nở đến phân đoạn Chí Phèo rưng rưng khi thấy Thị Nở nấu cho bát cháo hành lúc bị ốm.

Phải nói rằng nghệ sĩ Bùi Cường đã chắt chiu tất cả tâm huyết, trái tim, khối óc vào phân đoạn đó, chúng ta bắt gặp đôi mắt có những giọt nước mắt chưa kịp lăn đã “khô” ngay trong khóe mắt. Bùi Cường đã đặt trái tim mình vào trái tim của Chí Phèo. Phải "sống" thực sự với Chí Phèo thì nghệ sĩ Bùi Cường mới có thể làm toát lên được nhu cầu và khát khao được yêu thương của một cong người "cặn bã" xã hội.

Người nghệ sĩ của công chúng đã “về với đất mẹ”, rời xa cõi tạm này. Ông đã sống một cuộc đời đầy ý nghĩa và hữu ích với xã hội. Với sự nghiệp của một người diễn viên ông đã “tạc tượng” trong lòng công chúng. Nghệ sĩ Bùi Cường mãi mãi đi xa nhưng Chí Phèo thì mãi mãi “bất tử”.

Vĩnh biệt nghệ sĩ ưu tú Bùi Cường và xin phép được gọi ông là nghệ sĩ “nhân dân”.