CÂU CHUYỆN CỦA VỊ DOANH NHÂN ĐỨNG SAU SỰ THÀNH CÔNG CỦA ĐẾ CHẾ UNIQLO

Người ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh doanh nhân Tadashi Yanai với chiếc khẩu trang cùng một chiếc áo sơ mi giản dị - đều mang nhãn hiệu Uniqlo sải bước tới văn phòng của hãng ở Tokyo. Phòng làm việc của ông được trang trí bằng một bản đồ thế giới cùng một bức thư pháp Nhật Bản được đóng khung có nội dung: "Số một thế giới."

Được Forbes xếp hạng là người giàu nhất Nhật Bản, Yanai có lẽ có thể dễ dàng mua những bộ quần áo hàng hiệu đắt tiền, nhưng ông luôn sử dụng các sản phẩm bình thường của Uniqlo. Và không phải chỉ mình Yanai sử dụng các sản phẩm của công ty mình mà ngày nay, hầu như mọi người Nhật Bản đều sử dụng sản phẩm của Uniqlo.

“Đã qua rồi cái thời mà mọi người nỗ lực hết mình để làm giàu cho đời sống vật chất"

“Trang phục bình thường có thể mặc mọi lúc, mọi nơi, bởi bất kỳ ai - một cách tự do”, ông viết trong cuốn tự truyện năm 2003 của mình. "Nếu chúng tôi có thể bán số lượng lớn quần áo bình thường cho cả nam và nữ, đó sẽ là một thành công lớn". Đây là câu thần chú của ông kể từ những năm 1980, khi ông mở cửa hàng Uniqlo thứ tư của mình.

Kể từ đó đến nay, doanh nhân Yanai đã mở tới hơn 2.200 cửa hàng. Thương hiệu Uniqlo của ông đã khai thác sức mạnh của chuỗi sản xuất toàn cầu cùng một con mắt nhìn xa trông rộng về xu hướng tiêu dùng. Đây chính là những yếu tố khiến Uniqlo vươn lên trở thành nhà bán lẻ quần áo lớn thứ ba thế giới.

Vị Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Fast Retailing, công ty mẹ của Uniqlo – doanh nhân Tadashi Yanai tỏ ra tự tin hơn bao giờ hết rằng công ty chủ nghĩa này đã đạt được thành công với tầm nhìn của mình. Trong một cuộc họp báo năm ngoái, doanh nhân Yanai tuyên bố rằng thời đại mà mọi người mua quần áo để thỏa mãn những ham muốn vật chất của họ đã kết thúc.

Ông nói: “Đã qua rồi cái thời mà mọi người nỗ lực hết mình để làm giàu cho đời sống vật chất. Không giống như những lần trước, khi mọi người ăn mặc để gây ấn tượng với người khác, giờ đây mọi người muốn những bộ quần áo cho phép họ sống "một lối sống chất lượng cao".

Tại Uniqlo, triết lý và quần áo hòa quyện một cách dễ dàng. "LifeWear" - từ được Uniqlo đặt ra cho các sản phẩm của mình - "là trang phục hàng ngày tối ưu". Ông Yanai cho biết hãng sẽ tiếp tục phát triển bằng cách "xem xét sâu sắc mọi khía cạnh của nhu cầu cuộc sống hàng ngày".

Đi trước xu hướng thời trang một cách kỳ lạ, triết lý “LifeWear” của Uniqlo hóa ra lại phù hợp một cách độc đáo đối với bối cảnh đại dịch COVID-19 năm nay: khẩu trang thoáng khí, quần áo thoải mái và thân thiện với môi trường…. Chưa hết, Công ty đang tiếp thị các dòng sản phẩm "làm việc tại nhà" trên các trang web và quảng cáo của mình.

Doanh nhân Yanai khẳng định: “COVID-19 là một cuộc khủng hoảng lớn đối với các công ty trên toàn thế giới, nhưng đây cũng là một cơ hội lớn. Các công ty thành công luôn biết cách thoát ra khỏi khủng hoảng."

Ví dụ, khẩu trang AIRism là một trong những biểu tượng thành công và dễ nhận biết nhất của thương hiệu Uniqlo. Mặc dù thực tế là trong nhiều tháng, Yanai đã cân nhắc việc nên hay không phát triển dòng sản phẩm này- "Chúng tôi sẽ đóng góp vào cuộc chiến chống lại COVID-19 thông qua các sản phẩm quần áo, thay vì khẩu trang". Thế nhưng, nhu cầu quá lớn về khẩu trang đã nhanh chóng khiến Uniqlo phát triển và khẩu trang AIRism đã trở thành một mặt hàng chủ lực trong các sản phẩm của LifeWear.

Khẩu trang AIRism đã tạo ra tiếng vang lớn ngay khi ra mắt vào tháng 6 tại Nhật Bản, những chiếc khẩu trang này cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc thu hút khách hàng quay trở lại các cửa hàng của Uniqlo. Thậm chí, nhiều người đã chấp nhận xếp hàng hàng giờ để mua dòng khẩu trang này.

Trên thực tế, COVID-19 là ác mông huỷ diệt với các nhà bán lẻ quần áo. Những thương hiệu thời trang bình dân lâu đời như Brooks Brothers, J-Crew và JC Penney nằm trong số hàng chục, thậm chí hàng trăm doanh nghiệp dệt may đã tuyên bố phá sản.

Sau khi COVID-19 bùng phát trong năm nay, Fast Retailing đã buộc phải đóng cửa các cửa hàng trên toàn thế giới, khiến doanh số bán hàng giảm gần 40% trong quý II. Doanh thu của công ty trong năm tài khoá 2020 được dự báo đạt tổng cộng 1,9 nghìn tỷ JPY (17,9 tỷ USD), giảm 13% so với năm trước.

Nhưng Uniqlo đã thoát khỏi làn sóng khủng hoảng đó một cách ngoạn mục nhờ những khách hàng của mình - những người đã tiếp tục mua sắm, bất chấp rủi ro. Akari Ono, 27 tuổi, cho biết: "Tôi đã mua rất nhiều quần áo Uniqlo trong năm nay”. Các sản phẩm của Uniqlo "có giá cả hợp lý và chúng đặc biệt hữu ích vì tôi đã không đi ra ngoài nhiều", cô cho biết.

Yanai cho biết ông vẫn tin tưởng vào các cửa hàng vật lý, bất chấp những khó khăn trong năm 2020. Ông Yanai nói: “Thương mại điện tử là thế giới ảo, là sự bắt chước của thế giới thực. Không có cái gì là vĩnh viễn”. Và tài năng của Yanai đã dung hoà thành công hai yếu tố trên. Ông nói: “Các cửa hàng thực tế phục vụ tốt khách hàng sẽ vẫn phát triển. Điều đó cũng tương tự đối với các cửa hàng trực tuyến."

Khi đại dịch COVID-19 bùng nổ, công nghệ ngày càng được hiển hiện rõ hơn vào cuộc sống của con người khi họ làm việc, nghỉ ngơi và giao tiếp xã hội một cách liền mạch trong cả không gian kỹ thuật số và vật lý. Thành công của Harajuku cũng là một phần trong kế hoạch tiếp tục mở rộng các cửa hàng vật lý trong khi kết hợp với thế giới kỹ thuật số. Tại cửa hàng Harajuku, có hơn 200 màn hình hiển thị các gợi ý về phong cách và mặt hàng do Uniqlo cung cấp cả tại cửa hàng vật lý và cửa hàng trực tuyến.

Nhiều thương hiệu thời trang đã thay đổi chiến lược phát triển khi quyết định đẩy nhanh tốc độ “trực tuyến hoá” các cửa hàng, đóng cửa các cửa hàng truyền thống, bao gồm các đối thủ toàn cầu của Fast Retailing như Tập đoàn Inditex quản lý nhãn hàng Zara và hay Tập đoàn Hennes & Mauritz quản lý nhãn hàng H&M của Thụy Điển.

Doanh thu hàng quý của Inditex đã giảm tới 44% trong năm nay, trong khi H&M giảm tới 50%. Inditex gần đây đã công bố kế hoạch giảm khoảng 700 cửa hàng, trong khi H&M cũng cho họ có kế hoạch giảm khoảng 250 cửa hàng vào năm 2021. Trong khi đó, Uniqlo vẫn chưa thông báo về việc đóng cửa các cửa hàng vật lý của mình. Ngược lại, số lượng cửa hàng của hãng còn đã tăng kể từ giữa năm 2019.

Xác định sứ mệnh

Sự nghiệp của doanh nhân Yanai chưa bao giờ tách rời khỏi ngành hàng bán lẻ. Sau một thời gian ngắn làm việc trong chuỗi siêu thị Aeon, vào năm 1972, ông chuyển đến làm việc tại công ty quần áo của gia đình tại tỉnh Yamaguchi. Ông mở cửa hàng Uniqlo đầu tiên của mình vào năm 1984. Đến năm 1998, thương hiệu này mở cửa hàng đầu tiên tại Tokyo. Tại thời điểm này, nền kinh tế Nhật Bản rơi vào thời kỳ hậu bong bóng, thế nhưng Uniqlo với sản phẩm áo lông cừu siêu nhẹ với mức giá 1.900 JPY đã tạo được một tiếng vang lớn.

Vào thời điểm đó, Uniqlo chỉ đơn thuần là một hãng thời trang bình dân trong một môi trường đã tương đối bão hoà. Thế nhưng, doanh thu của công ty đã tăng gấp 5 lần từ năm 1998 đến năm 2001. Sau thời điểm đó, Fast Retailing đã mở rộng ra nước ngoài và tiếp tục tăng trưởng ngay cả khi trải qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Nhà phân tích thị trường Takahiro Kazahaya tại Credit Suisse Securities nhận định, kể từ khi thành lập, thế mạnh của Fast Retailing luôn là lựa chọn hợp lý cho các mặt hàng cơ bản. Doanh nhân Yanai đã "đặt ra một sứ mệnh rõ ràng cho công ty là cung cấp quần áo rẻ hơn và tiện dụng hơn cho mọi người ở mọi lứa tuổi và đã và đang làm những gì cần thiết để đạt được điều đó."

Bí mật về sức mạnh của Uniqlo một phần là do số lượng lớn đơn đặt hàng của Uniqlo đối với ngành dệt may. Điều này cho phép hãng làm việc với các nhà sản xuất dệt may chặt chẽ hơn, để sản xuất hàng loạt các vật liệu độc quyền với giá thấp. Đại diện một công ty dệt may Nhật Bản cho biết, “hầu hết các nhà sản xuất hàng may mặc chỉ nói với chúng tôi rằng hãy làm mọi thứ với chi phí thấp. Nhưng Yanai-san hỏi chúng tôi những gì chúng tôi cần để làm những điều anh ấy muốn chúng tôi làm."

Các quan hệ đối tác khác bao gồm một mối quan hệ hợp tác với nhà sản xuất máy dệt kim Shima Seiki Mfg. để tạo ra bộ sưu tập "3D Knit" liền mạch và hãng đã thành công trong việc nâng cao chất lượng thiết kế bằng cách phát hành các bộ sưu tập thường xuyên với các nhà thiết kế hàng đầu như Christophe Lemaire và Ines de la Fressange.

Kỷ luật kiên định và các nguyên tắc làm việc chặt chẽ của Yanai là những yếu tố góp phần tạo dựng nên thành công của Uniqlo. Chỉ một lần duy nhất vào năm 2002, ông Yanai từ chức để Genichi Tamatsuka, một cựu cấp phó, đảm nhận vai trò chủ tịch. Nhưng ba năm sau, Yanai đã trở lại. Tamatsuka "muốn tăng trưởng ổn định, nhưng tôi muốn chuyển đổi và phát triển hơn nữa", Yanai nói vào thời điểm đó. Tamatsuka rời công ty để trở thành chủ tịch của chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson của Nhật Bản.

Nhà phân tích Kazahaya cho biết Yanai rời bỏ vị trí của mình sẽ là "rủi ro lớn nhất" đối với Fast Retailing. "Sự cân bằng giữa chất lượng và giá cả đã được thực hiện tốt, dẫn đến việc hãng đã tăng thị phần chủ yếu ở châu Á. ... Điều đó không thay đổi ngay cả trong bối cảnh COVID-19 bùng phát", nhà phân tích Kazahaya cho biết. 

Trong khi đó, Takahiro Saito - Giám đốc điều hành của công ty tư vấn bán lẻ thời trang Demand Works cho biết Uniqlo tạo ra một mạng lưới rộng khắp, nhắm mục tiêu đến khách hàng ở mọi lứa tuổi và phong cách sống. Chưa hết, ông cho rằng Uniqlo sẽ có đủ khả năng để trở thành số 1 toàn cầu về doanh thu - nhưng vẫn sẽ kém Zara về lợi nhuận.

Công ty mẹ của Zara là Inditex đã tạo ra doanh thu 31,5 tỷ USD và lợi nhuận ròng 4 tỷ USD trong năm tài khoá 2019, trong khi Fast Retailing tạo ra doanh thu 20,7 tỷ USD và lợi nhuận ròng 1,4 tỷ USD, dựa trên Quick - FactSet dữ liệu.

Vươn ra toàn cầu

Uniqlo đã thành công phi thường trong việc nuôi dưỡng sự trung thành của khách hàng Nhật Bản, nhưng khả năng phát triển còn hạn chế. Thị trường nội địa của Uniqlo đã bão hòa và thu hẹp khi dân số già giảm. Trong bối cảnh đó, Fast Retailing coi châu Á là động lực tăng trưởng tương lai của hãng.

Doanh nhân Yanai nhận định rằng thị trường Trung Quốc đại lục sẽ "sớm" vượt qua hệ thống bao gồm 814 cửa hàng tại Nhật Bản, bao gồm cả nhượng quyền thương mại. Tính đến cuối tháng 9, Uniqlo có 782 cửa hàng tại đại lục tính. Số lượng cửa hàng của Uniqlo thậm chí đã vượt qua số lượng cửa hàng của H&M và Zara ở Trung Quốc.

Trung Quốc từ lâu cũng là trung tâm sản xuất chính đối với chuỗi dệt may toàn cầu. Trên thực tế, Uniqlo đã thành lập cơ sở sản xuất đầu tiên tại Thượng Hải vào năm 1999, trước khi khai trương các cửa hàng đầu tiên vào năm 2002.

Uniqlo hiện có khoảng 60 cửa hàng ở Bắc Mỹ và 100 cửa hàng ở Châu Âu. Các cửa hàng ở các thành phố quan trọng như New York, Milan và Paris đã trở thành một phần của thương hiệu này. Mặc dù vậy, theo Yanai, hãng sẽ có một số điều chỉnh đối với các cửa hàng vật lý để đối mặt với bối cảnh mới. Tại Nhật Bản, thị trường lớn nhất của Uniqlo, khoảng 1/3 trong số hơn 800 cửa hàng sẽ được "đổi mới" về mẫu mã hoặc địa điểm. Yanai cho biết thêm rằng nhiều cửa hàng có thể chuyển từ các trung tâm bán lẻ đến các khu dân cư nông thôn. Ông giải thích: “Doanh số và giá thuê mặt bằng không tương quan. Các cửa hàng ở trung tâm thành phố rất quan trọng để thu hút khách du lịch, nhưng "khách du lịch đến trong tương lai có thể không mua sắm nhiều như trước đây."

Các sản phẩm của Uniqlo không được bán trên nền tảng thương mại điện tử Amazon của Mỹ. Nói về Amazon và cả Tập đoàn Alibaba của Trung Quốc, ông Yanai cho biết: “Chúng tôi gần gũi với họ. Công ty sử dụng các dịch vụ của Amazon như điện toán đám mây, nhưng Uniqlo có rất ít lợi ích khi trở thành một trong nhiều thương hiệu trên các trung tâm mua sắm trực tuyến của những người khác”.

Fast Retailing đã khẳng định danh tiếng của mình khi trở thành một "nhà bán lẻ tiêu dùng kỹ thuật số mới" trong những năm gần đây, trong một nỗ lực đầy tham vọng nhằm số hóa và chuyển đổi tất cả các bộ phận trong chuỗi cung ứng của mình. 

Kể từ khi mở một nhà kho tự động để bán hàng thương mại điện tử ở quận Ariake của Tokyo vào năm 2018, hãng đã thiết lập một nhà kho thứ hai ở Nhật Bản trong năm nay. Tương tự, Fast Retailing cũng đang có kế hoạch mở các kho tương tự ở các thị trường khác.

Uniqlo năm ngoái đã có mặt tại thị trường Việt Nam và Ấn Độ - những thị trường được coi là một động lực tăng trưởng tiềm năng khác của công ty. Tính đến cuối tháng 9, Uniqlo có 251 cửa hàng ở Đông Nam Á, Ấn Độ và Úc. Nhiều chuyên gia đã dự đoán doanh số bán hàng của Uniqlo tại Đông Nam Á sẽ đạt số lượng tương đương với Trung Quốc.

Sự lạc quan của Yanai đối với sự phát triển phần lớn đến từ niềm tin của ông vào sự phát triển của tầng lớp trung lưu châu Á. "Chúng tôi sẽ mở nhiều cửa hàng hơn trước đây. Đặc biệt, Đông Nam Á là một mỏ đồng bạc xanh", và thị trường này sẽ tạo ra tốc độ tăng trưởng cao, mặc dù một số thị trường đang chững lại do COVID-19, theo ông Yanai.

Yanai cũng kỳ vọng sẽ chiêu mộ được nhân tài tại châu Á. Ông nói: “Ở Ấn Độ, chúng tôi tuyển dụng rất nhiều sinh viên mới tốt nghiệp, và tất cả mọi người đều rất thông minh và nắm bắt công việc nhanh chóng.”

Trong khi Mỹ và châu Âu đầy rẫy các đối thủ cạnh tranh bán các mặt hàng cơ bản giá rẻ, các thị trường mới nổi vẫn là chiến trường mới chưa rõ ràng kẻ thắng người thua. Tại Châu Á, Uniqlo có lợi thế hơn Zara và H&M vì hãng thường thiết kế sản phẩm cho hình thể người châu Á.

Yanai đã trăn trở rất nhiều về xu hướng tiêu dùng sẽ xuất hiện sau đại dịch. Yanai nói: “Thực tế là virus coronavirus lây lan quá nhanh, đây là bằng chứng cho thấy thế giới không bị phân chia. Thay vì chỉ cô lập mọi người, COVID-19 đã khiến mọi người nhận ra rằng chủ nghĩa đơn phương, hay chủ nghĩa song phương. Đây sẽ là tiêu chuẩn mới."

“Mọi người đã thay đổi tư duy về sự sống và cái chết,” anh nói. Là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp bán lẻ, người luôn cần phải nhận thức được những thay đổi của người tiêu dùng, ông nói, "điều này sẽ trở nên phản ánh trong nhiều phần khác nhau của cuộc sống."