Gửi bình luận
Chỉ trong một thời gian ngắn, đã có hàng loạt các bộ phim bị dừng chiếu, hoặc phải lùi ngày chiếu vì nội dung phản cảm, có hình ảnh đường lưỡi bò…
Từ những vụ việc này, có ý kiến đề xuất nên bỏ hẳn kiểm duyệt phim Việt đi nước ngoài và sửa đổi cơ chế kiểm duyệt phim trong nước.
Cảnh trong phim "Ròm" vừa đoạt giải tại LHP quốc tế Busan - Hàn Quốc.
Bộc lộ nhiều bất cập
Tháng 3/2018, phim Trung Quốc Điệp vụ Biển Đỏ đã bị rút khỏi rạp Việt Nam do tranh cãi về hai phút cuối phim. Đó là cảnh đoàn tàu chiến Trung Quốc bao vây một chiếc tàu nước ngoài và phát loa thông báo: "Chú ý, đây là hải quân Trung Quốc. Quý vị sắp tiến vào lãnh hải Trung Quốc, xin hãy đi ngay".
2 phút phim này bị cho là hoàn toàn không ăn nhập với nội dung phim nhưng lại được gài cắm vào với ý đồ riêng.
Trong khi đó, Everest - Người tuyết bé nhỏ là điển hình của việc Trung Quốc gài cắm "đường lưỡi bò" phi pháp trong sản phẩm nghệ thuật dành cho thiếu nhi. Bộ phim cũng bị các quốc gia Đông Nam Á phản đối dữ dội: Philippines kêu gọi tẩy chay toàn cầu đối với hãng DreamWorks, Malaysia cấm phát hành bộ phim.
Tháng 10/2019, phim hoạt hình Everest - Người tuyết bé nhỏ (Abominable) bị rút khỏi các rạp chiếu Việt Nam sau khi bị cư dân mạng lên án gay gắt vì tấm bản đồ có "đường lưỡi bò" trong một cảnh phim.
Những ví dụ điển hình này cho thấy những bất cập trong cơ chế kiểm duyệt phim tại Việt Nam sau một thời gian dài vận hành. Theo VCCI, so với một số lĩnh vực khác cũng cần kiểm duyệt nội dung thì cơ chế kiểm duyệt của điện ảnh hiện nay có nhiều điểm bất cập. Ví dụ, trong lĩnh vực xuất bản, Việt Nam có đến 60 nhà xuất bản. Một tác giả viết sách có thể lựa chọn mang sách của mình đến cho các nhà xuất bản khác nhau. Nhà xuất bản sẽ phải làm việc với tác giả để kiểm duyệt nội dung ấn phẩm. Nếu nhà xuất bản thực hiện công việc chậm trễ, không nhiệt tình thì tác giả có thể mang bản thảo đến nhà xuất bản khác. Nhà nước đứng ở vị trí cấp phép, hướng dẫn và hậu kiểm các nhà xuất bản.
Trong khi đó, với một Hội đồng duyệt phim, nếu Hội đồng làm việc 240 ngày mỗi năm, mỗi ngày thẩm định được 3 phim thì một năm chỉ có thể kiểm duyệt được tối đa 720 phim. Như thế sẽ hạn chế khả năng sản xuất phim trong nước cũng như cơ hội tiếp cận các tác phẩm điện ảnh của thế giới.
Đối với phim điện ảnh, hiện nay phim trong nước hay phim nước ngoài, muốn ra rạp thì phải được Hội đồng trung ương thẩm định và phân loại phim truyện (do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành lập) duyệt. Hội đồng này có trách nhiệm thẩm định phim, sau đó tư vấn cho lãnh đạo của Cục Điện ảnh ký quyết định cấp phép hay không cấp phép cho những bộ phim đã được thẩm định. Hội đồng hiện có 11 thành viên gồm những người có chuyên môn điện ảnh, cán bộ của Cục Điện ảnh và một số cơ quan khác...
Đổi mới cơ chế kiểm duyệt phim như thế nào?
Những bất cập trong cơ chế kiểm duyệt phim hiện này đã cho thấy đã đến lúc cần phải thay đổi cơ chế duyệt phim đã cũ bằng một hình thức phù hợp hơn, có sự phân quyền, ràng buộc trách nhiệm rõ ràng để thúc đẩy sáng tạo, hỗ trợ hoạt động điện ảnh ngày một phát triển.
Nói như ông Nguyễn Minh Đức, Phó Trưởng phòng Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hiện nay chỉ có ngành điện ảnh mới duy trì cơ chế độc quyền kiểm duyệt phim, còn các ngành khác đã phân quyền từ lâu.
“Đơn cử như ngành xuất bản, tôi có một cuốn sách, tôi đem đến nhà xuất bản (NXB) này duyệt, nếu tôi thấy không ổn, tôi có thể đem sách đến NXB khác duyệt. Nếu sách có vấn đề mà NXB vẫn duyệt thì NXB này sẽ chịu chế tài. Cơ chế cạnh tranh không chỉ khiến các NXB tăng tính trách nhiệm mà còn giúp tăng năng suất duyệt đầu sách, giúp người làm sách bớt thời gian chờ đợi. Ngành điện ảnh cần tạo cơ chế để cho tư nhân có thể tham gia duyệt phim”, ông Đức nhấn mạnh.
Nhà làm phim Phan Đăng Di cho biết, hiện nay thành phố Hồ Chí Minh là nơi sản xuất phim lớn nhất cả nước, nên có một hội đồng duyệt phim riêng và nên gắn thêm trách nhiệm duyệt phim cho những nhà nhập khẩu phim vì họ chính là người lựa chọn phim từ nguồn, tổ chức dịch phụ đề.
Ông Di cũng kiến nghị, trong thời gian tới, cơ quan quản lý cần phân cấp trong kiểm duyệt, có thêm Hội đồng duyệt phim và tăng cường cơ chế tự chịu trách nhiệm.
“Doanh nghiệp nhập phim để xảy ra sai sót có thể bị xử phạt hành chính, lỗi nặng, lặp lại nhiều lần thì tước giấy phép hoạt động. Ngược lại, cơ quan quản lý nhà nước cũng cần mạnh dạn trao quyền cho doanh nghiệp. Nếu phim không có vấn đề gì thì không cần phải duyệt.
Tuy nhiên, quy định về kiểm duyệt cũng nên rõ ràng, đừng quá cứng nhắc, khắt khe. Nếu phim đã “áp khung” cho khán giả 18 tuổi trở lên thì hạn chế việc cắt phim và có cơ chế mở. Khi doanh nghiệp nhập phim tự chịu trách nhiệm đối với phim họ nhập thì sẽ giảm áp lực cho Hội đồng duyệt phim quốc gia”, ông Di nhấn mạnh.
Có thể bạn quan tâm
04:30, 13/12/2020
05:20, 30/12/2019
