Cần một đạo luật về vaccine: Phải có cơ chế ba bên

LTS: Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 61/NQ-CP về mua vaccine phòng COVID-19 trong đó nêu rõ Chính phủ đồng ý việc Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 26 Luật đấu thầu đối với việc mua vaccine phòng COVID-19.

Bộ Y tế cho biết "sẽ tạo điều kiện tối đa cho địa phương, doanh nghiệp trong quá trình nhập khẩu, cấp phép, kiểm định và tiêm chủng".

Ngày 2-6, Bộ Y tế công bố danh sách 36 doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu, bảo quản, vận chuyển vaccine ở Việt Nam. Về lý, các doanh nghiệp này được quyền nhập khẩu vaccine. Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Y tế cũng cho biết sẽ tạo điều kiện khi các doanh nghiệp, hiệp hội tìm được nguồn vaccine ngừa COVID-19, nếu vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phê chuẩn, việc xem xét hồ sơ chỉ kéo dài 5 ngày.

Tuy nhiên, trả lời truyền thông một doanh nghiệp có tên trong "danh sách 36 doanh nghiệp" này tỏ ra ngại ngần. Vị này cho biết công ty ông hiện đang đàm phán với ít nhất 2 nhà sản xuất vắc xin đã được WHO phê chuẩn. "Nếu mua được vaccine thì bán cho ai, tiến độ tiêm chủng như thế nào, chúng tôi có quyền ký hợp đồng trực tiếp với các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng vắc xin hay không hay phải ưu tiên cho đối tượng tuyến đầu" - vị đại diện này băn khoăn.

Theo thông tin từ doanh nghiệp này, vaccine ngừa COVID-19 có hạn dùng chỉ 6 tháng, thời gian sản xuất, vận chuyển về đến Việt Nam có thể đã mất 1,5 tháng, khâu kiểm định, thủ tục cho vaccine mất nửa tháng, nếu tiêm chủng chậm có thể dẫn đến hết hạn vaccine, khoản chi phí này do ai chi trả?

"Cũng có một số đề nghị mua vaccine tiêm cho nhân viên của tập đoàn, hiệp hội mình, nhưng tập đoàn, hiệp hội không thể tự mua vaccine mà phải phối hợp với doanh nghiệp trong nhóm 36 công ty này. Mua vaccine không phải là nghiệp vụ của họ.

Đây là ngành kinh doanh có điều kiện, cần kho bảo quản và vận chuyển đủ điều kiện, nhưng cơ chế ở đâu, có văn bản nào hướng dẫn việc này hay chưa?" - vị này phân trần.