Cần hạn chế tối đa khai thác cát để giảm sạt lở ven sông

Theo WWF, lưu vực sông Mekong đóng góp lượng trầm tích cho Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là các nghiên cứu cho thấy, lượng phù sa, bùn cát của sông Mekong đã giảm hơn 50%, từ 160 triệu tấn vào năm 1992 xuống còn 75 triệu tấn năm 2014. Nguyên nhân của việc sụt giảm này là do các đập thủy điện trên dòng chính chặng trầm tích di chuyển về hạ nguồn và tình trạng khai thác cát quá mức. Hệ quả của tình trạng thiếu hụt trầm tích bổ sung cho nguồn bị lấy đi là những rủi ro thiên tai, sạt lở trầm trọng ở khu vực ven sông.

Đại diện WWF cho biết với mong muốn Cùng chung tay góp phần phát triển bền vững khu vực ĐBSCL, WWF đã tham gia Dự án “Giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai thông qua sự tham gia của khối công - tư trong khai thác cát bền vững vùng ĐBSCL.Dự án được thực hiện từ tháng 7/2019 đến tháng 6/2023 nhằm góp phần duy trì các chức năng sinh thái quan trọng và giảm thiểu rủi ro về kinh tế-xã hội do biến đổi khí hậu ở ĐBSCL.

Dự án có 4 nội dung cần thực hiện là: Xây dựng cơ sở dữ liệu ngân hàng về tổng lượng trầm tích; tăng cường nhận thức của cộng đồng và các cơ quan ra quyết định về tác động của việc khai thác cát không bền vững, làm gia tăng thiên tai cho khu vực; tăng cường khả năng cho các đối tác truy cập thông tin về rủi ro liên quan đến khai thác cát và thúc đẩy tìm kiếm các nguồn vật liệu thay thế cát sỏi trong lĩnh vực xây dựng; xây dựng các khuyến nghị, hướng dẫn về khai thác cát bền vững.

“Song song với việc thực hiện các nội dung của dự án, một chiến dịch truyền thông về tác động của việc khai thác cát sỏi không bền vững ở ĐBSCL cũng sẽ được WWF thực hiện nhằm thúc đẩy hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề Qua đó, WWF mong muốn sẽ đem lại một tác động cụ thể, đó là góp phần duy trì các chức năng sinh thái quan trọng và giảm thiểu tính dễ bị tổn thương về kinh tế-xã hội cho ĐBSCL”. Bà Trịnh Thị Long, Quản lý Dự án của WWF tại Việt Nam cho biết.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cần Thơ Trần Thái Nghiêm, cho biết nguồn cát san lấp tại các công trình được khai thác từ sông Hậu.Theo quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản đến năm 2020, Cần Thơ có 13 khu vực khai thác cát san lấp với tổng diện tích 634 ha với trữ lượng gần 14 triệu m3.

Đến năm 2030, tổng diện tích cho phép khai thác cát giảm còn 588 ha với trữ lượng gần 10 triệu m3. Trong đó, 10 mỏ tiếp tục khai thác và 3 khu vực thăm dò khai thác mới. Tất cả các vị trí thăm dò và khai thác đều nằm trên sông Hậu đoạn qua địa phận địa phương quản lý.