Cần có cơ chế quản lý hài hoà với thị trường NFT

>> Điều gì sẽ làm sụp đổ thị trường NFT?

Sự bùng nổ gần đây của các mã thông báo không thể thay thế (NFT) đã làm nảy sinh nhiều dự án NFT như vậy trên khắp thế giới, với doanh thu hàng tỷ USD vào năm 2021. Cùng với đó, sự gia tăng mối quan tâm của người tiêu dùng và sự gia tăng giá cả đã làm dấy lên một cuộc tranh luận về tác động xấu đến môi trường, khả năng thu hút những kẻ lừa đảo và rửa tiền ngày càng rõ nét.

Trước mối quan tâm này, liệu NFT có nên được quản lý và quy định như thế nào để khả thi? Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nguyễn Sĩ Hoàng, chuyên gia Blockchain cho rằng, NFT nghệ thuật có những vấn đề cần giải quyết, đối với một NFT, chi phí carbon cao đòi hỏi sự can thiệp của các cơ quan quản lý. Trong đó, Ethereum là một trong những nền tảng nổi bật nhất cho NFT, tạo ra lượng khí thải carbon đáng kể mỗi khi NFT được tạo ra, thông qua khung bằng chứng công việc của nó. Theo ước tính, một NFT phiên bản trung bình tạo ra hơn 200kg khí thải carbon trong quá trình tạo ra nó. Mặc dù đã có những nỗ lực để kích hoạt các NFT thân thiện với khí hậu, nhưng việc nhấn mạnh vào việc đảm bảo không có tác động carbon là điều luôn đè nặng trong tâm trí của những người tạo ra NFT. “Ngoài ra, hành vi phi đạo đức xung quanh NFT, như kế hoạch “bơm” và “xả” đã trở nên phổ biến trên thị trường. Các loại hành vi khác bao gồm lừa đảo, NFT giả mạo và các trang web lưu trữ không đáng tin cậy cũng xuất hiện rất nhiều”.

Theo nguồn tin từ trang South China Morning Post, những người nổi tiếng như Kim Kardashian và Floyd Mayweather gần đây đã bị kiện trong một vụ kiện tập thể, vì sự tham gia của họ vào mã thông báo EthereumMax (EMAX), vốn bị cáo buộc là một kế hoạch "bơm và bán phá giá".

Ngoài ra, sự biến động giá không ổn định của NFT, kết hợp với tính chất ẩn danh của tiền điện tử đã tạo ra một thị trường chín muồi cho hoạt động rửa tiền. Theo đó, người dùng có thể mua NFT bằng các khoản tiền bất hợp pháp và bán lại sản phẩm kỹ thuật số cho các loại tiền kỹ thuật số “sạch”, là một vấn đề sẽ ngày càng trở nên phổ biến khi nhiều tác nhân đe dọa chuyển sang sử dụng tiền kỹ thuật số cho các giao dịch.

Tuy nhiên, một chuyên gia tài chính cho biết, nhiều hành vi được mô tả ở trên, mặc dù cực kỳ phi đạo đức, nhưng không hẳn là bất hợp pháp. Bởi vì bản chất không rõ ràng của thị trường NFT đã khiến các nhà hoạch định chính sách dường như tê liệt, thậm chí không theo kịp sự phát triển công nghệ trong ngành công nghiệp tiền điện tử.

>> Trung Quốc sẽ “cấm cửa” game NFT?

Đến nay, mới chỉ có một số quốc gia như Trung Quốc và Bangladesh là đã thực hiện lệnh cấm hoàn toàn tiền điện tử, với mục tiêu làm giảm tính khả dụng của nền tảng tiền tệ này nói chung và các NFT nghệ thuật cũng cảm nhận được tác động của luật đến thị trường. Còn tại Singapore, Anh và Tây Ban Nha đã thực hiện một cách tiếp cận trái ngược để giải quyết vấn đề này, trong đó, Singapore ban hành hướng dẫn cho các nhà cung cấp dịch vụ mã thông báo thanh toán kỹ thuật số ngừng quảng cáo công khai và của bên thứ ba về các sản phẩm ở đảo quốc này. Tây Ban Nha thì đưa ra quy định về cách quảng cáo tiền điện tử và Anh có kế hoạch nhắm mục tiêu vào các quảng cáo gây hiểu lầm.

“Nhưng xét về tổng thể, quy định của Chính phủ để hạn chế tiền điện tử, điều chỉnh các NFT nghệ thuật sẽ không có kết quả, nếu Internet có khả năng tiếp cận bất kỳ người tiêu dùng nào. Thay vào đó, các Chính phủ và các nhà hoạch định chính sách phải tìm cách giáo dục người tiêu dùng về tiền điện tử và NFT nghệ thuật. Điều này sẽ cho phép các cá nhân tự do hơn để đưa ra các quyết định khi họ thấy phù hợp, đồng thời đảm bảo các chính phủ vẫn có thể đóng vai trò đảm bảo tính hợp pháp cần thiết cho các doanh nghiệp phát triển và thịnh vượng”, vị chuyên gia khuyến nghị.

Bên cạnh các vấn đề xoay quanh quy định và pháp lý, vẫn luôn có một cộng đồng các cá nhân bỏ phiếu về tính hợp pháp của NFT nghệ thuật, đó cũng có thể là cách để người tiêu dùng đánh giá độ tin cậy của một dự án. Mặc dù hình thức quản trị này có xu hướng suy nghĩ theo nhóm, nhưng việc có một nguồn xác minh có thể tỏ ra đặc biệt hữu ích khi các cá nhân quyết định có tham gia vào một hệ sinh thái NFT nghệ thuật cụ thể hay không.

Như vậy, các tổ chức tư nhân cũng có thể đóng một vai trò trong việc xác minh tính hợp pháp của NFT, với các nền tảng giao dịch NFT đã được thiết lập, đơn cử như động thái của Twitter khi giúp người dùng xác minh ảnh hồ sơ NFT của họ.

Đồng thời, các tổ chức tư nhân cũng có thể làm việc với các Chính phủ để chống rửa tiền hoặc đáp ứng các nghĩa vụ định danh khách hàng, giúp thực hiện các nhiệm vụ của Chính phủ để ngăn chặn dòng tiền bất hợp pháp từ các tác nhân đe dọa thông qua các dự án NFT nghệ thuật.

Ở một góc độ nào đó, NFT nghệ thuật vẫn được xem là một hệ sinh thái tốt và cần được điều chỉnh. Tuy nhiên, bản chất của các NFT này đang gây khó cho khả năng giám sát của các Chính phủ một cách hiệu quả. Do đó, các Chính phủ phải tìm cách hợp tác hoặc hợp tác với các tổ chức khác, đồng thời đảm bảo có thêm giáo dục tiêu dùng, để bảo vệ công dân mà không vi phạm quyền tự do cá nhân của họ.